Your browser does not support the audio element. Miền BắcMiền Nam
Ngay đợt chào bán cổ phiếu lần đầu (IPO) ra công chúng, cổ phiếu TDA của Tôn Đông Á đã giảm tới 31%, phía doanh nghiệp cho rằng đây là do yếu tố khách quan của thị trường ngành thép.
Thời điểm đầu, Công ty Cổ phần Tôn Đông Á (mã cổ phiếu TDA) công bố IPO với giá khởi điểm 58.000 đồng/cổ phiếu, số tiền huy động tối thiểu 717,38 tỉ đồng. Nhưng sau đó vào giữa tháng 2/2022, Tôn Đông Á công bố nghị quyết về việc điều chỉnh giá cổ phiếu chào bán tối thiểu lần đầu ra công chúng xuống 40.000 đồng/cổ phiếu (giảm hơn 31%).
Điều này khiến nhiều nhà đầu tư cho rằng, việc giảm bán cổ phiếu của Tôn Đông Á đã khiến nhiều người ngay từ thời điểm đầu đã phải chịu “lỗ nặng”. Một số chuyên gia kinh tế còn nhận định với động thái này cho thấy cổ phiếu Tôn Đông Á không hấp dẫn và chứa đựng nhiều rủi ro.
Tuy nhiên, thông tin từ Tôn Đông Á khẳng định, TDA không bao giờ có dự định hoặc thông báo từ phía Công ty chào mời nhà đầu tư và để nhà đầu tư “lỗ nặng”, công ty chỉ thực hiện chào bán IPO từ tháng 1/2022 sau khi nhận chấp thuận IPO. Vì vậy, các thông tin khác không phải từ TDA hoặc đại diện chính thức của TDA là sai lệch. Việc điều chỉnh giá IPO chính thức từ 58.000 đồng/cổ phiếu về 40.000/ cổ phiếu là để đại chúng cùng tham gia và phù hợp với thị trường và tiềm năng tăng trưởng trong tương lai.
Theo thông tin từ Tôn Đông Á, lượng đăng ký tại giá 58.000 đồng/cổ phiếu đạt 85% với số lượng nhà đầu tư đăng ký gần 100 nhà đầu tư. Sau khi công bố nghị quyết mới, các nhà đầu tư tham gia đăng ký tại giá 58.000 đồng/cổ phiếu đều được thay đổi đăng ký hoặc hủy đăng ký khi giá khởi điểm IPO điều chỉnh.
Tôn Đông Á cho biết, giá cổ phiếu TDA lần đầu với mức 58.000 đồng/cổ phiếu được đưa ra vào tháng 9 – 10/2021 là phù hợp với thị trường, bởi khi đó thị trường cổ phiếu ngành thép đều giao dịch cao.
“Tuy nhiên thời gian chấp thuận IPO của Uỷ ban Chứng khoán Nhà Nước bị chậm trễ đến cuối ngày 31/12/2021 do những lí do không phụ thuộc vào công ty và đơn vị tư vấn hồ sơ cũng không dự đoán được. Công ty chính thức thực hiện IPO đầu tháng 1 tại giá khởi điểm 58.000 đồng/cổ phiếu không thay đổi, với kì vọng giá thị trường thép phục hồi.
Mặt khác, các cổ phiếu toàn ngành thép vẫn giảm sâu kéo dài từ cuối tháng 10/2021 đến qua Tết, giữa tháng 2/2022. Trung bình thị giá cổ phiếu thép giảm 30% và P/E (chỉ số đánh giá mối quan hệ giữa giá thị trường của cổ phiếu và thu nhập trên một cổ phiếu) giảm từ 6x xuống 3x. Vì vậy mức giá cổ phiếu TDA khi được định giá lại làm khởi điểm cho IPO tại 40.000 đồng/cổ phiếu dựa trên tương quan ngành và tại mức giá này, tương đương P/E ~3.8x tại quý 1/2022”, Tôn Đông Á lý giải.
Tôn Đông Á dẫn chứng, tại thời điểm điều chỉnh (40.000 đồng/cổ phiếu), NKG giảm 35% từ tháng 9 – 10/2021, HSG giảm 30% cùng giai đoạn, HPG giảm hơn 20%...
