Cách ươm cây bằng xơ dừa

ThienNhien.Net – Mới đây, đề tài “Sử dụng chỉ xơ dừa, mụn dừa làm bầu cây giống” do PGS.TS Nguyễn Đình Mạnh, công tác tại Trung tâm Khoa học công nghệ phát triển đô thị và nông thôn (Hà Nội), làm chủ nhiệm đã được Hội đồng Khoa học chuyên ngành cấp tỉnh (Bến Tre) đánh giá đạt loại khá. Bầu cây giống làm bằng chỉ xơ dừa và mụn dừa, thay cho túi nilon, sẽ phân hủy nhanh hơn và tạo một lớp mùn có ích cho cây trồng, và cũng có lợi cho môi trường.

1.500 bầu hữu cơ bằng chỉ xơ dừa và mụn dừa đã được sản xuất thử tại cơ sở sản xuất cây giống Hai Đức, xã Hưng Khánh Trung, huyện Chợ Lách (Bến Tre), dùng để ươm các giống cây ăn trái như: bưởi, măng cụt, cam, ca cao… So với các giống cây ăn trái cùng loại ươm trong túi nilon, cây giống ươm trong bầu hữu cơ làm bằng chỉ xơ dừa và mụn dừa có những ưu điểm: giữ ẩm tốt, cây phát triển tốt hơn. Đặc biệt là khi trồng, nhà vườn đào lỗ và đặt nguyên bầu cây giống rồi lấp đất lại, bầu làm bằng chỉ xơ dừa và mụn dừa sẽ tự hủy. Nếu bầu là túi nilon thì phải xé túi nilon trước khi trồng.

Tuy nhiên, để kết dính chỉ xơ dừa và mụn dừa thành tấm để làm bầu, người sản xuất phải dùng keo thực vật nên so với túi nilon thì giá thành còn cao nhưng lại đáp ứng cho việc xuất khẩu hoa cảnh vì khách hàng nước ngoài thường yêu cầu không sử dụng túi nilon làm bầu. Bên cạnh đó, việc này góp phần hạn chế ô nhiễm môi trường. Do vậy, nếu giảm được giá thành sản phẩm, ứng dụng này sẽ đem lại nhiều lợi ích.

Hội đồng Nghiệm thu đã yêu cầu những người thực hiện đề tài nghiên cứu thêm để giảm giá thành, nhằm giúp các cơ sở sản xuất cây giống trong và ngoài tỉnh sử dụng rộng rãi hơn, góp phần hạn chế ô nhiễm môi trường.

Quan tâm tới đất xơ dừa đã lâu nhưng hôm nay mới kiếm được một bài viết ưng ý để dịch lại, hi vọng những thông tin này sẽ giúp được cho những người trồng đang tìm kiếm chất nền phù hợp để trồng cây có những thông tin cụ thể. Cũng như những người trồng giàu kinh nghiệm có thể thay đổi chất nền trồng cây nhằm thu được kết quả cao hơn.

1 - Thông tin chung về đất dừa và sử dụng đất dừa để trồng cây

Sợi dừa là sợi  ở giữa cùi dừa và vỏ ngoài của quả dừa. Chúng mới được người trồng để ý từ cách đây không lâu. Rất nhiều người trồng thấy việc sử dụng sợi dừa để trồng cây cho kết quả tuyệt vời. Ngày càng có nhiều người trồng sử dụng sợi dừa để trồng cây vì chúng cho kết quả cao hơn và có thể tái sử dụng lại nhiều lần!

Xơ dừalà chất nền rất tốt để trồng cây, hiện trên thị trường có bán nhiều loại Xơ dừa đóng gói sẵn ở dạng khô hình khối hoặc dạng viên nén ươm hạt rất nhẹ và có khả năng nở ra khi tiếp xúc với nước (do đó rất thuận lợi trong vận chuyển):

Cách ươm cây bằng xơ dừa
Cách ươm cây bằng xơ dừa

Cũng có nhiều loại đất dừa mix sẵn theo nhiều công thức khác nhau cho những nhu cầu khác nhau của người trồng: now, coir, bricks, croutons, mats, soiless mixes, etc:

Thu hoạch vỏ dừa.

