Chị V.H.Y. (36 tuổi, ở quận Đống Đa, Hà Nội) đến bệnh viện khám trong tình trạng mắt sưng to, vùng da quanh mắt phải tổn thương, trợt loét… Bệnh nhân cho biết cách đây 3 ngày, sau khi ngủ dậy, chị thấy vùng mắt phải sưng đỏ, đau rát. Show  Nữ bệnh nhân phải nhập viện điều trị do kiến ba khoang Ra hiệu thuốc gần nhà, chị được nhân viên bán cho một tuýp thuốc bôi nhưng sau 1 ngày vẫn không đỡ, thậm chí vùng da quanh mắt trợt loét lan rộng, đau đớn, mắt sưng húp. Lúc này chị mới đến bệnh viện khám và được chẩn đoán viêm da nghiêm trọng do kiến ba khoang, phải nhập viện điều trị. Trường hợp khác là bé 5 trai tuổi, ở quận Thanh Xuân xuất hiện các thương tổn hồng ban, hơi phù nề, gây đau rát. Ban đầu gia đình tưởng giời leo nên đã mua thuốc tự bôi nhưng không đỡ. Tại Bệnh viện Da liễu Trung ương, các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhi bị viêm da tiếp xúc với kiến ba khoang. Do trẻ chà xát, gãi, làm độc tố của kiến ba khoang lan rộng, khiến tổn thương càng nghiêm trọng. Bác sĩ Nguyễn Thùy Linh, Phó trưởng Khoa Điều trị bệnh da phụ nữ và trẻ em, Bệnh viện Da liễu Trung ương cho, biết hiện nay đang là mùa sinh sản của kiến ba khoang nên số ca bị tổn thương da do tiếp xúc với kiến ba khoang tăng cao. Kiến ba khoang có độc tố Pederin, độc tính mạnh gấp 12-15 lần nọc rắn hổ mang nhưng do lượng tiếp xúc nhỏ và chỉ ở ngoài da nên chủ yếu gây bỏng da, phồng rộp, dễ nhầm với zona thần kinh. Thời điểm này đang là mùa sinh sản của kiến ba khoang Theo các bác sĩ, tùy bệnh nhân tiếp xúc với kiến ba khoang sẽ có những tình trạng bệnh khác nhau. Có bệnh nhân tổn thương rộng do chà xát, cào, gãi, thậm chí có bệnh nhân điều trị không đúng dẫn đến tổn thương nặng, vết loét sâu, nguy cơ để lại vết thâm và sẹo rất lớn. "Trong số những bệnh nhân phải nhập viện điều trị có nhiều trường hợp tự mua thuốc về uống và bôi. Tuy nhiên, do điều trị không đúng cách đã vô tình làm cho tổn thương lan rộng và nghiêm trọng hơn"- bác sĩ Linh nói. Các bác sĩ khuyến cáo để tránh nguy cơ nói trên, điều tối kỵ là không được để dịch tiết của kiến ba khoang tiếp xúc với cơ thể. Khi bắt đầu thấy rát ở một vùng da do tiếp xúc với dịch tiết của kiến ba khoang, có thể rửa vùng đó bằng nước sạch, nước muối loãng, xà phòng và bôi thuốc làm dịu da, sau đó đến cơ sở y tế chuyên khoa để được hướng dẫn điều trị đúng cách. Tránh gãi, cọ xát để dính độc tố sang các vùng da khác làm lây lan thương tổn. Tổn thương do tiếp xúc với dịch tiết của kiến ba khoang Trường hợp nhẹ, bệnh có thể tự khỏi, trường hợp tổn thương lan rộng, gây phù nề nhiều, hay có triệu chứng toàn thân, cần bổ sung thuốc uống như kháng histamine, kháng sinh, corticoid. Nếu được điều trị đúng, bệnh thường khỏi sau 5-7 ngày. Để phòng tránh, trước khi sử dụng quần áo, khăn mặt, chăn màn, mọi người cần có thói quen kiểm tra kỹ, giũ sạch. Khi phát hiện kiến ba khoang, nên bình tĩnh, khéo léo lấy kiến ra khỏi người bằng giấy hoặc găng tay, tránh việc bắt giết, chà xát kiến ba khoang. "Thực tế có khá nhiều người thường có thói quen dùng tay đập kiến. Điều này đã vô tình làm độc tố của kiến ba khoang được giải phóng và tiếp xúc với da, gây ngứa rát, sưng đau, nổi mụn mủ"- bác sĩ Linh khuyến cáo. Sau khi bị kiến ba khoang cắn, người bệnh có cảm giác râm ran; trong vòng 6-8 giờ sau xuất hiện ban đỏ, rát đỏ; 12-24 giờ tiếp theo xuất hiện thương tổn điển hình; sau 3 ngày, thương tổn bắt đầu đỡ rát bỏng, bong vảy; sau 5-7 ngày vảy bong hết. Nọc