Hội nghị Tổng kết chương trình hợp tác Thương mại giai đoạn 2016-2020 và Kết nối cung cầu hàng hóa giữa TP.HCM và các tỉnh, thành năm 2020 diễn ra từ 24 đến 27-9 tại Nhà thi đấu Phú Thọ quận 11 (TP.HCM). Tại khu vực trưng bày, triển lãm, giới thiệu sản phẩm của các tỉnh thành có gian hàng bơ của HTX Đại Hùng tỉnh Đắk Lắk. Gian hàng ghi rõ thông tin bơ booth 7 loại một trọng lượng 450 gr-700 gr giá 50.000 đồng/kg, loại hai 350 gr-440 gr giá 40.000 đồng/kg và bơ booth loại xô giá 20.000 đồng/kg, 5 kg giá 80.000 đồng. Ghi nhận tại một số chợ lẻ như Tân Sơn Nhất, bà Hoa bơ booth tùy trọng lượng giá bán 30.000-50.000 đồng/kg. Trong khi đó, cửa hàng Bách Hóa Xanh bơ booth đang giảm 5.000 đồng còn 20.000 đồng/kg.  Bơ booth đang được giảm giá. Ảnh: TÚ UYÊN Ông Đặng Huy Hùng, Chủ nhiệm HTX bơ Đại Hùng tỉnh Đắk Lắk, cho biết năm nay tiếp tục mang bơ booth Tây Nguyên đến hội nghị để quảng bá và để người dân TP.HCM có thể phân biệt có nên “giải cứu” bơ booth đang bán 15.000-20.000 đồng/kg hay không. Theo ông Hùng, do tình trạng người dân trồng bơ tự phát, khâu chăm sóc không đúng cách nên trái bơ bị bệnh như nấm bụng, nấm thối đầu, hư. Lượng bơ này ra thị trường chiếm 70-80%. Bên cạnh đó, một số đơn vị bán sang Lào, Thái Lan, Campuchia nhưng hàng hư hỏng bị trả lại. Lượng hàng này tiếp tục được bán vào thị trường trong nước. Người tiêu dùng khó phân biệt nên mua về không dùng được. “Do lượng bơ xô ra thị trường quá nhiều đã ép giá bơ booth đạt chất lượng rớt giá theo. Năm ngoái, tại hội nghị này giá bơ booth 60.000-70.000 đồng/kg, bán rất chạy, người dân không phân vân về giá nhưng năm nay có sự so sánh với hàng xô” - ông Hùng nói. Ông Hùng cho biết mọi năm sau rằm tháng 8 giá bơ booth tại vườn bắt đầu khởi sắc 25.000-30.000 đồng/kg. Lý do là thời điểm đó những quả bơ bị sâu bệnh, hư đã rụng. Trên cây chỉ còn neo lại những trái bơ chất lượng, lúc này bơ đã đạt độ già chín, sản lượng ít nên giá tăng. Năm nay, giá bơ booth chất lượng và hàng xô đều bị rớt 50%. Hiện nay bơ booth tuyển tại vườn 12.000 đồng/kg, thương lái hái xô nguyên cây 7.000 đồng/kg, hàng này được tung ra thị trường giá 15.000-20.000 đồng/kg. Ông Hùng cho biết bơ booth Đắk Lắk chuẩn già thu hái từ 15-8 đến hết tháng 11. Những vườn thu hoạch trễ hơn có thể đến tháng 12. Thị trường cạnh tranh khốc liệt nên HTX có 10 ha bơ booth nhưng được trải vụ trong chín tháng. Bốn tháng qua HTX đã bán được 120 tấn, lượng bơ booth bán tại hội nghị này là 40 tấn cuối cùng trong mùa vụ 2020. Khách thăm quan mua bơ booth tại gian hàng HTX Đại Hùng. Ảnh: TÚ UYÊN Đại diện Chi cục Trồng trọt và bảo vệ thực vật tỉnh Đắk Lắk xác nhận thời điểm này bơ booth đang rớt giá. Liên quan đến tình trạng người nông dân trồng bơ tràn lan, chăm sóc không đúng quy trình nên chất lượng bơ thấp dẫn đến bị rớt giá, vị này cho biết, hiện nay quy trình trồng bơ cơ bản được người nông dân áp dụng nên cho ra quả chất lượng. Với cây bơ trồng hoặc ghép mất ba đến sáu năm bơ mới thu hoạch. Bên cạnh những vùng trồng cho năng suất ổn định, có vùng trồng mất cả hai mùa là bình thường nên không phải ai cũng muốn trồng bơ. Diện tích cây bơ của tỉnh khoảng 7.300 ha, diện tích cho sản phẩm khoảng 4.000 ha, sản lượng trung bình 52 ngàn tấn/năm. Đắk Lắk có hai loại là bơ 034 và bơ booth nhưng chủ yếu là bơ booth 7 vì phù hợp với điều kiện tự nhiên của tỉnh, năng suất cao. Theo vị này, trước