Hãy chứng minh rằng, vận động là phương thức tồn tại của thế giới vật chất?
Vận động là phương thức tồn tại của thế giới vật chất vì: Bất kì sự vật hiện tượng nào cũng luôn luôn vận động. Bằng vận động và thông qua vận động mà sự vật hiện tượng tồn tại và thể hiện đặc tính của mình. Nếu không vận động sự vật sẽ không tồn tại nữa.
Ví dụ: Sự sống chỉ tồn tại khi có trao đổi chất với môi trường bên ngoài. Nếu quá trình trao đổi chất không diễn ra thì sự sống sẽ không còn. Như vậy sự sống chỉ tồn tại nhờ thông qua vận động và vận động là phương thức tồn tại của của sự sống.
* Câu 2 trang 23 sgk gdcd 10
* Câu 4 trang 23 sgk gdcd 10
Theo Ăngghen: “Vận động, hiểu theo nghĩa chung nhất, – tức được hiểu là một phương thức tồn tại của vật chất, là một thuộc tính cố hữu của vật chất, – thì bao gồm tất cả mọi sự thay đổi và mọi quá trình diễn ra trong vũ trụ, kể từ sự thay đổi vị trí đơn giản cho đến tư duy.”
Bản chất của vận động:
– Vận động là phương thức tồn tại của vật chất, điều đó có nghĩa là vật chất tồn tại phải bằng cách vận động và thông qua vận động biểu hiện sự tồn tại của mình.
– Vận động là thuộc tính cố hữu của vật chất. Vận động gắn liền với vật chất, ở đâu có vận động thì ở đó có vật chất. Chỉ khi nào vật chất mất đi thì vận động mới mất đi. Nhưng vật chất không tự nhiên sinh ra, không tự nhiên mất đi, vì vậy vận động cũng không tự nhiên sinh ra, không tự nhiên mất đi mà tồn tại vĩnh viễn, vô tận, vô hạn, điều này đã được định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng chứng minh.
– Nguồn gốc của sự vận động nằm trong chính bản thân của sự vật, là sự đấu tranh giữa các mặt đối lập, vì vậy vận động là tự thân và tuyệt đối.
==> vận động là phương thức tồn tại của vật chất.
Các hình thức của vận động: Vận động cơ học; Vận động hoá học; Vận động vật lý; Vận động sinh vật và Vận động xã hội
Các hình thức vận động này tác động qua lại và chuyển hóa lẫn nhau nhưng bao giờ cũng bộc lộ qua 1 hình thức vận động đặc trưng.
Đứng im của sự vật:
– Đứng im là trạng thái đặc biệt của vận động, đó là vận động trong thế cân bằng, ổn định khi vận động chưa làm thay đổi căn bản về chất, về vị trí, hình dáng, kết cấu của sự vật.
– Đứng im chỉ là tương đối, chỉ xảy ra trong 1 hình thức vận động chứ không phải tất cả các hình thức vận động trong cùng 1 lúc, chỉ xảy ra trong 1 quan hệ xác định nào đó chứ không phải tất cả các quan hệ trong cùng 1 lúc.
– Đứng im là tạm thời vì nó chỉ xảy ra trong 1 khoảng thời gian nhất định và ngay trong khoảng thời gian đó nó đã nảy sinh những nhân tố mới để phá vỡ đứng im đó.
Vận động là mọi sự biến đổi (biến hoá) nói chung của sự vật, hiện tượng trong tự nhiên và trong đời sống xã hội.
- Mọi sự vật, hiện tượng luôn luôn vận động. Bằng sự vận động và thông qua sự vận động mà các sự vật, hiện tượng tồn tại và thể hiện đặc tính của mình. Không thể có vật chất mà không có vận động và ngược lại.
+ Theo quan điểm duy vật biện chứng, vận động của vật chất là tự thân vận động; bởi vì tất cả các dạng vật chất đều là một kết cấu vật chất bao gồm các yếu tố, các mặt, các quá trình liên hệ, tác động qua lại với nhau. Chính sự tác động đó đã dẫn đến sự biến đổi nói chung, tức là vận động. Quan điểm này đối lập với quan điểm duy tâm, siêu hình về vận động đi tìm nguồn gốc của vận động ở thần linh hoặc ở chủ thể nhận thức.
Xem thêm tại: //loigiaihay.com/cau-3-trang-23-sgk-gdcd-lop-10-c165a25815.html#ixzz6GlNDTzJO
1- Thế giới vật chất luôn luôn vận động
a) Thế nào là vận động?
* Ví dụ:
+ Đi học từ nhà đến trường
+ Di chuyển bàn ghế
+ Điện sáng, quạt đang quay
+ Ánh sáng mặt trời đang chiếu qua cửa sổ
+ Cây đang xanh tốt
+ Vận động của các nguyên tử, phân tử
+ Học từ lớp 1 đến lớp 10
+ Xã hội phát triển qua 5 giai đoạn
* Nhận xét: Mọi sự vật hiện tượng luôn luôn biến đổi.
