Ngôn ngữ nhân tạo EsperantoNgày nay tiếng Anh là ngôn ngữ phổ quát quan trọng nhất. Mọi người đều được coi là có thể giao tiếp bằng tiếng Anh. Nhưng các ngôn ngữ khác cũng muốn đạt được mục tiêu này. Chẳng hạn như những ngôn ngữ được xây dựng. Những ngôn ngữ được xây dựng là được tạo ra và phát triển một cách có mục đích. Nghĩa là, chúng được thiết kế theo một kế hoạch nào đó. Với các ngôn ngữ được xây dựng, các yếu tố từ các ngôn ngữ khác nhau được trộn lẫn với nhau. Bằng cách này, chúng sẽ dễ học đối với nhiều người. Mục tiêu của mỗi ngôn ngữ được xây dựng chính là truyền thông quốc tế. Ngôn ngữ được xây dựng nổi tiếng nhất là tiếng Esperanto. Ngôn ngữ này xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1887 tại Warsaw. Người sáng lập ra ngôn ngữ này là nghệ sĩ Ludwik L. Zamenhof. Ông tin rằng nguyên nhân chính của tình trạng bất ổn (xã hội) nằm trong vấn đề giao tiếp. Do đó, ông muốn tạo ra một ngôn ngữ để đưa mọi người lại gần với nhau. Với ngôn ngữ này, mọi người sẽ nói chuyện với nhau ở một cấp độ bình đẳng. Bút danh của ông là tiến sĩ Esperanto, Người Hi Vọng. Điều đó cho thấy ông tin tưởng vào ước mơ của mình biết bao. Nhưng ý tưởng về sự hiểu biết phổ quát có từ trước đó rất lâu. Cho đến nay, nhiều ngôn ngữ được xây dựng khác đã ra đời. Chúng gắn liền với các mục tiêu như lòng khoan dung và nhân quyền. Ngày nay hơn 120 quốc gia có người nói thông thạo tiếng Esperanto. Nhưng cũng có những lời chỉ trích đối với Esperanto. Ví dụ 70% những từ vựng của ngôn ngữ này có nguồn gốc từ các ngôn ngữ La Mã. Và Esperanto rõ ràng được định hình bằng ngôn ngữ Ấn-Âu. Đó là những suy nghĩ và quan điểm của những người nói ngôn ngữ này trong các hội nghị trao đổi và trong các câu lạc bộ. Các cuộc họp và các bài giảng được tổ chức thường xuyên. Vậy, bạn c0s muốn học một chút tiếng Esperanto? Ĉu vi parolas Esperanton? – Jes, mi parolas Esperanton tre bone!TP - Hơn nửa năm nay, trụ sở công ty luật của chị Trịnh Huyền đã trở thành điểm hẹn của nhiều người yêu Quốc tế ngữ Esperanto ở Hà Nội. Đến hẹn lại lên, chiều thứ 7 hàng tuần, họ gặp nhau ở 57 Trần Quốc Toản để tham gia các lớp học tiếng Esperanto miễn phí, cùng nhau tham dự tọa đàm, thảo luận, giao lưu, kết nối… xoay quanh thứ ngôn ngữ vô cùng độc đáo, thú vị. Show “Mái nhà chung” của người yêu quốc tế ngữ Cuối tháng 7 năm 2020, Không gian sinh hoạt cộng đồng Quốc tế ngữ Esperanto - KK (phiên âm theo tiếng Esperanto được đọc là “kôkô”) đã được khai trương tại 57 Trần Quốc Toản, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. “Việc có được một địa điểm để các nhà Quốc tế ngữ có thể gặp mặt, tương tác, trao đổi và học hỏi lẫn nhau là sự khao khát lớn lao của các nhà Quốc tế ngữ Việt Nam qua nhiều thế hệ. Đây là nơi có vai trò rất quan trọng trong việc thu hút sự chú ý, quan tâm của cộng đồng bên ngoài giới Esperanto, để có thể quảng bá và giới thiệu ngôn ngữ, văn hóa Esperanto; qua đó giới thiệu nét đặc trưng, thanh lịch, truyền thống lịch sử của đất nước, con người Việt Nam, đặc biệt là mảnh đất, con người Hà Nội ra thế giới, góp phần nhỏ bé vào công tác đối ngoại nhân dân của Thủ đô; góp phần vào phong trào Quốc tế ngữ thế giới, một phong trào vì hòa bình, coi tất cả các dân tộc trên thế giới đều là anh em, không có chiến tranh và bạo lực”, chị Trịnh Huyền, đại diện nhóm điều hành KK cho biết. Với mục tiêu đó, nửa năm qua, tại địa điểm này, KK đã tổ chức các khóa học tiếng Esperanto trực tiếp và online, các buổi