“Doanh nghiệp TDA luôn cố gắng nỗ lực cho hoạt động kinh doanh và quản trị hoạt động kinh doanh đạt kết quả tốt nhất và quản trị hiệu quả và ổn định nhất trong những giai đoạn ngành ko tốt hoặc biến động. Công ty sẽ luôn tập trung đầu tư mở rộng, phát triển trong 1-5 năm tới để củng cố lợi thế cạnh tranh và vị thế đầu ngành trong nước cũng như quốc tế, để đem lại giá trị tốt nhất cho công ty và cổ đông, nhà đầu tư.
Với kết quả IPO được các nhà đầu tư tổ chức lớn trong nước và ngoài nước tham gia, cũng như lượng nhà đầu tư cá nhân tham gia, Công ty kỳ vọng cổ phiếu TDA sẽ có sự hấp dẫn và giá trị về đầu tư lâu dài, ổn định cho cổ đông, nhà đầu tư”, Tôn Đông Á thông tin.
Cơ hội mà IPO mang đến cho các doanh nghiệp nói chung là điều không thể phủ nhận nhưng đồng hành với đó luôn là những thách thức. Theo bà Nguyễn Hồng Mai - Tổng Giám đốc Công ty tài chính Tâm Anh, khi IPO những nhân sự chủ chốt, các vấn đề điểm yếu tài chính tạm thời có thể bị lộ và đối thỦ sẽ khai thác được. Ngoài ra, phải xác định được khả năng tăng giá của cổ phiếu đó là điều kiện để nhà đầu tư chú ý bởi họ muốn cổ phiếu phải có khả năng tăng đột phá mới đầu tư.
Mỗi một doanh nghiệp IPO có thể là món đầu tư tiềm năng. Nhiều cổ phiếu mà thị trường chung chưa được tiếp cận trước đó (các doanh nghiệp trước đây chỉ phát hành cổ phiếu riêng lẻ) có thể mang nhiều cơ hội đầu tư mới hoặc giúp các nhà đầu tư có thể đa dạng hóa danh mục.
Mức giá được lựa chọn để IPO có thể thấp hơn (hoặc cao hơn) đáng kể so với mức giá mà thị trường xác định. Như vậy, nếu như nhà đầu tư có phương pháp phù hợp, có thể kiếm được mức lợi nhuận đáng kể từ việc tham gia đợt IPO nếu dự kiến giá tăng, hoặc bán khống cổ phiếu nếu dự kiến giá giảm.
Tuy nhiên đầu tư vào một cổ phiếu đang trong thời gian IPO hay vừa mới lên sàn có thể không thích hợp cho những nhà đầu tư mới đang tìm kiếm những cơ hội đầu tư ổn định. Bất kỳ cổ phiểu nào mới IPO đều có thể thay đổi ngay sau đó, điều đáng nói là biến động này thường rất lớn. Lý do là vì thị trường đến lúc này mới đang trong giai đoạn quyết định giá trị của cổ phiếu.
Năm 2021, thị trường chứng khoán thế giới ghi nhận giá trị các thương vụ IPO đạt mức kỷ lục. Nhiều thương vụ IPO, đặc biệt ở các lĩnh vực công nghệ như hãng gọi xe Grab, Công ty Thương mại điện tử Coupang (Hàn Quốc), ứng dụng giao đồ ăn Deliveroo (Anh)… có mức định giá cao ngất ngưỡng. Giá của những cổ phiếu IPO này tăng vọt trong phiên giao dịch đầu tiên, để rồi sau đó, phần lớn chúng bị bán tháo, khiến nhiều nhà đầu tư thua lỗ.
Phạm Danh
Các nhà đầu tư nổi dậy chống lại những bà mẹ bị phá sản "bị định giá quá thấp"
From Chisato Horiuchi in Tokyo, Japan
Các nhà đầu tư nổi dậy chống lại những bà mẹ bị phá sản "bị định giá quá thấp"
Một sự kiện như vậy có thể được gọi là "quay đầu và giết con bò". Đó là đánh giá về việc định giá phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) do chính phủ thúc đẩy. Các nhà đầu tư nước ngoài phản đối mạnh mẽ quan điểm của chính phủ rằng nó là "giá thấp". Có một số công ty mới thành lập đang rút vốn khỏi các đợt IPO của Nhật Bản và hoãn niêm yết vì lý do đó. Với tốc độ này, niềm tin của các nhà đầu tư vào chứng khoán Nhật Bản nói chung có thể bị lung lay.