độc của kiến ba khoang mạnh gấp 12 đến 15 lần so với nọc độc của rắn hổ mang. Do vậy, chúng ta không nên chủ quan nếu không may bị kiến cắn. Nếu không xử lý vết kiến cắn đúng cách và kịp thời, bệnh nhân có thể gặp phải những biến chứng hết sức khó lường. Vậy phương pháp xử trí khi bị kiến ba khoang "cắn" ra sao? Kiến ba khoang không "đốt" hay "cắn" nhưng trong cơ thể chúng chứa pederin nên khi không may giết kiến hoặc đè lên khiến kiến chết trên da sẽ nhiễm độc tố này. 1. Những triệu chứng khi bị kiến ba khoang "cắn"Kiến ba khoang có thân thon dài, trên thân chia làm các khoang đen và vàng xen kẽ. Loại kiến này thường sinh sống ở những vườn cây, cánh đồng, bãi rác, công trình xây dựng, bay vào trong nhà, hoặc có thể đậu vào quần áo, chăn màn,… Kiến ba khoang có chứa độc tố pederin Kiến ba khoang có thể tiết ra dịch và loại dịch này thường có chứa độc tố có tên là pederin. Độc tính của nó có thể mạnh gấp 12-15 so với rắn hổ. Vì lượng dịch tiết ra từ kiến ba khoang thường ít nên không gây chết người như những trường hợp bị rắn cắn. Tuy nhiên, nếu không được xử trí kịp thời, vết thương do bị kiến ba khoang cắn cũng có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí là tử vong. Khi bị kiến ba khoang "cắn", người bệnh thường có cảm giác râm ran ngay tại lúc đó. Sau khoảng 6 đến 8 giờ thì những vết ban đỏ bắt đầu xuất hiện. Khoảng 1 đến 2 ngày sau những tổn thương đặc trưng nhất sẽ xuất hiện. Tiếp đó khoảng 3 ngày thì trình trạng bệnh bắt đầu có sự thuyên giảm, vết kiến "cắn" có hiện tượng bong vảy. Khoảng 5 đến 7 ngày sau, vảy bong hết nhưng có thể để lại vết thâm rất lâu. Không nên gãi nếu bị kiến ba khoang "cắn" Dưới đây là một số dấu hiệu cụ thể khi không may bị kiến ba khoang "cắn": - Trên vùng da bị kiến "cắn" có vệt, hơi cộm lên trên mặt da, có mụn nước nhỏ. - Khi gãi vùng da bị kiến "cắn", sẽ khiến độc tố, vi khuẩn lây sang vùng da lành, nhất là những vùng có nếp gấp. - Lưu ý: Những đặc điểm vết cắn của kiến ba khoang có thể dễ bị nhầm lẫn với một số bệnh ngoài da, nhất là bệnh zona. - Người bị kiến cắn có cảm giác bỏng rát tại vết kiến đốt hoặc cũng có thể bị tổn thương trên diện rộng. Một số trường hợp có thể bị sốt nhẹ hoặc nổi hạch lân cận. 2. Phương pháp xử trí khi bị kiến ba khoang "cắn"Hướng dẫn người bệnh cách xử trí khi bị kiến ba khoang "cắn": - Ngay sau khi bị kiến 3 khoang đốt, bạn cần loại bỏ kiến ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên cần lưu ý, tuyệt đối không dùng tay để bắt hoặc miết kiến, để tránh tiếp xúc với dịch của kiến. Cách tốt nhất là dùng giấy lót để loại bỏ kiến. Trong trường hợp bạn lỡ tay chà xát hoặc đập kiến trên da, thì nên lập tức rửa vùng da đó thật sạch để hạn chế nguy cơ tiếp xúc với chất độc từ kiến. Không tự ý sử dụng thuốc sau khi bị kiến cắn - Sau khi bị kiến đốt, vết thương thường gây ngứa nhưng nên hạn chế tối đa thói quen gãi ngứa để tránh gây trầy xước, khiến tình trạng tổn thương lan rộng và nghiêm trọng hơn. Hơn nữa, khi kiến vừa cắn xong, vết cắn thường chứa nhiều vi khuẩn, do đó việc gãi ngứa sẽ làm tăng nguy cơ gây nhiễm trùng da, rất nguy hiểm. - Nên rửa vết kiến "cắn" để bằng nước sạch. Sau đó, bạn đừng quên sát trùng vết thương và nên đến cơ sở y tế gần nhất để được các bác sĩ điều trị kịp thời. - Để điều trị, các bác sĩ có thể kê một số loại thuốc phù hợp với từng trường hợp bệnh nhân. Người bệnh cần dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ. - Tuyệt đối không được