tình hình bơ rớt giá, ngành nông nghiệp khuyến cáo bà con không nên chặt bỏ; sản xuất tập trung. Đồng thời vận động bà con đổi mới cách làm, quản lí theo hướng truy xuất nguồn gốc... Sở NN &PT NT tỉnh chỉ đạo Chi cục rà soát diện tích trồng các loại cây ăn quả trong đó có bơ. Định hướng của tỉnh là bơ, sầu riêng là hai cây ăn quả chủ lực, về lâu dài tỉnh kêu gọi DN đầu tư vào công nghệ chế biến sâu để tăng giá trị cho bơ, tránh tình trạng được mùa mất giá. (PLO)- Sắp tới mặt hàng xà lách sẽ được thúc đẩy xuất khẩu đến thị trường Hồng Kông. TÚ UYÊN 08:58, 21/08/2021 Sau nhiều năm “gây sốt”, 3 - 4 năm trở lại đây, nhiều nông dân trên địa bàn tỉnh không còn mặn mà với bơ Booth. Dường như loại cây này đã không còn “sức hút” đối với nông dân. Cách đây hơn 10 năm, người dân đổ xô trồng bơ Booth vì có giá bán ra thị trường rất cao, thậm chí có thời điểm lên đến 100 nghìn đồng/kg. Tuy nhiên, những năm gần đây bơ Booth rớt giá liên tục, nông dân trồng bơ rơi vào cảnh thất thu. Mất mùa, rớt giá liên tục Gia đình ông Dương Xuân Tình (thôn Bình An, xã Dliê Ya, huyện Krông Năng) có hơn 8 sào đất trồng cây ăn quả. Với diện tích này, ông trồng xen canh bơ Booth cùng với tiêu, sầu riêng... Trước đây, khi bơ có giá 30.000 - 40.000 đồng/kg, mỗi mùa gia đình ông hái được 3 - 4 tấn bơ, thu về gần 100 triệu đồng. Năm 2020, vườn bơ của gia đình ông giảm còn 2 tấn, giá lại rớt thê thảm, giữa mùa bán với giá 5.000 đồng/kg, cao nhất vào cuối mùa cũng chỉ từ 8.000 - 9.000 đồng/kg. Năm ngoái dù giá rẻ, nhưng vẫn có thương lái thu mua nên ít nhiều gia đình ông cũng có nguồn thu đủ chi phí phân bón, công chăm sóc. Còn vụ bơ năm nay, vào thời điểm đầu tháng 4, khi bơ nở rộ, bông dày đặc thì trời mưa liên tục khiến bông rụng hàng loạt, không đậu quả, năng suất giảm hơn một nửa. Ước tính vườn bơ của ông nhiều nhất cũng chỉ thu được khoảng 1 tấn. Đã vậy, chỉ còn chưa đầy một tháng nữa là bơ cho thu hoạch, nhưng chưa có thương lái nào ghé hỏi thăm hay đặt trước báo giá. Những hộ trong vùng bán bơ Booth lứa sớm cũng chỉ được giá từ 10.000 - 12.000 đồng/kg. Mức giá này cao hơn năm ngoái, nhưng tính ra thu về chẳng đáng là bao vì năng suất giảm mạnh.
Tương tự, năm nay vườn cây khoảng 150 gốc bơ của gia đình anh Nguyễn Hữu Chương (thôn Tân An, xã Ea Toh, huyện Krông Năng) chỉ lác đác vài quả trên cây. 5 năm trước thấy giá bơ Booth cao, bán tại vườn 60.000 - 70.000 đồng/kg nên anh Chương quyết định phá cà phê để trồng bơ. Thời điểm đó, cây bơ giống giá bình quân 35.000 đồng/cây, gia đình anh đã bỏ ra hơn 5 triệu đồng mua cây giống. Vậy mà, sau ba năm bỏ ra không biết bao nhiêu công sức, đến lúc có bơ thu hoạch thì rớt giá thê thảm. Anh buồn rầu kể, vụ thu hoạch đầu tiên bán được 1 triệu đồng, vụ thứ hai số lượng nhiều hơn, nhưng giá rẻ nên chỉ bán được 2 triệu đồng. Đến vụ thứ ba vào năm nay thì đúng dịp bơ trổ bông lại gặp mưa nên chỉ đậu lưa thưa vài quả, có cây không đậu quả nào. Sau 5 năm chăm sóc, mất rất nhiều công sức, chi phí, nhưng số tiền thu về từ bơ Booth chưa đủ tiền mua cây giống ban đầu. Đã qua thời “hoàng kim”? Toàn tỉnh hiện có trên 9.000 ha bơ các loại, trong đó, tổng sản lượng dự kiến 82.000 tấn. Tính đến giữa tháng 8-2021, số lượng bơ đã thu hoạch được khoảng 50%. Từ nay đến hết tháng 8, sản lượng bơ còn lại khoảng 40.000 tấn, trong đó chủ yếu là bơ Booth và bơ Hass. Bơ Booth là loại cây trồng mới, “khó tính” nhất