"Những người mẹ đã hỏng." Giám đốc quỹ của một công ty quản lý có kinh nghiệm quản lý cổ phiếu quy mô vừa và nhỏ thở dài khi nhìn biểu đồ TSE Mothers đã sụp đổ.
Chỉ số các bà mẹ TSE đã giảm khoảng 40% trong ba tháng kể từ mức cao gần đây nhất vào tháng 11 năm ngoái. Tất nhiên, nguyên nhân trực tiếp là sự điều chỉnh định giá cổ phiếu tăng trưởng toàn cầu do lo ngại về việc thắt chặt tiền tệ của Mỹ.
Chỉ số tổng hợp Nasdaq của Hoa Kỳ, tâm điểm của sự sụt giá trên thị trường chứng khoán toàn cầu, đã ngừng giảm và đang phục hồi, nhưng Chỉ số bà mẹ chậm trở lại. Câu nói trên Phố Wall là "dead cat bounce" (thậm chí một con mèo chết sẽ tung lên nếu rơi từ trên cao xuống), nhưng tại Nhật Bản, "vấn đề định giá IPO" đã khiến tâm lý nhà đầu tư nguội lạnh.
Việc giá cổ phiếu trên thị trường thứ cấp lao dốc đã lan sang thị trường IPO. Giá ban đầu của Recovery International cho dịch vụ chăm sóc tại nhà, được niêm yết trên trang Mothers là lần đầu tiên trong năm nay vào ngày thứ 3, thấp hơn 14% so với giá công khai. Người ta nói rằng đây là "lời kêu gọi mở người tham gia" của dự án đầu tiên trong năm kể từ năm 1997 khi phương pháp xây dựng sách được giới thiệu.
Giá ban đầu của SEYFERT (JASDAQ), một dịch vụ tuyển dụng nhân viên thẩm mỹ vào ngày 4 sau đó, cũng thấp hơn giá công khai 8%. Thị trường IPO đang thay đổi rõ ràng, mặc dù giá ban đầu của LIGHTWORKS, một hệ thống quản lý nhân sự được niêm yết trên Mothers vào ngày 9, đã vượt mức giá công khai 43% và "kỷ lục thua lỗ liên tiếp" đã dừng lại.
Đầu năm nay, hai công ty gồm Công nghệ & Tư vấn Big Tree đã rút đơn đăng ký niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán Tokyo. "Bề ngoài, khoảng một phần ba số công ty dự kiến niêm yết cổ phiếu vào tháng 3 đã bị buộc phải hoãn lại." Người bảo lãnh phát hành của một công ty chứng khoán lớn cho biết.
"Các quỹ đầu cơ ở Hồng Kông, vốn là những người mua nhiều nhất cho đến năm ngoái, đã bị ảnh hưởng bởi sự khó chịu mạnh mẽ với vấn đề định giá IPO của Nhật Bản." Điều này bảo lãnh tiết lộ.
Trên thực tế, một quỹ đầu cơ lớn của Hồng Kông đã quyết định từ bỏ việc tham gia vào đợt IPO của Nhật Bản vào thời điểm hiện tại. "Tôi có ấn tượng rằng những người không biết thị trường đang thực hiện các chính sách mà họ không hiểu. Bản thân niềm tin vào việc định giá IPO của Nhật Bản đã giảm, và không đáng để dành thời gian và công sức để điều tra" .. Người phụ trách quản lý quỹ nói.
"Vấn đề được định giá thấp là một loại tin giả. Có vẻ như các chính trị gia và chính quyền Nhật Bản đang bị cuốn theo ý kiến của một số nhà đầu tư mạo hiểm (VC) và các công ty khởi nghiệp có khả năng truyền thông." Một đại diện quỹ đầu cơ Hồng Kông khác chỉ ra: "Như bạn có thể thấy từ giá cổ phiếu, có quan điểm cho rằng các đợt IPO của Nhật Bản có lợi nhuận cao hơn khi chúng được bán khống so với khi chúng được mua lại."
Có sự đồng thuận giữa các nhà đầu tư rằng giá công khai không quá thấp so với giá trị doanh nghiệp, nhưng giá ban đầu là quá cao, do chủ trương “điều chỉnh giá dưới giá” của Chính phủ ngày càng chính xác.
"Kế hoạch Thực thi Chiến lược Tăng trưởng" của chính phủ, lần đầu tiên đề cập đến vấn đề này, trích dẫn dữ liệu so sánh quốc tế về tốc độ tăng giá ban đầu của Giáo sư Ritter của Đại học Florida làm cơ sở cho tuyên bố của mình.