- Có trong tự nhiên
- Co trong xã hội
- Có thể quan sát trực tiếp hoặc gián tiếp.
* Định nghĩa: Vận động là mọi sự biến đổi (biến hoá) nói chung của các sự vật và hiện tượng trong giới tự nhiên và đời sống xã hội.
b) Vận động là phương thức tồn tại của thế giới vật chất
* Ví dụ:
- Trái đất tồn tại khi quay quanh mặt trời.
- Cây tồn tại khi có trao đổi chất với môi trường.
- Con chim tồn tại khi còn có đồng hoá - dị hoá…
* Kết luận: Vận động là thuộc tính vốn có, là phương thức tồn tại của các sự vật hiện tượng vật chất.
c) Các hình thức vận động cơ bản của vật chất
* Ví dụ:
- Sự chuyển động của ròng rọc
- Vận động của các nguyên tử
- Cây ra hoa, kết quả
- Sự phát triển của xã hội từ CXNT- CHNL- PK- TBCN- XHCN
* Nhận xét:
- Mỗi hình thức vận động có một đặc trưng riêng
- Các hình thức vận động có mối quan hệ hữu cơ với nhau.
- Các hình thức vận động phát triển theo trình tự từ thấp đến cao.
* Có 5 hình thức vận động cơ bản.
- Vận động cơ học.
- Vận động vật lý
- Vận động hoá học
- Vận động sinh học
- Vận động xã hội
* Bài học:
- Tuân theo sự vận động của quy luật tự nhiên
- Tuân theo sự vận động của quy luật xã hội.
- Nhìn nhận, đánh giá sự vật hiện tượng luôn có chiều hướng vận động, biến đổi. Tránh quan điểm cứng nhắc, bất biến.
2- Thế giới vật chất luôn luôn phát triển.
a) Thế nào là phát triển?
* Ví dụ :
- Hạt nảy mầm
- Cây lớn lên, ra hoa, kết quả
- Xã hội từ phong kiến lên TBCN
- Nhận thức từ lạc hậu đến văn minh
- Máy móc thay thế công cụ đồ đá
→ Định nghĩa:
Phát triển là khái niệm dùng để khái quát những vận động theo chiều hướng tiến lên từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp, từ kém hoàn thiện đến hoàn thiện hơn. Cái mới ra đời thay thế cái cũ, cái tiến bộ thay thế cái lạc hậu…
b) Phát triển là khuynh hướng tất yếu của thế giới vật chất
- Phát triển : Là khuynh hướng tất yếu của thế giới vật chất. Đó là cái mới thay thế cái cũ, cái tiến bộ thay thế cái lạc hậu.
* Bài học :
Khi xem xét một svht hoặc đánh giá một con người, cần phát hiện ra những nét mới, ủng hộ cái tiến bộ, tránh mọi thái độ thành kiến, bảo thủ.
Câu hỏi: Cho ví dụ về sự vận động?
Trả lời:
Một số ví dụ về sự vận động như:
+ Đi học từ nhà đến trường
+ Di chuyển bàn ghế
+ Điện sáng, quạt đang quay
+ Ánh sáng mặt trời đang chiếu qua cửa sổ
+ Cây đang xanh tốt
+ Vận động của các nguyên tử, phân tử
+ Học từ lớp 1 đến lớp 10
Cùng Top lời giải tìm hiểu về sự vận động nhé!
1.Sự vận động là gì?
Vận động hiểu theo nghĩa chung nhất tức là hiểu như một phương thức tồn tại của vật chất, là thuộc tính cố hữu của vật chất, thì bao gồm mọi sự thay đổi nói chung, mọi quá trình diễn ra trong vũ trụ, kể từ thay đổi vị trí đơn giản cho đến tư duy.
Ví dụ, sự dịch chuyển vị trí A sang vị trí B trong không gian; cái cây hướng ra phía có ánh sáng. Chúng ta nâng được trình độ Anh văn từ trình độ B lên trình độ C; sự suy nghĩ của con người, v.v đều được coi là vận động.
Vật chất tồn tại bằng cách vận động, nghĩa là thông qua vận động, vật chất biểu thị sự tồn tại của mình và chỉ thông qua vận động vật chất mới tồn tại được. Nghĩa là, không có vật chất không vận động.
Vận động của vật chất là tự thân, do nguồn gốc bên trong bản thân vật chất quy định. Vận động của vật chất không bao giờ mất đi, chỉ chuyển từ hình thức vận động này sang hình thức vận động khác. Ví dụ, ta ném cục đá vôi (đã nung) từ vị trí A đến vị trí B (vận động cơ học), nhưng ở vị trí B lại có nước (cục đá vôi đã nung sẽ chuyển sang vận động hoá học, v.v). Nghĩa là ở đây, cục đá vôi đã chuyển từ vận động cơ học sang vận động hoá học chứ nó không chấm dứt sự vận động.