trong các giống bơ trồng tại địa phương. Nếu không chăm sóc đúng quy trình và theo dõi sâu bệnh thì rất khó cho năng suất, sản lượng cao. Bên cạnh đó, giá bán không ổn định, có chiều hướng giảm dần theo từng năm nên quả bơ Booth hiện nay không được kỳ vọng như thời “hoàng kim” trước đây. Theo tìm hiểu tại các địa phương, hiện nay nhiều hộ dân không còn mặn mà với loại cây ăn trái này. Một số người đã quyết định chặt toàn bộ vườn cây bơ Booth để thay thế bằng cây trồng khác, hy vọng mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn. Điệp khúc trồng – chặt lại diễn ra với cây bơ Booth như đã từng xảy ra với một số loại cây trồng trên địa bàn tỉnh như hồ tiêu, điều, ca cao… Chẳng hạn như, với diện tích trồng 4 sào bơ Booth xen canh trong vườn cà phê, sầu riêng hơn 7 năm nay, anh Nguyễn Minh Tuân (thôn 4, xã Cư Suê, huyện Cư M'gar) đã quyết định chặt bỏ cả 2 sào bơ đang trong thời kỳ kinh doanh vì hai năm gần đây bơ cho năng suất kém, khó tiêu thụ. Anh quyết định chặt bỏ một nửa cây bơ trong vườn, nửa còn lại anh để ghép giống bơ khác hy vọng giá bơ sẽ tăng lên trong những năm tới. Tương tự, cách đây 10 năm trên diện tích đất rẫy 1,2 ha, gia đình ông P.H.Đ. (thôn 6, xã Ea Tiêu, huyện Cư Kuin) trồng xen canh khoảng 80 cây bơ Booth. Ba năm trở lại đây, giá trị kinh tế từ cây bơ rất thấp nên vừa rồi ông đành ngậm ngùi thuê người đốn toàn bộ cây bơ. Theo ông Đ., bơ Booth là giống cây khó chăm, khó trồng, thường xuyên bị bọ xít muỗi, ong ruồi vàng chích. Đối với những trái bơ chỉ cần 1 - 2 dấu bọ xít chích thì lúc bán, thương lái thường loại ra hoặc mua với giá rẻ. Do đó, để có một trái bơ Booth da xanh, bóng đòi hỏi quá trình chăm sóc kỹ lưỡng, nếu gặp giá cao thì nông dân có lãi, ngược lại, tiền bán bơ không bõ công chăm sóc, phân bón. Chưa kể, một gốc bơ nhiều năm tuổi sẽ chiếm diện tích đất bằng 6 gốc cà phê hoặc 6 gốc sầu riêng, do đó nếu giá thấp, năng suất kém thì thu hoạch từ bơ không đáng là bao so với các loại cây trồng khác như cau, sầu riêng Dona...
Tiến sĩ Đặng Bá Đàn, Trưởng Văn phòng đại diện Trung tâm Khuyến nông quốc gia tại Nam Trung Bộ và Tây Nguyên cho biết, bơ là loại trái cây ăn tươi, công nghệ chế biến, bảo quản hiện nay hạn chế. Đặc điểm của bơ là thường chín tập trung vào mùa mưa nên nếu ách tắc trong khâu vận chuyển, tiêu thụ thì sẽ rất khó khăn do không bảo quản được. Đặc biệt, đối với bơ Booth, việc ra hoa, đậu quả chưa ổn định, kèm theo tình hình sâu bệnh rất phức tạp như bệnh nấm gây thối quả, bọ xít, dẫn đến chất lượng bơ không đạt nên thị trường không chấp nhận. Tuy nhiên, cây bơ không phải ở vùng đất, khí hậu nào cũng trồng được nên thị trường vẫn rộng mở, nhất là thị trường trong nước như tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh... Vì vậy, vào thời điểm hiện tại, bà con không nên chặt bỏ đồng loạt, cần thiết thì chỉ giảm bớt mật độ trồng hoặc cưa ghép với các giống bơ khác để cho năng suất cao, chịu được sâu bệnh... Bên cạnh đó, cần nghiên cứu chế biến sâu để đa dạng sản phẩm từ quả bơ, điều khiển thời vụ, bao trái để hạn chế bọ xít, tránh tình trạng bơ chín tập trung dẫn đến khó tiêu thụ tại một thời điểm. Về lâu dài, cần có sự liên kết giữa người sản xuất với các doanh nghiệp, từ đó sẽ chủ động được về diện tích, dự báo năng suất, sản lượng và đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm cả trong nước và xuất khẩu. Khánh Huyền |