Cách ươm cây bằng xơ dừa

Phần lớn vỏ dừa được sử dụng để làm chổi và thảm chùi chân. Phần "mùn" còn lại bao gồm xơ dừa đủ loại kích cỡ và "bụi" dừa hay còn gọi là mụn dừa được sử dụng làm đất trồng cây:

Cách ươm cây bằng xơ dừa

Đất dừa và môi trường

Đất dừa rất tốt cho môi trường, ngoài ra chúng còn có tác dụng:

- Cải tạo tình trạng hoang hóa - xơ chai của đất

- Duy trì độ ẩm và tăng dinh dưỡng cho đất

- Tăng cường sự thông khí của đất

- Thúc đẩy sự phát triển bộ rễ và giúp tăng trưởng cây

- Chứa các chất hữu cơ tự nhiên tốt cho đất và cây trồng

Đất dừa có thể được sử dụng để thay thế đất mùn, người trồng phản hồi rằng đất dừa tốt hơn đất mùn.

Xơ dừa được coi là chất nền trồng thủy canh hiệu quả nhất

Trong thực tế khi trồng thủy canh ở quy mô nhỏ, để không phải ươm cây người trồng thường dùng viên nén ươm hạt để ươm trực tiếp và trồng trực tiếp trên hệ thống thủy canh luôn. Người trồng phải kiểm soát độ PH và chất dinh dưỡng trong nước để cây phát triển tốt. PH trong khoảng 5.8 là hợp lý nhất

Sự phát triển của cây thủy canh khi được trồng với xơ dừa sẽ nhanh hơn là không sử dụng chất nền hoặc sử dụng đất.

Làm thế nào để trồng cây sử dụng xơ dừa làm chất nền?

Cây  khi trồng với đất dừa cho kết quả đáng kinh ngạc. Một sự pha trộn 50% xơ dừa & 50% đá perlite là chìa khóa khi sử dụng đất dừa để trồng nhằm thu được hiệu quả cao nhất. Vấn đề với cách pha trộn này là chất nền rất thoáng khí và giữ lượng nước không lớn do đó đòi hỏi nhiều lần tưới cây hơn.

Nếu người trồng pha trộn với tỉ lệ 75% xơ dừa & 25% đá perlite thì hiệu quả cũng rất tốt. Tỉ lệ pha trộn này giúp cho chất nền có thể giữ được nhiều nước hơn, hạn chế số lần tưới cây mà vẫn đảm bảo thoáng khí cho rễ cây thở.

Pha trộn đất dừa và đá perlite theo tỉ lệ 50/50, một tỉ lệ tuyệt vời để trồng cây :

Cách ươm cây bằng xơ dừa

Nếu người trồng sử dụng 100% xơ dừa ko pha trộn thêm đá perlite thì cây sẽ phát triển chậm hơn một chút, nhưng nhìn chung vẫn ổn.

Một lợi thế rất lớn của đất dừa so với đất thường là chúng vô cùng thích hợp cho hệ thống tưới cây tự động - nhỏ giọt. Người trồng sử dụng kỹ thuật này cần chú ý hẹn giờ 1 hoặc 2 lần tưới cây mỗi ngày. 

Tưới cây sử dụng đất dừa

Tưới cây khi sử dụng đất dừa rất đơn giản. Trước tiên đất dừa không kén chậu trồng cây, người trồng có thể sử dụng chậu bằng nhựa, một chiếc sô hay túi nilon làm chậu trồng cây đều tốt, tuy nhiên cần tránh những chậu trồng cây làm bằng chất liệu nặng. Khi chậu cây nhẹ đi 1/2 là thời điểm thích hợp để người trồng tiếp tục tưới cây. Nếu đã quen với việc tưới cây sử dụng đất thì người trồng sẽ nắm bắt được thời điểm tưới cây thích hợp nhất sau một vài tuần làm việc với đất dừa.

Khi trồng trong nhà, thông thường cần tưới cây sau mỗi 1-2 ngày và mỗi lần tưới khoảng 0,4L - 2L nước. Những cây nhỏ có thể tưới sau mỗi 5-7 ngày.

Tỉ lệ pha trộn với đá perlite càng nhiều thì người trồng càng phải tưới thường xuyên hơn. Một giải pháp tốt là sử dụng chậu trồng cây kích thước lớn để có thể pha trộn đất dừa cùng đá perlite theo tỉ lệ 50% coco & 50% perlite nhằm tạo ra chất nền thoáng khí mà vẫn có thể giữ được một lượng nước đủ lớn cho cây sử dụng. Cứ mỗi 2 hoặc 3 ngày lại tưới một lần là lý tưởng.