Theo biểu đồ này, tốc độ tăng giá ban đầu ở Nhật Bản đạt trung bình 48,8%. Chắc chắn, tốc độ tăng giá ban đầu của Nhật Bản là vượt trội so với Châu Âu và Hoa Kỳ như Đức (21,8%) và Hoa Kỳ (17,2%). Chỉ nhìn vào điều này, có vẻ như các đợt IPO của Nhật Bản có giá công khai thấp hơn giá trị doanh nghiệp của họ và các công ty đã không thể huy động đủ vốn, như chính phủ coi là một vấn đề.
Tuy nhiên, biểu đồ này không tính đến các yếu tố đặc biệt của đợt IPO của Nhật Bản, và sẽ là sai lầm nếu chỉ đánh giá tình hình chỉ dựa trên dữ liệu này. Tỷ lệ tăng giá ban đầu trong biểu đồ này là "mức trung bình đơn giản" chia đều cho số lượng dự án và ảnh hưởng của các đợt IPO nhỏ là rất mạnh ở Nhật Bản, nơi số tiền mua sắm trung bình nhỏ hơn một chữ số so với ở châu Âu và Hoa Kỳ.
Do đó, biểu đồ sau đây cho thấy sự phân bố tỷ lệ tăng giá ban đầu được sắp xếp theo các dấu chấm bằng cách chia các dự án thành 10 theo quy mô mua sắm theo thị trường niêm yết. Nhìn vào biểu đồ này, chúng ta có thể thấy rõ nguyên nhân dẫn đến sự đặc thù của các đợt IPO của Nhật Bản.
Các đợt IPO quy mô lớn được niêm yết trên Mục đầu tiên của Sở giao dịch chứng khoán Tokyo, có quy mô tương tự như ở Châu Âu và Hoa Kỳ, có giá ban đầu thường xung quanh giá công khai. Vấn đề với Nhật Bản là giá ban đầu của các dự án Bà mẹ nhỏ, có thể được niêm yết ngay cả bởi các công ty mới thành lập còn non hơn thành lập công ty, vốn không thể được niêm yết ở Châu Âu và Hoa Kỳ, tăng vọt.
Trong khi nguồn cung cổ phiếu hạn chế, các đợt IPO nhỏ được áp dụng bởi các nhà đầu tư cá nhân, những người chiếm phần lớn số người tham gia IPO ở Nhật, vì chúng dường như phổ biến và giá ban đầu tăng vọt do lệnh thị trường của những nhà đầu tư không mua được. có xu hướng kết thúc.
Tuy nhiên, giá cổ phiếu tăng vọt do cung cầu tạm thời được tạo ra bởi "cuộc thi sắc đẹp keynesian" của Keynes sẽ không tồn tại trong một thời gian dài. Trên thực tế, giá cổ phiếu hiện tại của nhiều cổ phiếu IPO kể từ năm 2010 đều dưới giá khởi điểm cũng như giá công khai, và khó tránh khỏi việc hầu hết các đợt IPO tại Nhật Bản đều bị chỉ trích là "nhằm mục đích niêm yết". Nếu chính phủ thúc giục đặt giá công khai cao hơn bằng cách chỉ nhìn vào mức giá ban đầu đang tăng vọt, mức độ hiện tại của "mục tiêu niêm yết" sẽ chỉ trở nên tồi tệ hơn. Không có gì lạ khi các nhà đầu tư nước ngoài tức giận với chính sách của chính phủ.
Tôi nên làm gì. Để đáp lại chính sách của chính phủ, Ủy ban Thương mại Công bằng đã tiến hành bảng câu hỏi và phỏng vấn các công ty mới thành lập và các công ty chứng khoán đã tiến hành IPO, và tổng hợp một báo cáo vào ngày 28 tháng 1.
Một báo cáo của Ủy ban Thương mại Công bằng Nhật Bản chỉ ra rằng "không có trường hợp nào xảy ra vấn đề trong đó các công ty chứng khoán đặt giá thấp một cách bất hợp lý", đồng thời đưa ra lời phàn nàn của một số công ty rằng họ thậm chí không thể thương lượng giá. Sẽ là một vấn đề nếu một công ty chứng khoán quyết định giá công khai mà không giải thích lý do định giá. Trách nhiệm giải trình của công ty chứng khoán nhằm nâng cao niềm tin của công ty là điều cần thiết.
