Hiện nay, chương trình Tiêm chủng mở rộng triển khai miễn phí các vắc xin phòng ngừa 10 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho trẻ em gồm lao, bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm gan B, viêm màng não mủ/viêm phổi do vi khuẩn Hib, viêm não Nhật Bản, sởi, rubella.
Mỗi năm hàng chục triệu mũi tiêm được sử dụng để tiêm chủng phòng bệnh cho trẻ em Việt Nam trong chương trình tiêm chủng mở rộng. Nhờ đó, Việt Nam đã thanh toán bệnh bại liệt vào
năm 2000, đạt mục tiêu loại trừ bệnh uốn ván sơ sinh vào năm 2005 và tyỉ lệ mắc các bệnh truyền nhiễm như bạch hầu, ho gà, sởi, viêm não Nhật Bản... cũng giảm rõ rệt.
Tiêm chủng - niềm hạnh phúc trẻ thơ - Ảnh: Quốc Hưng
Tuy nhiên, các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm vẫn luôn tiềm ẩn nguy cơ bùng phát trong cộng đồng, những trẻ chưa có miễn dịch phòng bệnh là những trẻ dễ mắc bệnh nhất, đặc biệt là khi có dịch bệnh xảy ra.
Trẻ không được tiêm chủng, tiêm chủng không đủ mũi, không đúng lịch đều có nguy cơ mắc bệnh do chưa đủ kháng thể bảo vệ trước các tác nhân gây bệnh. Trẻ nhỏ sức đề kháng yếu, khi mắc bệnh dễ xảy ra các biến chứng, thậm chí tử vong.
Để chủ động phòng bệnh cho con em mình, các bậc cha mẹ cần đưa trẻ đi tiêm chủng đủ mũi, đúng lịch theo lịch tiêm sau:
Lịch tiêm chủng cho trẻ em trong chương trình iêm chủng mở rộng
Các bậc cha mẹ hãy kiểm tra tiền sử tiêm chủng của trẻ để chắc chắn rằng con mình đã được tiêm chủng đủ mũi, đúng lịch.
VIỆN VỆ SINH DỊCH TỄ TRUNG ƯƠNG
DỰ ÁN TIÊM CHỦNG MỞ RỘNG
Con mình vừa mắc bệnh viêm phổi khoảng 1 tháng trước. Hiện tại bé đã hết bệnh nhưng còn ho ít và không sốt. Bé được 3 tháng tuổi vậy có được tiêm mũi 5 trong 1 không?
Nếu tình trạng nhiễm trùng phổi của bé đã ổn thì bé có thể tiêm ngừa.
Bạn nên đưa bé đến các cơ sở y tế uy tín gần nhà để được các bác sĩ khám sàng lọc trước tiêm ngừa và tư vấn chi tiết nhé.
Khi đưa bé đi tiêm, bạn nhớ mang theo sổ chích ngừa của bé. Tham khảo một số địa điểm tiêm chủng tại đây.
Con tôi tiêm mũi 5 trong 1 lần thứ nhất và lần thứ hai đều có biểu hiện sốt nhẹ 37.6 độ và khóc thét 5 – 10 phút. Tôi rất lo không biết có phải con phản ứng quá không? Còn một lần tiêm mũi 5 trong 1 nữa, tôi có nên cho con tiếp tục tiêm không?
Quyên, 27, Hà Nội
Chào bạn, một số tác dụng phụ có thể gặp sau tiêm gồm:
- Sưng/ đỏ/ đau nơi tiêm
- Sốt nhẹ dưới 38 độ
- Quấy khóc khó chịu nhiều hơn bình thường
- Ăn/ bú kém hơn
Hầu hết các phản ứng tại chỗ cũng như toàn thân là nhẹ và sẽ tự hết trong vòng 2-3 ngày sau tiêm vắc-xin. Nên bạn đừng quá lo lắng. Theo Tổ chức Y Tế Thế Giới (WHO), vắc-xin phối hợp có chứa thành phần ho gà vô bào sẽ có ít phản ứng nghiêm trọng sau tiêm cho bé so với vắc-xin phối hợp chứa ho gà toàn tế bào.
