Với Các dạng bài toán CO2 tác dụng với dung dịch kiềm và cách giải sẽ giúp học sinh nắm vững lý thuyết, biết cách làm bài tập từ đó có kế hoạch ôn tập hiệu quả để đạt kết quả cao trong các bài thi môn Hóa 11.
Các dạng bài toán CO2 tác dụng với dung dịch kiềm và cách giải
- Lý thuyết và phương pháp giải
Xét bài toán sục CO2 sục vào dung dịch kiềm.
- Phương trình hóa học:
CO2 + 2OH- → CO32- + H2O (1)
CO2 + OH- → HCO3- (2)
- Xét tỉ lệ:
+ Nếu T ≥ 2 : chỉ tạo muối CO32-
Bảo toàn nguyên tố C → nCO2 = nCO32-
+ Nếu T ≤ 1 : chỉ tạo muối HCO3-
Bảo toàn nguyên tố H → nOH- = nHCO3-
+ Nếu 1 < T < 2 : tạo cả muối HCO3- và CO32-
Bảo toàn nguyên tố → nCO32- = nOH- - nCO2 ; nHCO3- = nCO2 - nCO32-
- Để giải tốt bài toán này cần phối hợp thuần thục bảo toàn nguyên tố và bảo toàn khối lượng:
+ mmuối = mKL + mCO32- + mHCO3- = m muối cacbonat + m muối hidrocacbonat (muối nào không có thì cho bằng 0).
- Nếu cation của dung dịch kiềm là Ba2+, Ca2+ thì so sánh với số mol CO32- với số mol cation Ba2+, Ca2+ để suy ra số mol kết tủa.
+ Trường hợp: nCO32- > nM2+ ⇒ n↓ = nM2+
+ Trường hợp: nCO32- < nM2+ ⇒ n↓ = nCO32-
- Nếu sau phản ứng, tiến hành cô cạn dung dịch thu được kết tủa thì dung dịch chứa hỗn hợp muối HCO3- và CO32-.
Ví dụ: Ca(HCO3)2
II. Ví dụ minh họa
Câu 1: Sục 2,24 lít khí CO2 vào 200ml dung dịch NaOH 1M thu được dung dịch X. Tính khối lượng muối trong X?
- 15 g
- 20 g
- 10 g
D.10,6 g
Hướng dẫn
nCO2 = 0,1 mol, nNaOH = 0,2 mol
⇒ T =
⇒ Dung dịch X chỉ chứa 1 muối là Na2CO3
⇒ nNa2CO3 = nCO2
⇒ mNa2CO3 = 0,1.106 = 10,6gam
Đáp án D
Câu 2. Cho V lít (đktc) CO2 tác dụng với 200 ml dung dịch Ca(OH)2 1M thu được 10 gam kết tủa. Vậy thể tích V của CO2 là
- 2,24 lít.
- 6,72 lít.
- 8,96 lít.
- 2,24 hoặc 6,72 lít Hướng dẫn
nCa(OH)2 = 0,2 mol; n↓CaCO3 = 0,1 mol
Trường hợp 1: Chỉ tạo muối CaCO3
⇒ nCO2 = n↓CaCO3 = 0,1 mol
⇒ VCO2 = 0,1.22,4 = 2,24 lit
Trường hợp 2: Tạo hỗn hợp 2 muối
Bảo toàn nguyên tố Ca : nCa(HCO3)2 = nCa(OH)2 - n↓CaCO3 = 0,1 mol
Bảo toàn nguyên tố C ⇒ nCO2 = 2nCa(HCO3)2 + n↓CaCO3 = 0,3 mol
⇒ VCO2 = 0,3.22,4 = 6,72lit
Đáp án D
Câu 3: Sục 4,48 lít khí CO2 (đktc) vào 500ml dung dịch NaOH 0,1M và Ba(OH)2 0,2M. Tính khối lượng kết tủa thu được?
- 9,85 gam
- 9,65 gam
- 10,05 gam
- 10,85 gam
Hướng dẫn:
nCO2 = 0,2 mol , nOH- = 0,25 mol, nBa2+ = 0,1 mol
Ta thấy: 1< T = 1,25 < 2 ⇒ tạo cả muối HCO3- và CO32-.
CO2 + 2OH- → CO32- + H2O
0,125 0,25 → 0,125
CO2 + CO32- + H2O → 2HCO3- (2)
0,075 → 0,075 → 1,5
nCO32- = 0,05 mol < nBa2+
n↓ = 0,05 mol
⇒ m↓ = 0,05 . 197 = 9,85g
Đáp án A
III. Bài tập tự luyện
Câu 1: Hấp thụ hoàn toàn 2,24 lít CO2 (đktc) vào dung dịch nước vôi trong có chứa 0,25 mol Ca(OH)2. Sản phẩm muối thu được sau phản ứng gồm?