2.Các hình thức vận động cơ bản của thế giới vật chất
- Vận động cơ học:sự di chuyển vị trí của các vật thể trong không gian.
VD:
Vận động viên đang chạy bộ trên đường.
Chuyển cái bàn từ vị trí A sang vị trí B trong phòng họp.
- Vận động vật lý:vận động của các phân tử, các hạt cơ bản…
VD:
Vận động của dòng electron, của các ion dương, các điện tử quay chung quanh hạt nhân.
Khi ta đun nước, khi nhiệt độ của ngọn lửa tăng lên thì nhiệt độ của bình nước cũng tăng dần lên.
- Vận động hóa học:quá trình hóa hợp và phân giải các chất.
VD: 2Na + H2SO4(loãng) = Na2SO4+ H2
Ta cho muối vào bình nước và lắc nhẹ, muối sẽ hoà tan dần trong nước.
- Vận động sinh học:sự trao đổi chất giữa cơ thể sống với môi trường.
VD: Cây xanh ban ngày hút CO2, thải ra O2, ban đêm thì hút O2và thải ra CO2.
Khi ta hít thở không khí thì cơ thể ta thực hiện sự trao đổi chất giữa cơ thể với môi trường.
- Vận động xã hội:sự biến đổi, thay thế của các xã hội trong lịch sử.
VD: Xã hội phong kiến vận động, phát triển lên xã hội tư bản chủ nghĩa.
Lưu ý:
- Các hình thức vận động trên khác nhau về chất, thể hiện ở trình độ của vận động. Mỗi trình độ của vận động tương ứng với một trình độ kết cấu vật chất nhất định.
- Các hình thức vận động cao xuất hiện trên cơ sở các hình thức vận động thấp, bao hàm trong nó tất cả các hình thức vận động thấp hơn. Các hình thức vận động thấp không có khả năng bao hàm các hình thức vận động cao hơn.
- Trong sự tồn tại của mình, mỗi sự vật có thể gắn liền với nhiều hình thức vận động khác nhau. Tuy nhiên, bản thân sự tồn tại của sự vật bao giờ cũng đặc trưng bởi một hình thức vận động cơ bản. Ví dụ, vận động cơ bản đặc trưng của các cơ thể sống là sự trao đổi chất giữa cơ thể và môi trường (vận động sinh học). Tất nhiên, cơ thể sống vẫn có các vận động khác, như vận động cơ học, vật lý, hoá học, v.v.
Vận động gắn liền với đứng im, đứng im là vận động trong thăng bằng, trong sự ổn định tương đối. Đứng im là tương đối vì 4 căn cứ sau:
- Đứng im chỉ xảy ra trong một hình thức vận động nhất định, (ví dụ, khi ta đứng im thì đó chỉ là đứng im trong vận động cơ học, còn vận động hoá học, sinh học trong cơ thể ta vẫn đang vận động);
- Đứng im chỉ xảy ra trong một thời gian xác định, (ví dụ, chúng ta chỉ có thể đứng im tạm thời không thể đứng im mãi mãi);
- Đứng im chỉ diễn ra trong một hệ quy chiếu cụ thể,(ví dụ, khi ta đứng im ở một tư thế nào đó là đứng im trong hệ quy chiếu với trái đất, nhưng đứng ngoài trái đất sẽ thấy ta cũng đang vận động vì trái đất luôn quay).
- Ngay trong trạng thái đứng im đó cũng có những nhân tố phá vỡ sự đứng im. Ví dụ, chúng ta đứng im trong hệ quy chiếu với trái đất nhưng chúng ta không thể đứng im mãi vì mỏi chân - phá vỡ sự đứng im tạm thời đó.
3.Thế giới vật chất luôn luôn phát triển
a. Thế nào là phát triển
- Phát triển là khái niệm dùng để khái quát những vận động theo chiều hướng tiến lên từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp, từ kém hoàn thiện đến hoàn thiện hơn. Cái mới ra đờithay thế cái cũ, cái tiến bộ ra đời thay thế cái lạc hậu.
Ví dụ:
- Hạt nảy mầm
- Cây lớn lên, ra hoa, kết quả
- Xã hội từ phong kiến lên TBCN
- Nhận thức từ lạc hậu đến văn minh
- Máy móc thay thế công cụ đồ đá
b. Phát triển là khuynh hướng tất yếu của thế giới vật chất.
- Khuynh hướng tất yếu của quá trình phát triển là cái mới ra đời thay thế cái cũ, cái tiến bộ ra đời thay thế cái lạc hậu.
VD: Chủ nghĩa xã hội ra đời có nhiều tiến bộ và ưu việt hơn so với chế độ tư bản chủ nghĩa.