Khi tưới cây người trồng cần tưới dư ra một chút để nước dư thừa thoát qua lỗ thoát nước dưới đáy chậu trồng cây, điều này sẽ giúp giải phóng những muối dư thừa của lần tưới trước (nếu có). Đây cũng là lời khuyên tưới cây khi sử dụng đất thường.

Hệ thống tưới nhỏ giọt rất thích hợp cho đất dừa:

Cách ươm cây bằng xơ dừa

Tưới cây trồng với đất dừa sử dụng dinh dưỡng

Giống như đất thường, người trồng tưới cây với nước có pha chất dinh dưỡng xung quanh gốc cây, rễ sẽ sử dụng những dinh dưỡng này để cung cấp cho toàn cây.

Giống như việc điều chỉnh dinh dưỡng với phương pháp trồng thủy canh. EC sau 2 tuần đầu khi hạt nảy mầm cần ở trong khoảng 150-300ppm. Sau vài tuần cần tăng EC lên 400-600ppm và sau cùng là khoảng 800-1000ppm.

Đất dừa hấp thụ dinh dưỡng rất nhanh và giải phóng cũng rất nhanh. Đây cũng là một trong những lý do mà cây có thể phát triển rất tốt khi trồng với đất dừa.

PH và đất dừa

Hầu hết xơ dừa để trồng cây được đóng gói sẵn có bán trên thị trường có PH ở khoảng 5.5-6.5, độ PH này rất phù hợp với cây. Trước khi tưới cây cần chú ý điều chỉnh PH của nước tưới ở khoảng 5.8

PH nutrient scale - Nutrient Avaibility & PH: Soil (đất thường) và Hydro (thủy canh) - khi sử dụng đất dừa cần đối chiếu so sánh với thủy canh. 

Cách ươm cây bằng xơ dừa

Đất dừa không quá kén độ PH nhưng sự phát triển của cây sẽ thực sự chậm lại nếu PH cao hơn 6.5 hoặc nhỏ hơn 5.0

Vấn đề của đất dừa:

Không có con đường nào trải đầy hoa hồng. Đất dừa cũng có những vấn đề của riêng nó. Thế nhưng những vấn đề này rất đơn giản và có thể khắc phục dễ dàng hơn các loại đất khác:

Calcium: Cây trồng với đất dừa thường bị thiếu Calcium. Đây là điểm đặc trưng khi trồng với đất dừa. Xơ dừa thường hấp thụ calcium và không giải phóng khi cây có nhu cầu. Nhiều sản phẩm dinh dưỡng có bán trên thị trường hiện tại đã khắc phục được vấn đề này.

Để giải quyết vấn đề này người trồng cần chuẩn bị dinh dưỡng giàu Calcium để bổ xung mỗi khi cây thiếu calcium. Botanicare CalMag là dung dịch được bán rộng rãi được khuyên dùng khi trồng với đất dừa.

Một biện pháp rất tốt để giải quyết vấn đề này là sử dụng đá vôi đolomit theo tỉ lệ: 1 thìa đá vôi đolomit cho mỗi 4L (theo dung tích của chậu trồng cây). Vôi hiđrat hóa cũng hoạt động rất tốt. Nếu sử dụng loại vôi hiđrat hóa này người trồng cần rải lên bề mặt của đất dừa một lớp mỏng cứ mỗi 4-5 tuần.

Một khi sự thiếu hụt calcium diễn ra sẽ biểu lộ ra bên ngoài, trên lá cây. Khi xảy ra hiện tượng này bạn cần bình tĩnh. Khoan loại bỏ những lá xảy ra hiện tượng. Bổ xung calcium cho đất hoặc thêm vào nước tưới cây một vài ngày sau sẽ hết.

Sự thiếu hụt calcium bắt đầu bằng sự xuất hiện những vết han/gỉ nhỏ trên lá cây:

Cách ươm cây bằng xơ dừa

- Magnesium: Sự thiếu hụt Mg cũng thường xảy ra khi trồng với đất dừa. Nếu phát hiện ra sự thiếu hụt người trồng cần bổ xung CalMag (5-10ml cho 4L nước tưới cây) hoặc muối Epsom (1-4 thìa cho mỗi 4L nước tưới cây).

