Nếu đang thực hiện một quy trình như thụ tinh trong tử cung (IUI) hoặc thụ tinh ống nghiệm (IVF), tinh trùng đã rửa sạch có thể tồn tại trong lồng ấp lên đến 72 giờ. Tinh trùng đông lạnh có thể tồn tại trong nhiều năm, miễn là nó được để trong một môi trường được kiểm soát thích hợp.
Tinh trùng được xuất tinh khi quan hệ tình dục với phụ nữ có thể sống trong tử cung trong 5 ngày. Đó là lý do tại sao phụ nữ có thể mang thai nếu quan hệ tình dục không an toàn khi đang có kinh. Nếu rụng trứng ngay sau khi kết thúc kỳ kinh nguyệt, tinh trùng có thể vẫn còn sống và có thể thụ tinh với trứng.
1. Tuổi thọ của tinh trùng bên trong cơ thể phụ nữ
Tinh trùng sống được bao lâu tùy thuộc vào môi trường mà chúng tiếp xúc.
Sau khi xuất tinh, tinh trùng có thể sống bên trong cơ thể phụ nữ khoảng 5 ngày. Chất lỏng trong cơ quan sinh sản của phụ nữ có tất cả các chất dinh dưỡng mà tinh trùng cần để tồn tại trong thời gian đó.
Khi vào bên trong cơ quan sinh sản của phụ nữ, các tế bào tinh trùng phải bơi qua cổ tử cung và vào tử cung để đến ống dẫn trứng và gặp trứng của phụ nữ. Đó là một hành trình rất dài và rất ít tế bào sống sót.
2. Tinh trùng có khả năng vào âm đạo nếu xuất tinh bên ngoài?
Phương pháp rút dương vật ra khỏi nữ giới trước khi xuất tinh được coi là không an toàn. Trước khi xuất tinh, một lượng nhỏ tinh dịch, còn được gọi là "tiền xuất tinh" sẽ rời khỏi dương vật nên phụ nữ vẫn có thể mang thai nếu chất dịch này tiếp xúc với âm đạo của phụ nữ.
Nếu phương pháp rút được thực hiện đúng 100% thời gian, thì có hiệu quả khoảng 96%. Tuy nhiên, hầu hết nam giới không thể thực hiện một cách chính xác mọi lúc, hầu hết chỉ đạt 78%.
Như vậy, mỗi năm, 22 trong số 100 phụ nữ sử dụng phương pháp này sẽ mang thai. Khi sử dụng phương pháp này, phụ nữ vẫn có khả năng mang thai nếu tinh trùng tràn vào âm đạo, âm hộ.
3. Tinh trùng có thể sống được bao lâu nếu đông lạnh?
Đông lạnh tinh trùng là một lựa chọn cho nam giới mắc các bệnh lý có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Các nhà khoa học cho rằng, các tế bào tinh trùng có thể tồn tại vô thời hạn một khi chúng được đông lạnh, miễn là nhiệt độ vẫn ổn định. Tinh trùng đông lạnh có thể có hiệu quả tương tự như tinh trùng tươi trong việc thụ thai. Ở nhiệt độ thấp (-196°C), các tế bào tinh trùng ở trong một loại hoạt động lơ lửng, có nghĩa là tất cả các chức năng thiết yếu của chúng đã hoàn toàn ngừng hoạt động.
Nam giới đông lạnh tinh trùng vì nhiều lý do như đang điều trị vô sinh, bị ung thư hoặc một tình trạng bệnh lý khác có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Đông lạnh tinh trùng sẽ cho phép một người đàn ông có con ngay cả khi người đó mất khả năng sinh sản do ung thư hoặc điều trị ung thư.
4. Khả năng di chuyển của tinh trùng có vai trò gì trong thai kỳ?
Thuốc có thể ảnh hưởng đến khả năng di chuyển của tinh trùng của nam giới.
Một khi xuất tinh trong khi giao hợp, tinh trùng sẽ đi từ âm đạo qua cổ tử cung và vào tử cung. Từ đó, các cơn co thắt của tử cung giúp kéo tinh trùng về phía ống dẫn trứng của nữ giới.