Hiệp hội các nhà kinh doanh chứng khoán Nhật Bản đang thảo luận với các nhà thực hành và chuyên gia về IPO, đồng thời xây dựng các biện pháp cải cách thể chế nhằm rút ngắn thời gian IPO, hiện mất khoảng một tháng và cho phép thực hiện linh hoạt việc xây dựng kế hoạch. Tất nhiên, cũng cần nỗ lực để các thủ tục IPO của Nhật Bản này phù hợp hơn với các tiêu chuẩn toàn cầu.
Tuy nhiên, liệu những biện pháp này có giải quyết được vấn đề của đợt IPO quy mô nhỏ của Nhật Bản, nơi giá ban đầu tăng vọt hay không lại là một câu chuyện khác. Báo cáo của Hiệp hội các nhà kinh doanh chứng khoán Nhật Bản cũng cho biết "mặc dù khoảng cách giữa giá ban đầu và giá công khai có thể được cải thiện một phần bằng cách xem xét lại hệ thống, nhưng biện pháp cải thiện cần thiết là tăng số lượng IPO quy mô lớn."
"Các đòn bẩy đã không tích cực cố gắng tăng cường sự tham gia của các nhà đầu tư tổ chức vào các thị trường mới nổi hiện đang quay đầu." Shota Watanabe, tổng giám đốc của Rheos Capital Works, người đã chứng kiến các đợt IPO của Nhật Bản trong nhiều năm, đã chỉ ra nguyên nhân thực sự dẫn đến sự sụp đổ của Mothers. Ông nói: “Giảm mục tiêu niêm yết là điều kiện cần thiết để tăng cường sự tham gia của các nhà đầu tư tổ chức.
Để đạt được điều đó, TSE cần thắt chặt các quy tắc rút lui đối với các công ty mới thành lập không tăng trưởng ngay cả sau một số năm nhất định kể từ khi niêm yết. Với việc tái cấu trúc thị trường từ tháng 4, TSE đã tập trung vào việc xây dựng các tiêu chuẩn niêm yết cho thị trường chính, và thị trường tăng trưởng chỉ giới hạn ở việc "thay biển hiệu" của các Mẹ. "Đó cũng là một ý tưởng hay để thắt chặt các tiêu chuẩn thanh khoản trong thị trường tăng trưởng và giúp các công ty khởi nghiệp không tăng trưởng dễ dàng được thâu tóm hơn." Watanabe chỉ ra.
Tôi không thể hào phóng như vậy. "IPO chỉ có thể được thành lập nếu có người bán (tổ chức phát hành) và người mua (nhà đầu tư). JFTC chỉ lắng nghe các tuyên bố của công ty và biên soạn báo cáo. Tại sao không có nhà đầu tư nào lắng nghe?" .. Một giám đốc điều hành tại một công ty đầu tư lớn của Mỹ có thế mạnh về đầu tư cổ phiếu tăng trưởng cho biết.
Giám đốc điều hành này cho biết thêm: "Sau khi tăng cường thuế thu nhập tài chính, xem xét công bố thông tin hàng quý và xây dựng hướng dẫn mua lại cổ phần, vấn đề IPO dưới giá đã xuất hiện. Quan điểm cho rằng chính quyền Fumio Kishida đang phớt lờ các nhà đầu tư. Tuy nhiên, nó có thể thúc đẩy người nước ngoài ra khỏi các cổ phiếu vốn đã không được ưa chuộng của Nhật Bản. " Các nhà đầu tư tổ chức không bao giờ phàn nàn ồn ào như các công ty. "Nếu bạn nghĩ về một thị trường không đáng để đầu tư mạo hiểm, bạn sẽ im lặng."
Wataru Iwatani, giám đốc quỹ của Asset Management One, một trong những nhà quản lý cổ phiếu vừa và nhỏ hàng đầu Nhật Bản, cho biết. "Chúng ta cần lắng nghe những hồi chuông cảnh báo rằng giá cổ phiếu đang vang lên và nỗ lực cải tiến để đảm bảo rằng các chức năng của thị trường hoạt động trơn tru." Tiếng nói của thị trường là tiếng nói của các nhà đầu tư. Đã đến lúc lắng nghe đầu tiên báo động của nhà đầu tư để sửa chữa thị trường bị phá vỡ.