- Chỉ có CaCO3
- Chỉ có Ca(HCO3)2
- Cả CaCO3 và Ca(HCO3)2
- Không có cả 2 chất CaCO3 và Ca(HCO3)2
Câu 2: Hấp thụ hoàn toàn 0,672 lít CO2 (đktc) vào 2 lít Ca(OH)2 0,01M thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là
- 1 gam
- 1,5 gam
- 2 gam
- 2,5 gam
Câu 3: Thổi V lít khí CO2 (đktc) vào 100ml dung dịch Ca(OH)2 thu được 6 gam kết tủa. Lọc kết tủa, đun nóng dung dịch lại thấy có 4 gam kết tủa nữa. Giá trị của V là
- 2,24 lít
- 2,688 lít
- 6,72 lít
- 10,08 lít
Câu 4: Sục V lít CO2 (đktc) vào 200 ml dung dịch X gồm Ba(OH)2 1M và NaOH 1M. Sau phản ứng thu được 19,7 gam kết tủa. Giá trị của V là
- 2,24 hoặc 4,48
- 2,24 hoặc 11,2
- 6,72 hoặc 4,48
- 5,6 hoặc 11,2
Câu 5: Dẫn V lít khí CO2 (ở đktc) qua 500 ml dung dịch Ca(OH)2 nồng xM , sau phản ứng thu được 3 gam kết tủa và dung dịch A. Đun nóng dung dịch A thu được thêm 2 gam kết tủa nữa. Giá trị của V và x là
- 1,568 lít và 0,1 M
- 22,4 lít và 0,05 M
- 0,1792 lít và 0,1 M
- 1,12 lít và 0,2 M
Câu 6: Dung dịch X chứa NaOH 0,2M và Ca(OH)2 0,1M. Sục 7,84 lít khí CO2 (đktc) vào 1 lít dung dịch X thì khối lượng kết tủa thu được là
- 15 gam.
- 5 gam.
- 10 gam.
- 20 gam.
Câu 7: Sục V lít khí CO2 (đktc) vào 2 lít dung dịch Ca(OH)2 0,05M , thu được 7,5 gam kết tủa. Gía trị V là
- 1,68 lít
- 2,88 lít
- 2,24 lít và 2,8 lít
- 1,68 lít và 2,8 lít
Câu 8: Sục 1,12 lít CO2 (đktc) vào 200ml dung dịch Ba(OH)2 0,2M. Khối lượng kết tủa thu được là:
- 5,91g.
- 19,7g.
- 78,8g.
- 98,5g.
Câu 9: Hấp thụ hoàn toàn 3,36 lít CO2 (đktc) vào 200ml dung dịch NaOH 1M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được m gam muối. Giá trị của m là
- 13,7.
- 5,3.
- 8,4.
- 15,9.
Câu 10: Hấp thụ hoàn toàn 2,24 lít khí CO2 (đktc) vào 100ml dung dịch Ca(OH)2 0,75M, thu được a gam kết tủa. Giá trị của a là
- 1,0.
- 7,5.
- 5,0.
- 15,0
Đáp án tham khảo
1A
2A
3B
4B
5A
6B
7D
8A
9A
10C
Xem thêm các dạng bài tập Hóa học lớp 11 có trong đề thi THPT Quốc gia khác:
- Các dạng bài toán khử oxit kim loại bằng C, CO và cách giải
- Các dạng bài toán cho H+ vào muối cacbonat và ngược lại hay nhất
- Trắc nghiệm lý thuyết Chương 4 đại cương về hóa học hữu cơ có lời giải
- Cách xác định công thức phân tử hợp chất hữu cơ hay nhất
- Trắc nghiệm lý thuyết Chương 1 Sự điện li có lời giải
- Gói luyện thi online hơn 1 triệu câu hỏi đầy đủ các lớp, các môn, có đáp án chi tiết. Chỉ từ 200k!
Săn SALE shopee Tết:
- Đồ dùng học tập giá rẻ
- Sữa dưỡng thể Vaseline chỉ hơn 40k/chai
- Tsubaki 199k/3 chai
- L'Oreal mua 1 tặng 3
ĐỀ THI, GIÁO ÁN, GÓI THI ONLINE DÀNH CHO GIÁO VIÊN VÀ PHỤ HUYNH LỚP 11
Bộ giáo án, bài giảng powerpoint, đề thi dành cho giáo viên và gia sư dành cho phụ huynh tại //tailieugiaovien.com.vn/ . Hỗ trợ zalo VietJack Official
Tổng đài hỗ trợ đăng ký : 084 283 45 85
Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:
Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.