Chào mừng quý thầy cô làBan giám khảo Hội thi GVgiỏi huyện về dự giờ, thămlớp4D Hữu SỹGiáo viên:NguyễnTrường TH Trần Quốc TuấnTrường học thời Hậu LêNhà Thái Học trong văn miếu ( Hà Nội )Thứ hai ngày 20 tháng 02 năm 2017Lịch sửKiểm tra bài cũ:Câu 1: Việc học dưới thời Hậu Lê được tổ chức như thếnào?Trả lời: Lập Văn Miếu, xây dựng lại và mở rộng Tháihọc viện, thu nhận cả con em thường dân vào trườngQuốc Tử Giám; trường có lớp học, chỗ ở, kho trữ sách,ở các đạo đều có trường do Nhà nước mở.Thứ hai ngày 20 tháng 02 năm 2017Lịch sửKiểm tra bài cũ:Câu 2: Nhà Hậu Lê đã làm gì để khuyến khích việc họctập?Trả lời: Tổ chức lễ đọc tên người đỗ, lễ đón rước ngườiđỗ về làng, khắc vào bia đá tên những người đỗ cao rồicho đặt ở Văn MiếuGi¸o dôc thêi HËu LªNguyễn Trãi ( Sinh 1380 – mất năm 1442), hiệulà Ức Trai. Ông sinh ra ở Thăng Long, quê nộiở làng Nhị Khê (Thường Tín – Hà Hội). Mẹ làTrần Thị Thái, con gái quan Đại Tư đồ nhà Trần. Bốlà Nguyễn Phi Khanh, làm quan triều nhà Hồ.Nguyễn Trãi từng làm quan nhà Hồ, sau theo LêLợi giúp vua đánh giặc và xây dựng đất nước.Nguyễn Trãi là một nhà văn hoá lớn thế kỉXV, có đóng góp to lớn vào sự phát triển của vănhọc và tư tưởng Việt Nam. Ông nằm trong danhsách 14 anh hùng dân tộc Việt Nam. Các tácphẩm tiêu biểu như: Bình Ngô đại cáo, Quântrung từ mệnh tập (viết bằng chữ Hán), Ức Trai thitập, Gia huấn ca (Viết bằng chữ Nôm). Ngoài cáctác phẩm văn học, ông còn để lại tác phẩm lịchsử như: Lam Sơn thực lục, tác phẩm địa lí như:Thứ hai ngày 20 tháng 02 năm 2017Lịch sửVĂN HỌC VÀ KHOA HỌC THỜI HẬU LÊHoạt động 1: Văn học thời Hậu Lê1. Các tác giả, tác phẩm và nội dung văn học tiêu biểuthời Hậu LêĐọc thông tin SGK ( trang 51), hoàn thành bảng sau1. Các tác giả, tác phẩm và nội dung văn học tiêu biểuthời Hậu LêTác giảTác phẩmNội dung1. Các tác giả, tác phẩm và nội dung văn học tiêu biểuthời Hậu LêTác giảNguyễn TrãiTác phẩmNội dungPhản ánh khí phách anh hùng vàBình Ngô đại cáo niềm tự hào chân chính của dântộc.Vua Lê ThánhTôngHội Tao ĐànCác tác phẩm thơNguyễn Trãiức Trai thi tậpLý Tử TấnNguyễn HúcCác bài thơCa ngợi nhà Hậu Lê, đề cao vàca ngợi công đức của nhà vua.Nói lên tâm sự của những ngườimuốn đem tài năng, trí tuệ ra giúpích cho dân, cho đất nước nhưnglại bị quan lại ghen ghét, vùi dập.Trong thời kì này, văn học chữ Hán tiếp tục chiếm ưuthế, có hàng loạt tập văn thơ nổi tiếng. Văn học chữNôm cũng giữ một vị trí quan trọng. Văn thơ chữ Háncó những tác phẩm nổi tiếng như: Quân trung từ mệnhtập, Bình Ngô đại cáo, ... Văn thơ chữ Nôm có Quốc âmthi tập, Hồng Đức quốc âm thi tập, v.v...Văn học thời LêSơ có nội dung yêu nước sâu sắc thể hiện niềm tự hàodân tộc, khí phách anh hùng và tinh thần bất khuất củadân tộc. Ngoài ra văn học thời Lê Sơ xuất hiện 1 bộphận tác giả chuyên sử dụng văn học làm công cụ chỉ đểca ngợi nhà vua. Sử học có tác phẩm: Đại Việt sử kí (10quyển) của Phan Phu Tiên, Đại Việt sử kí toàn thư (15quyển) của Ngô Sĩ Liên, Lam Sơn thực lục của NguyễnTrãi, ...Chữ Hán là chữ viết của người TrungQuốc. Khi người Trung Quốc sang xâmlược và đô hộ, họ đã truyền bá chữHán vào nước ta. Nước ta lúc bấy giờchưa có chữ viết nên tiếp thu và sửdụng chữ Hán.Chữ Nôm là chữ viết do người Việt tasáng tạo dựa trên hình dạng của chữHán. Việc sử dụng chữ Nôm ngày càngphát triển qua các tác phẩm của các tácgiả, đặc biệt là của vua Lê Thánh Tông,của Nguyễn Trãi, … cho thấy ý thức tựcường của dân tộc ta.Thứ hai ngày 20 tháng 02 năm 2017Lịch sửVĂN HỌC VÀ KHOA HỌC THỜI HẬU LÊ1. Các tác giả, tác phẩm và nội dung văn học tiêu biểuthời Hậu LêDựa vào bảng thống kê, mô tả lại nội dung và các tácgiả, tác phẩm thơ văn tiêu biểu dưới thời Hậu Lê.NGUYỄN TRÃIVUA LÊ THÁNH TÔNGBỡnh ngụ i cỏo(on trớch)Việc nhân nghĩa cốt ở yên dânQuân điếu phạt trớc lo trừ bạoNh nớc ại Việt ta từ trớcVốn xng nền vn hiến đã lâuPhong tục Bắc Nam cũng khác...Lấy nhân nghĩa để thắng hungtànđem chí nhân để thay cờngbạo...Xã tắc từ nay vng bềnGiang sơn từ nay đổi mớiÔi! Một gơm đại định, dẹp phnggiặc giã,dựngnên công oanh liệt ngàn nmBốn bề phẳng lặng sạch hếtđục nhơ, tuyênbốThứ hai ngày 20 tháng 02 năm 2017Lịch sửVĂN HỌC VÀ KHOA HỌC THỜI HẬU LÊHoạt động 1: Văn học thời Hậu LêCác tác giả, tác phẩm và nội dung văn học tiêu biểuthời Hậu LêHoạt động 2: Khoa học thời Hậu LêCác tác giả, tác phẩm và nội dung khoa học tiêu biểuthời Hậu LêĐọc thông tin SGK ( trang 52)Hãy cùng đọc SGK để trả lời các câu hỏi vàophiếu học tập:1. Kể tên các lĩnh vực khoa học được nghiên cứutrong thời Hậu Lê?2. Kể tên các tác giả, tác phẩm tiêu biểu trong mỗilĩnh vực trên?3. Nội dung các tác phẩm khoa học này là gì?Tác giảTác phẩmNội dung2. Các tác giả, tác phẩm và nội dung khoa học tiêu biểuthời Hậu LêNội dungTác giảTác phẩmNgô Sĩ LiênĐại Việt sử kítoàn thưGhi lại lịch sử nước ta từ thờiHùng Vương đến thời Hậu Lê.Lam Sơn thựcNguyễn TrãilụcGhi lại diễn biến của cuộc khởinghĩa Lam Sơn.Nguyễn TrãiDư địa chíXác định rõ ràng lãnh thổ quốcgia, nêu lên những tài nguyên, sảnphẩm phong phú của đất nước vàmột số phong tục tập quán củanhân dân ta.Lương ThếVinhĐại thànhtoán phápTập hợp những kiến thức toán họcđương thời.Thứ hai ngày 20 tháng 02 năm 2017Lịch sửVĂN HỌC VÀ KHOA HỌC THỜI HẬU LÊ1. Các tác giả, tác phẩm và nội dung văn học tiêu biểuthời Hậu Lê2. Các tác giả, tác phẩm và nội dung khoa học tiêubiểu thời Hậu LêDựa vào bảng thống kê, mô tả lại nội dung và các tác giả,tác phẩm khoa học tiêu biểu dưới thời Hậu Lê.Địa lí học có sách Hồng Đức bản đồ Dư địa chí An Nam, Dưđịa chí của Nguyễn Trãi. Y học có công trình Bản thảo thực vậttoát yếu của Phan Phu Tiên và Bảo anh lương phương củaNguyễn Trực. Toán học có các tác phẩm Đại thành toánpháp của Lương Thế Vinh, Lập thành toán pháp của Vũ Hữu.Ngoài ra thời Lê Sơ cũng cho biên soạn Điển lệ là loại sách tổnghợp thành tựu của nhiều ngành. Bộ Thiên Nam dư hạ tập gồm100 quyển của Lê Thánh Tông cũng là 1 ví dụ cụ thể. Âm nhạccung đình được hình thành từ thời Lê Thái Tông. Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc thời Lê Sơ biểu hiện rõ rệt và đặc sắc ởcác công trình lăng tẩm, cung điện tại Lam Kinh (Thanh Hóa).Hiện nay còn lại một số dấu vết của Lam Kinh ở ThanhHóa như nền cột bậc thềm, một số con vật bằng đá. Cung điệnLam kinh xây dựng trên một khu đất hình chữ nhật dài 314mét rộng 254 mét, có tường thành bao bọc (viết về vua Lê TháiTổ).Thứ hai ngày 20 tháng 02 năm 2017Lịch sửVĂN HỌC VÀ KHOA HỌC THỜI HẬU LÊBài học:Dưới thời Hậu Lê (thế kỷ XV), văn học vàkhoa học của nước ta đã đạt được những thànhtựu đáng kể. Nguyễn Trãi và Lê Thánh Tông lànhững tác giả tiêu biểu trong thời kỳ đó.Nguyễn Trãi
Trong giai đoạn này có những nhà thơ, nhà văn tiêu biểu nào ? GỢI Ý LÀM BÀI Lê Thánh Tông Nguyễn Trãi Ngô Sĩ Liên Nguyễn Mông Tuân Lý Tử Tấn Nguyễn Húc Em hãy lấy một số dẫn chứng để nêu rõ Nguyễn Trãi là nhà văn, nhà khoa học lớn dưới thời Hậu Lê. GỢI Ý LÀM BÀI Nguyễn Trãi có nhiều tác phẩm: - Văn học: Quốc âm thi tập, Bình Ngô đại cáo, Ức Trai thi tập,... - Sử học: Lam Sơn thực lục: đã ghi lại một cách rõ ràng, đầy đủ toàn bộ diễn biến của khởi nghĩa Lam Sơn. Về địa lí, tác phẩm Dư địa chí của Nguyễn Trãi đã xác định rõ lãnh thổ quốc gia, nêu lên những tài nguyên, sản phẩm phong phú của đất nước và một số phong tục tập quán của nhân dân ta. Bài 1 trang 52 SGK Lịch sử 4 Hãy kể tên các tác giả tiêu biểu của văn học thời Hậu Lê. GỢI Ý LÀM BÀI Lê Thánh Tông Nguyễn Trãi Ngô Sĩ Liên Nguyễn Mông Tuân Lý Tử Tấn Nguyễn Húc Bài 2 trang 52 SGK Lịch sử 4 Em hãy nêu tên các tác giả của các công trình khoa học tiêu biểu ở thời Hậu Lê. GỢI Ý LÀM BÀI - Nguyễn Trãi có: Quốc âm thi tập, Bình Ngô đại cáo, Ức Trai thi tập, Lam Sơn thực lục, Dư địa chí ,... - Lê Thánh Tông có: Hồng Đức quốc âm thi tập... - Ngô Sĩ Liên có: Đại Việt sử kí toàn thư. Bài 3 trang 52 SGK Lịch sử 4 Vì sao có thể coi Nguyễn Trãi, Lê Thánh Tông là những nhà văn hoá tiêu biểu cho giai đoạn này ? GỢI Ý LÀM BÀI Lê Thánh Tông, Nguyễn Trãi là những người có nhiều tác phẩm sáng tác bằng chữ Nôm. Quốc âm thi tập của Nguyễn Trãi và Hồng Đức quốc âm thi tập của Lê Thánh Tông là hai trong những tập thơ Nôm xưa nhất và có giá trị còn lưu truyền đến ngày nay. Vua Lê Thánh Tông sáng lập ra hội Tao Đàn tác phẩm Dư địa chí của Nguyễn Trãi đã xác định rõ lãnh thổ quốc gia, nêu lên những tài nguyên, sản phẩm phong phú của đất nước và một số phong tục tập quán của nhân dân ta. Giaibaitap.me Bài viết gồm 2 phần:
A. Kiến thức trọng tâm1. Văn học thời Hậu Lê
CH:Trong giai đoạn này có những nhà thơ, nhà văn nào tiêu biểu? Trả lời: Những nhà thơ, nhà văn tiêu biểu thời Hậu Lê là:
2. Khoa học thời Hậu Lê
CH: Em hãy lấy một số dẫn chứng để nêu rõ Nguyễn Trãi là nhà văn, nhà khoa học lớn dưới thời Hậu Lê? Trả lời:
Câu 1: Trang 52 – sgk lịch sử 4 Hãy kể tên các tác giả tiêu biểu của văn học thời Hậu Lê? Xem lời giảiCâu 2: Trang 52 – sgk lịch sử 4 Em hãy nêu tên các tác giả của các công trình khoa học tiêu biểu ở thời Hậu Lê? Xem lời giải |