Bạn nên đến cơ sở y tế gần nhất để được bác sỹ tư vấn cụ thể hơn.
Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo những điều cần thực hiện trước và sau khi tiêm chủng tại đây.
Bé nhà mình gần 3 tuổi. Từ lúc sinh ra đến giờ, bé vẫn chưa tiêm ngừa vi-rút Viêm gan B. Bây giờ đưa bé đi tiêm có được không?
Liễu, 33, Hải Phòng
Trường hợp bé 3 tuổi vẫn có thể tiêm ngừa vi-rút Viêm gan B.
Bạn nên đưa bé đến cơ sở y tế uy tín gần nhà để được nhân viên y tế tư vấn cụ thể hơn.
Bạn có thể tham khảo lịch tiêm chủng để chủ động theo dõi cho bé.
Bé nhà mình trước ngày đi tiêm mũi 6 trong 1 thì bị sốt nhẹ và ho khò khè. Vậy bé có đi tiêm mũi này được không?
Nhân, 28, Quảng Bình
Theo thông tin hướng dẫn sử dụng của vắc-xin 6 trong 1 thì nên hoãn tiêm chủng cho những trẻ có sốt hoặc nhiễm khuẩn cấp tính từ trung bình đến nặng. Trường hợp bé của bạn chỉ bị sốt nhẹ, nhiễm khuẩn nhỏ không buộc phải hoãn tiêm chủng.
Bạn nên đến cơ sở y tế uy tín để bé được bác sĩ khám và tư vấn tiêm ngừa chi tiết nhé.
Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo những điều cần thực hiện trước và sau khi tiêm chủng tại đây.
Khi bé vừa tiêm vắc-xin xong, tôi nên làm gì? Bác sĩ hay dặn nên cho bé ở lại cơ sở vừa tiêm ngừa trong 30 phút sau khi bé tiêm, tại sao?
Quỳnh Điệp, 30, Gia Lai
Sau khi trẻ tiêm chủng xong, mẹ không nên đưa trẻ về ngay mà cần ở lại theo dõi 15–30 phút để đề phòng việc trẻ bị sốc phản vệ.
Nếu trẻ không có bất kỳ phản ứng nào, mẹ có thể đưa con về nhà nhưng vẫn cần theo dõi thêm. Theo dõi xem trẻ có sốt không, biểu hiện bên ngoài da, cử chỉ, quấy khóc, bú mẹ có bình thường không, đi ngoài thế nào. Đặc biệt là với những trẻ tiêm lần đầu khi ở 2 tháng tuổi, tiêm mũi đầu tiên và tiêm vắc-xin kết hợp.
Ở những trẻ cơ địa nhạy cảm, vết tiêm có thể bị sưng đỏ, nổi cục cứng nhưng mẹ không cần quá lo lắng, hiện tượng này sẽ tự biến mất sau 6–8 tiếng. Lúc này, mẹ cần chườm mát lên vết tiêm của trẻ (không chườm nóng) để giảm đau, cho trẻ uống nhiều nước, bú mẹ nhiều hơn, mặc đồ thoáng.
Sau 24 giờ tiếp theo, mẹ có thể chườm nóng để các vết sưng tấy mau biến mất, giúp da dễ trao đổi với môi trường bên ngoài và nhanh chóng phục hồi.
Cần lưu ý, hiện nay một số mẹ truyền tai nhau kinh nghiệm xát chanh hoặc đắp một lát khoai tây mỏng vào chỗ tiêm nhằm mục đích giảm đau, sưng tấy cho trẻ. Tuy nhiên, cách làm này không được các chuyên gia y tế khuyến khích vì làn da của trẻ vô cùng nhạy cảm, làm vậy có thể tăng nguy cơ nhiễm khuẩn cho vết tiêm.
Trường hợp trẻ sốt nhẹ, sốt 37–38 độ C, mẹ có thể dùng các biện pháp hạ nhiệt, như lau mát... Nếu sốt trên 38 độ thì dùng thuốc hạ sốt, tác dụng nhanh hơn.