Tinh trùng đầu tiên có thể đi vào ống dẫn trứng chỉ trong vài phút. Càng gần đến ngày rụng trứng, hành trình di chuyển của tinh trùng càng trở nên dễ dàng hơn.
Để có thai, chất nhầy cổ tử cung của nữ giới phải thuận lợi. Tốt nhất là chất nhầy có lòng trắng trứng. Nếu chất nhầy cổ tử cung của bạn đặc hoặc khô, cuộc hành trình khó khăn hơn nhiều.
Nhiều cặp vợ chồng lo lắng về số lượng tinh trùng khi cố gắng thụ thai, nhưng đó chỉ là một phần của "phương trình" sinh sản của nam giới.
Thuật ngữ "khả năng di chuyển của tinh trùng" đề cập đến khả năng bơi theo cách thích hợp của tinh trùng. Khả năng di chuyển có thể quan trọng như số lượng tinh trùng khi chuẩn bị mang thai. Nếu tinh trùng không thể thực hiện hành trình đến gặp trứng, thì việc mang thai sẽ không xảy ra.
Một số điều có thể ảnh hưởng đến khả năng di chuyển của tinh trùng của một người nam giới, bao gồm:
- Mức độ căng thẳng
- Nhiệt độ cao quá mức
- Một số loại thuốc
- Ăn kiêng
Trong trường hợp vô sinh, thì có một số phương pháp mà các cặp vợ chồng có thể lựa chọn:
- Phương pháp IUI đưa tinh trùng trực tiếp vào bên trong tử cung của phụ nữ để tinh trùng không cần phải bơi từ âm đạo qua cổ tử cung.
- Với IVF, tinh trùng được đưa vào trứng để thụ tinh trong phòng thí nghiệm trước khi được đặt trở lại bên trong tử cung của người phụ nữ.
Đôi khi, các bác sĩ thực hiện phương pháp được gọi là tiêm tinh trùng vào tế bào chất, trong đó tinh trùng được tiêm vào trứng như một phần của quy trình thụ tinh ống nghiệm.
Tinh trùng sống bên ngoài cơ thể trong thời gian dài ngắn khác nhau, tùy thuộc vào môi trường mà chúng được phóng ra. Trừ khi chúng được lắng đọng vào cơ quan sinh sản của nữ giới vì các tế bào tinh trùng rất dễ bị phá hủy và chỉ có thể tồn tại vài giây đến vài phút bên ngoài cơ thể.
Xem thêm video đang được quan tâm:
Hiểu đúng về sức đề kháng và cách tăng sức đề kháng
Tham vấn y khoa: Bác sĩ Lê Duy Thảo – Trung tâm IVF Hồng Ngọc
Chắc hẳn có nhiều người tò mò về hành trình trứng và tinh trùng gặp nhau cũng như quá trình thụ thai diễn ra như thế nào và phải mất bao lâu để biết được kết quả đã thụ thai thành công. Bài viết dưới đây sẽ giải đáp hết những thắc mắc của mọi người.
Đối với phụ nữ vào mỗi chu kỳ kinh nguyệt thì buồng trứng sẽ rụng khoảng từ 1 đến 3 quả trứng. Trung bình mỗi quả trứng chỉ có thể tồn tại trong vòng 24 giờ sau khi rụng.
Sau khi rụng, trứng sẽ di chuyển qua ống dẫn trứng để đến tử cung và đợi để gặp tinh trùng và nếu thụ tinh thành công thì người phụ nữ có thể sẽ mang thai.
Mặt khác, nếu quá trình thụ tinh không xảy ra thì trứng sẽ bị các đại thực bào tiêu hóa.
Theo ước tính, một người phụ nữ có thể phóng thích khoảng 400 trứng tính từ khi kỳ kinh đầu tiên cho đến khi mãn kinh.