nói chuyện về quốc tế ngữ, triển lãm, thư viện, hoạt động ngoại khóa… Mỗi lớp học ở đây thường có từ 20-25 học viên. Các học viên đến từ khắp các tỉnh thành trong cả nước. Người làm giáo viên, bác sỹ, nhân viên ngân hàng, có cả các em học sinh 14-15 tuổi và học viên trên 90 tuổi. Tất cả đều được miễn phí. “Tôi biết đến Quốc tế ngữ chưa lâu nhưng thấy đây là ngôn ngữ rất hay. Nếu trên thế giới có thứ gì đó ngăn cách mọi người với nhau thì đó chính là ngôn ngữ. Và chính Esperanto là ngôn ngữ xoá nhòa rào cản đó. Hơn nữa, so với tiếng Việt và tiếng Anh, tôi thấy nó còn dễ học hơn”, anh Đinh Hoàng Lộc (24 tuổi), học viên của lớp học tại KK chia sẻ. Tham gia giảng dạy chính ở các lớp học Esperanto là cô gái trẻ Trần Hoan, một người trẻ tiêu biểu cho phong trào Quốc tế ngữ ở Việt Nam. Ngay từ năm thứ nhất đại học, Hoan đã biết và theo học Esperanto. Sau khi tốt nghiệp trường Đại học Ngoại ngữ - Đại học Quốc gia Hà Nội, Hoan bắt đầu suy nghĩ nghiêm túc và theo đuổi Esperanto. Cô tham gia Hội Quốc tế ngữ toàn cầu và trở thành tình nguyện viên ở nhiều nước trên thế giới. “Nhờ đó, tôi cảm thấy mình đã trưởng thành nhiều hơn trong quá trình làm việc với bạn bè quốc tế, đặc biệt là những thanh niên châu Âu trong tổ chức, quản lý, giáo dục và đào tạo. Những trải nghiệm, kinh nghiệm ấy chắc chắn sẽ rất hữu ích cho tôi khi hoạt động trong các phong trào thanh niên tại Việt Nam”, Trần Hoan cho biết. Nhờ những đóng góp tích cực cho phong trào thanh niên Quốc tế ngữ, năm 2015, Hoan được nhận Bằng khen của Liên hiệp các Tổ chức hữu nghị Việt Nam. Cô cũng vinh dự được bầu làm Chủ tịch của Tổ chức Thanh niên Quốc tế ngữ toàn cầu. “Tôi muốn chứng minh cho mọi người thấy, Esperanto là một ngôn ngữ thực tế giúp chúng ta có nhiều cơ hội học tập, trau dồi kinh nghiệm hơn. Cho đến nay, tôi vẫn muốn thay đổi cách nhìn nhận của các bạn trẻ Việt Nam và châu Á về Esperanto. Qua đó, thanh niên sẽ yêu thích Esperanto hơn và cùng chung tay để phát triển, mở rộng tầm ảnh hưởng của ngôn ngữ này”, Trần Hoan tâm niệm. Con đường ngắn nhất để ra thế giới Một điểm đặc trưng khiến ngôn ngữ này được lòng nhiều người đó là rất dễ học. “Ngôn ngữ này khác với các ngôn ngữ tự nhiên là không có ngoại lệ trong ngữ pháp và từ vựng, không phải chia động từ rắc rối như tiếng Pháp, không có 6 cách như tiếng Nga và không viết một đàng phát âm một nẻo như tiếng Anh. Chữ viết thì theo mẫu tự Latinh quen thuộc với mọi người. Chỉ cần học vài buổi cũng đã có thể giao tiếp cơ bản”, chị Nguyễn Thị Phương Mai, Chủ tịch Hội Quốc tế ngữ Hà Nội, Phó Chủ tịch Hội Quốc tế ngữ Việt Nam phân tích. Gần 25 năm bén duyên với Quốc tế ngữ, là người từng tham gia rất nhiều đại hội Quốc tế ngữ trên toàn thế giới, chị Phương Mai cho biết, trong các sự kiện của Quốc tế ngữ không hề có phiên dịch, dù đến từ Anh, Pháp, Mỹ hay Việt Nam thì cũng đều nói một ngôn ngữ chung là Esperanto. Và khi đã dùng chung một ngôn ngữ thì mọi người đều coi nhau như anh em một nhà. “Chính tôi là người đã trải nghiệm điều đó. Năm 1997, khi mới bắt đầu học Quốc tế ngữ, tôi đã đánh liều viết thư tay sang Nhật ngỏ ý muốn tham dự đại hội Quốc tế ngữ của nước bạn. Tôi rất bất ngờ khi họ lập tức gửi lời mời. Và khi sang đó, dù không biết tiếng Nhật, không có người quen, chỉ biết duy nhất tiếng Esparento nhưng tôi vẫn được họ tiếp đón như người nhà, hoàn toàn miễn phí”, chị kể. Bản thân chị Trịnh Huyền cũng có những trải nghiệm thú vị ngay từ những buổi đầu làm quen với Quốc tế ngữ. “Sau buổi học tiếng Esperanto thứ 3, tôi đã nhận được nhiệm vụ tiếp một đoàn khách từ cộng đồng Quốc tế ngữ ở nước ngoài sang Việt Nam. Tôi đã đưa họ đi chơi vòng quanh phố cổ, hồ Hoàn Kiếm, giới thiệu văn hoá Việt Nam… Mặc dù thỉnh thoảng bí từ, tôi vẫn phải dùng tiếng Anh, vẫn phải mang từ điển ra tra từ, nhưng mọi người vẫn rất vui vẻ, như thể đã quen biết nhau từ lâu. Họ còn nhiệt tình dạy tôi một số từ mới và mời tôi sang thăm đất nước họ”, chị kể.  