tự ý mua thuốc và dùng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Việc tự ý dùng thuốc không những không giúp bạn xử lý đúng cách vết kiến cắn mà còn có thể gây ra những hậu quả về sức khỏe vô cùng nghiêm trọng. - Không nên áp dụng các bài thuốc dân gian. Trên thực tế, rất nhiều người bệnh đã phải nhập viện trong tình trạng nguy kịch do áp dụng một số biện pháp chữa bệnh truyền miệng để xử lý các vết cắn của kiến ba khoang. Đặc biệt là một số bài thuốc đắp lá có thể khiến cho tình trạng viêm loét càng trở nên nghiêm trọng hơn và còn có thể khiến cho người bệnh bị đe dọa đến tính mạng. 3. Phương pháp phòng chống kiến ba khoang "cắn"Dưới đây là một số gợi ý về cách phòng chống kiến ba khoang "cắn": - Trước hết, muốn phòng ngừa hiệu quả, bạn nên tránh để kiến bay vào nhà bằng cách hạn chế mở quá nhiều cửa. Đối với những gia đình ở gần cánh đồng hoặc có sân vườn, trồng nhiều cây cối rậm rạp thì điều này lại càng quan trọng hơn. - Khi đi ngủ, bạn nên sử dụng màn chắn côn trùng. Phương pháp này không chỉ phòng chống kiến ba khoang mà còn giúp ngăn ngừa bị muỗi đốt và phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết. Vệ sinh nhà cửa sạch sẽ để hạn chế bị muỗi đốt - Thường xuyên vệ sinh nhà cửa và khu vực xung quanh nhà. Lưu ý nên phát quang bụi rậm, vùng cỏ dại quanh nhà. Hạn chế tạo ra một không gian, môi trường ẩm thấp vì những điều kiện không gian này thường thu hút kiến ba khoang. - Kiến ba khoang thường rất thích những nơi có nhiều ánh sáng. Không nên đứng dưới những bóng đèn công cộng vì đây cũng là nơi mà kiến ba khoang có thể ẩn nấp. - Lưu ý không dùng tay không để bắt hoặc giết kiến ba khoang. - Trước khi dùng khăn mặt hay quần áo, bạn nên giũ mạnh để phòng trường hợp kiến ba khoang có thể ẩn nấp trong quần áo và khi bạn mắc phải, chúng sẽ có cơ hội tấn công làn da của bạn. Trên đây là hướng dẫn về cách xử trí khi bị kiến ba khoang trên da và cách phòng chống kiến hiệu quả. Những trường hợp cần xử lý khi bị loại kiến độc hại này hoặc gặp bất cứ vấn đề sức khỏe nào khác, hãy gọi đến Hotline 1900 56 56 56 để được các bác sĩ của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC tư vấn. Bị kiến ba khoang đốt bao lâu thì khỏi?- Sau khi bị kiến ba khoang cắn, người bệnh cảm giác râm ran, 6 - 8 giờ sau xuất hiện ban đỏ, rát đỏ, 12 - 24 giờ tiếp theo xuất hiện thương tổn điển hình. Sau 3 ngày, thương tổn bắt đầu đỡ rát bỏng, bong vảy; sau 5 - 7 ngày vảy bong hết nhưng sẽ để lại vết thâm lâu mất. Kiến ba khoang đốt thì bôi thuốc gì?sát khuẩn bằng dung dịch hồ nước, betadine, milian,...; Thuốc mỡ có chứa steroid hoặc kháng sinh có tác dụng làm giảm viêm kháng khuẩn; Nếu bạn cảm thấy ngứa rát nhiều tại vùng tổn thương bạn nên uống thêm thuốc histamine hoặc thuốc giảm đau. Bị kiến ba khoang đốt thì như thế nào?Khi bị kiến ba khoang đốt, chất độc Pederin xâm nhập vào cơ thể. Chất Pederin có thể gây rộp, phỏng da, viêm ở nhiều mức độ từ nhẹ đến nặng. Viêm da do bị kiến 3 khoang đốt thường xuất hiện ở các vùng hở như mặt, cổ, ngực, vai, gáy, tay. Trên vùng da bị tổn thương, xuất hiện các vùng dát đỏ, thành vệt, nền hơi cộm. Bị kiến ba khoang đốt không nên ăn gì?Kiêng ăn các loại thức ăn gây hại cho vết thương: Vết thương do kiến ba khoang đốt rất dễ gây ra tình trạng ngứa ngay, đau rát vì thế nên hạn chế ăn các thức ăn dễ gây dị ứng như tôm, cua, ốc,... Các loại bánh kẹo, thực phẩm nhiều đường cũng khiến cho vết thương trở nên nghiêm trọng hơn. |