Khác với phụ nữ, khi mỗi kỳ kinh nguyệt chỉ rụng khoảng từ 1 quả trứng thì đàn ông lại luôn sản xuất tinh trùng thường xuyên. Các tinh trùng sẽ sống một vài tuần trong cơ thể đàn ông và thường phải mất 2-3 tháng cho chu kỳ tái tạo tinh trùng.
Mỗi khi xuất tinh, nam giới sẽ xuất ra khoảng 40-300 triệu tinh trùng và chỉ có duy nhất một tinh trùng có thể vượt qua “các chướng ngại vật” để tiến tới thụ tinh với trứng.
Sau khi xuất tinh thì tinh trùng sẽ qua âm đạo hướng về phía tử cung đi qua tử cung đến vòi trứng tìm gặp trứng. Tại đây, tinh trùng sẽ tiết ra chất làm mềm vỏ trứng để có thể chui vào được bên trong noãn. Và khi có một tinh trùng thành công chui vào noãn thì trứng sẽ ngay lập tức tiết ra chất làm cứng vỏ để không cho các tinh trùng khác có cơ hội xâm nhập.
Quá trình thụ tinh sẽ diễn ra trong thời gian nhanh nhất khi tinh trùng gặp luôn được trứng tại đoạn đầu của vòi. Thời gian ước tính ngắn nhất mất khoảng 45 phút và chậm nhất là 12 tiếng. Tuy nhiên, nếu tinh trùng không gặp được trứng thì sẽ phải đợi trong khoảng thời gian từ 2-3 ngày khi trứng rụng để có thể thụ tinh.
Một trong những yếu tố cũng ảnh hưởng đến thời gian tinh trùng gặp trứng chính là đặc điểm của tinh trùng. Theo đó, những tinh trùng mang nhiễm sắc thể Y thường khỏe hơn, di chuyển nhanh hơn nhưng thời gian sống lại tương đối ngắn. Ngược lại những tinh trùng mang nhiễm sắc thể X có tốc độ di chuyển chậm hơn nhưng lại tồn tại lâu hơn.
Bên cạnh đó có một số nguyên nhân có thể gây cản trở cho quá trình tinh trùng gặp trứng như:
Chất nhầy ở cổ tử cung: nếu vào những ngày rụng trứng thì chất nhầy sẽ lỏng hơn và giúp tinh trùng có thể dễ dàng chui qua. Nhưng đối với những ngày không phải rụng trứng thì chất nhầy sẽ đặc hơn và cản trở tinh trùng có thể tiến vào bên trong.
Ngoài ra, trong một số trường hợp, chất nhầy cổ tử cung của người phụ nữ cũng có thể hình thành kháng thể để kháng tinh trùng của người chồng.
Tìm hiểu thêm về kháng thể kháng tinh trùng trong miễn dịch sinh sản tại đây.
Độ ph trong âm đạo: trong môi trường âm đạo thì độ ph có tính axit nên tinh trùng khó có thể tồn tại được.
Hệ miễn dịch: tinh trùng có thể bị tiêu diệt ngay bởi các tế bào bạch cầu vì hệ miễn dịch của phụ nữ vốn vô cùng nhạy cảm.
Quá trình thụ thai được tính từ lúc trứng bắt đầu thụ tinh cho tới khi phôi thai làm tổ trong tử cung. Sau khi thụ tinh thành công, khoảng 3-4 ngày sau trứng sẽ bắt đầu di chuyển để đi vào tử cung tìm nơi làm tổ. Trong quá trình di chuyển, hợp tử sẽ bắt đầu phân bào và hình thành nên phôi nang.
Phôi nang sẽ đi về phía tử cung và quá trình này có thể mất đến 3 ngày. Khi phôi nang bám vào thành tử cung sẽ dần dần hình thành nên phôi thai và nhau thai. Quá trình làm tổ thường mất khoảng 7 đến 10 ngày. Nếu tính khoảng thời điểm từ sau khi quan hệ đến khi thai nhi làm tổ trong tử cung sẽ mất khoảng thời gian từ 14 đến 17 ngày.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp phôi nang lại bám vào một nơi khác ngoài thành tử cung và thường nằm trong ống dẫn trứng, đây chính là hiện tượng mang thai ngoài tử cung. Nếu không điều trị kịp thời sẽ gây ra những biến chứng vô cùng nguy hiểm cho ống dẫn trứng.