Sự thiếu hụt Mg thường bắt đầu biểu lộ ra bên ngoài trên những lá phía dưới thấp. Những gân lá vẫn xanh trong khi lá chuyển sang màu vàng giống như hiện tượng úa vàng. Lá cây sau đó sẽ co rúm lại và chết. Viền lá khô và giòn. Hiện tượng tiếp tục xảy ra trên những lá cây phía trên sau đó. Mầm cây sẽ chuyển từ màu xanh qua màu xanh nhợt. Cuống lá và cành cây có thể chuyển sang màu tía.

Sự thiếu hụt Magnesium:

  

Cách ươm cây bằng xơ dừa

- Vấn đề sau cùng là lượng muối dư thừa

Cũng giống như đất thường, xơ dừa cũng tạo muối khi được tưới với nước có pha chất dinh dưỡng. Tin mừng là có thể tẩy rửa lượng muối dư thừa này dễ dàng gấp 2 lần so với việc sử dụng đất thường. Tưới nước trắng 4 tuần 1 lần  đều đặn là giải pháp thích hợp nhất khi sử dụng đất dừa.

Để rửa lượng muối dư thừa. Cần xác định dung tích của chậu trồng cây sau đó cần tưới một lượng nước trắng gấp 2 lần dung tích của chậu trồng cây. Ví dụ một chậu 12L cần phải tưới 24L nước trắng. Lượng nước dư thừa sẽ chảy qua lỗ thoát nước dưới đáy chậu và chảy ra nền nhà. Người trồng cần sử dụng những biện pháp loại bỏ sớm lượng nước dư thừa chảy dưới sàn này. Hoặc có thể mang từng cây ra rửa ở nơi phù hợp.

Lợi thế của đất dừa:

1) Khó có thể tưới quá nhiều

Xơ dừa có khả năng giữ không khí cao và giải phóng nước dư thừa tốt, người trồng mới không sợ tưới quá nhiều dẫn đến úng thân cây.

Do thoáng khí nên rễ cây phát triển và hoạt động tốt hơn trong đất dừa.

2) Ít ký sinh trùng hơn

Ấu trùng, trứng, ký sinh trùng, mầm của nấm/mốc là những vấn đề lớn khi sử dụng đất thường. Khi sử dụng đất dừa sẽ hạn chế được tất cả những vấn đề này.

3) Cây phát triển tốt hơn trong đất dừa

Đây là nhận xét chung của hầu hết người trồng khi chuyển chất nền từ đất thường sang đất dừa. Cây phát triển mạnh và nhanh hơn.

Chuẩn bị đất dừa trồng cây(pha trộn)

Đất dừa có thể được sử dụng trực tiếp để trồng cây, nhiều người thích cách trồng này. Một số khác có thể thêm đá perlite vào để làm nhẹ và tăng độ thoáng khí cho chất nền. Việc thêm đá perlite vào giúp cây phát triển tốt hơn. Nhưng điều này cũng đồng nghĩa với việc phải tưới cây thường xuyên hơn. Có thể pha trộn đất dừa với đá perlite theo tỉ lệ 75% đất dừa với 25% đá perlite hay 50% đất dừa với 50% đá perlite .

Nên chú ý trộn thêm 1 thìa đá vôi đolomit cho mỗi 4L (theo dung tích của chậu trồng cây). Vôi hiđrat hóa cũng hoạt động rất tốt. Nếu sử dụng loại vôi hiđrat hóa này người trồng cần rải lên bề mặt của đất dừa một lớp mỏng cứ mỗi 4-5 tuần. Điều này giúp bổ xung calcium cho cây và tránh được những vấn đề về thiếu hụt calcium sau này.

Đất dừa là nguyên liệu hữu cơ, rất thích hợp để pha trộn cùng các loại phân bón hữu cơ. Một số người pha trộn trước khi sử dụng để trồng cây cho phép cây có đầy đủ dinh dưỡng đễ phát triển đến tận hết giai đoạn trưởng thành và người trồng chỉ cần sử dụng nước trắng để tưới cây:

Cách ươm cây bằng xơ dừa

Đây là một cây nhỏ mới nảy mầm được 5 ngày:

Cách ươm cây bằng xơ dừa

Các bạn có thể tham khảo thêm địa chỉ mua đất xơ dừa và đá perlite với giá rất rẻ