Vì tính kết nối cao lại thân thiện với người dùng, nên nhiều người dù đã biết nhiều thứ tiếng nhưng vẫn đỗ lại ở Quốc tế ngữ. Bản thân là một luật sư, sử dụng ngoại ngữ chính là tiếng Anh và tiếng Nhật để phục vụ công việc nhưng khi “chạm” vào Quốc tế ngữ, chị Trịnh Huyền đã hoàn toàn bị chinh phục: “Người ta học nhiều ngôn ngữ để giao tiếp được với nhiều người, nhưng với Quốc tế ngữ, họ chỉ cần học một ngôn ngữ duy nhất cũng có thể giao tiếp được với nhiều người”. Nhiều bạn trẻ khi tìm đến Quốc tế ngữ thường băn khoăn là học để làm gì, học xong làm sao xin được việc khi mà ở Việt Nam ngôn ngữ này chưa thông dụng. Tuy nhiên, theo chị Trịnh Huyền, việc biết Quốc tế ngữ lại mang đến cho các bạn trẻ một cơ hội rất lớn khi xin việc ở nước ngoài. “Nếu học tiếng Anh, tiếng Pháp có thể khó xin việc ở các nước như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, thì khi tham gia cộng đồng Quốc tế ngữ, bạn dễ dàng tìm được việc như giáo viên dạy tiếng, biên dịch, làm tình nguyện viên cho các hội Quốc tế ngữ của các nước… Nói chung, nếu các bạn trẻ đang tìm kiếm cơ hội để ra thế giới thì Esperanto chính là tấm giấy thông hành hiệu quả nhất”, chị Trịnh Huyền nói. Esperanto là ngôn ngữ quốc tế được bác sĩ Zamenhof, người Ba Lan sáng tạo ra và công bố năm 1887. Ước muốn của vị bác sĩ này là một khi con người có ngôn ngữ chung, mọi xung đột sẽ giảm đi và con người sẽ ứng xử với nhau trong hoà bình. Trải qua 134 năm, Esperanto đã liên tục phát triển ra khắp các châu lục, trở thành phương tiện giao tiếp thông thường của nhiều thế hệ những người sử dụng Quốc tế ngữ trên toàn thế giới. Ở Việt Nam, nói là mới mẻ nhưng thật ra Hội Quốc tế ngữ Việt Nam đã được thành lập năm 1957. Hiện nay, Hội trực thuộc Liên hiệp các Tổ chức hữu nghị Việt Nam. Thế nào là ngôn ngữ quốc tế?Quốc tế ngữ là ngôn ngữ được xây dựng rộng rãi nhất trên thế giới. Ngôn ngữ này được tạo ra vào năm 1887 bởi Ludwik Zamenhof với mục tiêu tạo ra một ngôn ngữ phổ quát để thúc đẩy hòa bình thế giới và hiểu biết quốc tế.
Có bao nhiêu ngôn ngữ quốc tế?Cho đến nay Liên hiệp quốc vẫn thống nhất quy định 6 ngôn ngữ quốc tế chính thức là: Anh, Trung, Pháp, Nga, Tây Ban Nha và Ả Rập. Cả 6 ngôn ngữ quốc tế này đều có vị trí và giá trị pháp lý quốc tế như nhau trong mọi giao dịch tại Liên hiệp quốc cũng như trên toàn thế giới.
Tiếng nói của 1 nước gọi là gì?Ngôn ngữ quốc gia (tiếng Anh: National language) hay Quốc ngữ là một dạng của sự tồn tại của một ngôn ngữ trong kỷ nguyên tồn tại của một quốc gia, một sự thống nhất hệ thống phức tạp, bao gồm ngôn ngữ văn học, phương ngữ, biệt ngữ và bản địa.
tiếng Anh trở thành ngôn ngữ quốc tế khi nào?Tới cuối thế kỷ XVIII, Đế quốc Anh đã lan rộng tiếng Anh lên hầu khắp các thuộc địa và vùng thống trị. Thương mại, khoa học và kỹ thuật, ngoại giao, nghệ thuật, giáo dục đều góp phần đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ toàn cầu đích thực đầu tiên. Tiếng Anh cũng trở thành ngôn ngữ giao tiếp quốc tế.
|