Ngoài ra cũng có những trường hợp kể cả khi thụ tinh thành công thì cũng không thể thụ thai vì trong quá trình phân bào, hợp tử gặp phải những bất thường về nhiễm sắc thể khiến cho phôi bị vỡ trước khi kịp làm tổ trong tử cung.
Mặt khác, giới tính của thai nhi được quyết định bởi nhiễm sắc thể của tinh trùng lọt vào bên trong trứng đầu tiên. Nếu trứng thụ tinh với tinh trùng mang nhiễm sắc thể X thì đứa bé sẽ mang giới tính nữ. Còn nếu trứng thụ tinh với tinh trùng mang nhiễm sắc thể Y thì giới tính sẽ là nam.
Ngoài những phương pháp kiểm tra thụ thai thành công như dùng que thử hay chính xác nhất là xét nghiệm nồng độ HCG trong máu thì có một số biểu hiện bên ngoài giúp nhận biết dấu hiệu mang thai như:
Căng tức ngực, nhũ hoa dần sậm màu: hiện tượng này xảy ra khi tinh trùng và trứng thụ tinh thành công dẫn đến lượng hormone thay đổi đột ngột, làm cho lượng máu tuần hoàn đến ngực nhiều hơn gây ra sự căng tức ở ngực.
Trễ kinh: đây được coi là dấu hiệu mang thai dễ nhận biết nhất và có độ chính xác cao. Khi trứng thụ tinh thành công thì kỳ kinh nguyệt sẽ không đến nữa trong suốt thai kỳ. Sau khi sinh xong kỳ kinh nguyệt sẽ quay trở lại.
Ra máu bất thường: nếu chưa đến kỳ kinh nguyệt tiếp theo mà phụ nữ lại xảy ra hiện tượng ra máu thì có thể đó là dấu hiệu thụ thai vì khi trứng thụ tinh bám vào lớp nội mạc tử cung để làm tổ thì một vài mảnh niêm mạc có thể bị bong ra gây ra hiện tượng này.
Bên cạnh các dấu hiệu như trên thì một vài triệu chứng mà phụ nữ cũng thường có như cảm thấy mệt mỏi, thân nhiệt cao hơn bình thường, thường xuyên bị chuột rút hoặc đi tiểu thường xuyên,…
Để giúp cho quá trình thụ thai diễn ra suôn sẻ hơn thì có một số cách có thể hỗ trợ các cặp vợ chồng tăng tỷ lệ thành công như:
Hai vợ chồng cần đảm bảo thể trạng sức khỏe tốt nhất, hạn chế sử dụng các loại chất kích thích như bia, rượu, thuốc lá,… Ngoài ra tinh thần, giảm thiểu áp lực stress cũng là yếu tố quan trọng giúp việc thụ thai dễ dàng hơn.
Ngoài ra, thời điểm vàng quan hệ giúp dễ có thai nhất là 5 ngày trước rụng trứng và trong ngày rụng trứng.
Tìm hiểu thêm về cách tính ngày rụng trứng tại đây.
Bên cạnh đó, sau khi quan hệ tình dục, người nữ không nên thụt rửa âm đạo mà thay vào đó hãy nằm ngửa tại chỗ và kê gối dưới mông trong khoảng 20 đến 30 phút để giúp tinh trùng di chuyển nhanh hơn.
Fanpage Trung Tâm IVF Hồng Ngọc: //www.facebook.com/ivfhongngoc2014
Xem thêm:
Quan hệ xong tinh trùng chảy ra ngoài có thai được không?
Số lượng tinh trùng trong một lần xuất tinh như thế nào là bình thường?
10 sự thật về quá trình thụ tinh mà bạn nên biết.