Tiếp xúc với âm nhạc chắc hẳn không ít lần bạn nghe những câu nói như “bài này chơi ở giọng la thứ hoặc gam đô trưởng”, vậy thì khái nhiệm giọng hay gam là gì?
Gam là gì?
Gam hay âm giai hoặc giọng (tên gọi tiếng anh là scale) là một dãy các nốt nhạc được sắp xếp theo thứ tự tăng hoặc giảm dần.
Gam (âm giai) là gì? Cấu tạo gam trưởng, thứCó 5 loại âm giai cơ bản:
- Diatonic scale: Âm giai có 7 nốt trong đó có chứa âm giai trưởng và thứ.
- Chromatic scale: Âm giai gồm các nốt cách nhau nửa cung (chromatic)
- Major scale:Âm giai trưởng có 7 nốt
- Minor scale: Âm giai thứ có 7 nốt
- Pentatonic scale: Âm giai ngũ cung chỉ có 5 nốt
Tuy nhiên, phổ biến và được sử dụng nhiều nhất là âm giai trưởng và âm giai thứ hay còn gọi là gam trưởng và gam thứ. Bài viết này sẽ dùng tên gọi là gam thay cho âm giai để trình bày được nhanh chóng hơn.
Mỗi gam sẽ có 7 bậc, được đánh số thứ tự la mã từ 1 đến 7, bắt đầu từ chủ âm: I – II – III – IV – V – VI – VII.
Gam trưởng
Công thức cấu tạo gam trưởng: I (1 cung) II (1 cung) III (1/2 cung) IV (1 cung) V (1 cung) VI (1 cung) VII.
Ví dụ gam Đô trưởng:
Đầu tiên, chúng ta liệt kê danh sách các nốt nhạc bắt đầu từ chủ âm Đô: C D E F G A B
Từ C đến D đúng bằng 1 cung => Bậc II là D.
Từ D đến E đúng bằng 1 cung => Bậc II là E.
Từ E đến F đúng bằng 1/2 cung => Bậc II là F.
Từ F đến G đúng bằng 1 cung => Bậc II là G.
Từ G đến A đúng bằng 1 cung => Bậc II là A.
Từ A đến B đúng bằng 1 cung => Bậc II là B.
Khoảng cách giữa các bậc đúng bằng với công thức => Như vậy, ta tìm được gam Đô trưởng bao gồm các nốt không có dấu hóa thăng (#) hoặc giáng (b), gồm: C D E F G A B.
Áp dụng công thức tương tự với gam La trưởng, chúng ta sẽ thấy các dấu hóa xuất hiện.
Ví dụ gam La trưởng:
Đầu tiên, chúng ta liệt kê danh sách các nốt nhạc bắt đầu từ chủ âm La: A B C D E F G
Từ A đến B đúng bằng 1 cung => Bậc II là B.
Từ B đến C chỉ bằng 1/2 cung => Cần tăng lên 1/2 cung theo công thức => Bậc III là C#.
Từ C# đến D đúng bằng 1/2 cung => Bậc IV là D.
Từ D đến E đúng bằng 1 cung => Bậc V là E.
Từ E đến F chỉ bằng 1/2 cung => Cần tăng lên 1/2 cung theo công thức => Bậc VI là F#.
Từ F# đến G chỉ bằng 1/2 cung => Cần tăng lên 1/2 cung theo công thức => Bậc VII là G#.
Như vậy, ta tìm được dãy các bậc của gam La trưởng gồm: A B C# D E F# G#.
Gam thứ
Công thức cấu tạo gam trưởng: I (1 cung) II (1/2 cung) III (1 cung) IV (1 cung) V (1/2 cung) VI (1 cung) VII.
Ví dụ gam La thứ:
Đầu tiên, chúng ta liệt kê danh sách các nốt nhạc bắt đầu từ chủ âm La: A B C D E F G
Từ A đến B đúng bằng 1 cung => Bậc II là B.
Từ B đến C đúng bằng 1/2 cung => Bậc III là C.
Từ C đến D đúng bằng 1 cung => Bậc IV là D.
Từ D đến E đúng bằng 1 cung => Bậc V là E.
Từ E đến F đúng bằng 1/2 cung => Bậc VI là F.
Từ F đến G đúng bằng 1 cung => Bậc VII là G.
Khoảng cách giữa các bậc đúng bằng với công thức => Như vậy, ta tìm được gam La thứ bao gồm các nốt không có dấu hóa thăng (#) hoặc giáng (b), gồm: C D E F G A B – tương đương với gam Đô trưởng.
Ví dụ gam Rê thứ:
Đầu tiên, chúng ta liệt kê danh sách các nốt nhạc bắt đầu từ chủ âm Rê: D E F G A B C
Từ D đến E đúng bằng 1 cung => Bậc II là E.
Từ E đến F đúng bằng 1/2 cung => Bậc III là F.
Từ F đến G đúng bằng 1 cung => Bậc IV là G.
Từ G đến A đúng bằng 1 cung => Bậc V là A.
Từ A đến B bằng 1 cung => Cần giảm 1/2 cung theo công thức => Bậc VI là Bb.
Từ Bb đến C đúng bằng 1 cung => Bậc VII là C.
Như vậy, ta tìm được dãy các bậc của gam Rê thứ gồm: D E F G A Bb C.
Vì sao nên học chạy gam?
Chạy gam là một trong những phương pháp luyện ngón rất hiệu quả, đặc biệt đối với những bạn muốn học piano theo hướng đệm hát hoặc cover bài hát tự do.
Khi thuộc nằm lòng các gam, bạn có thể dễ dàng cover một tác phẩm theo phong cách cá nhân và hạn chế tối đa sai sót về hòa âm, tốc độ và sự chính xác của các ngón tay cũng được cải thiện.
Hiểu biết về gam cũng góp phần giúp người chơi am hiểu hơn về cấu tạo bản nhạc, từ đó có những cảm nhận sâu sắc và cách chơi phù hợp để giúp tác phẩm thêm hoàn thiện.
Trước khi bắt đầu mỗi buổi tập, bạn nên dành ít phút cho các bài chạy gam để giúp đôi tay mềm dẻo và linh hoạt, hỗ trợ buổi tập diễn ra thuận lợi và hiệu quả hơn.
Bắt đầu học piano ngay hôm nay
Hợp âm D (Rê) thứ được chơi chủ yếu trong các bài hát nhạc metal và mang lại những cảm xúc tiêu cực cho người nghe. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về cách chơi hợp âm Rê thứ trên guitar chỉ với vài bước đơn giản như miêu tả trong bài viết dưới đây nhé!
Phương pháp 1: Định vị chính xác ngón tay
Quan sát các vị trí đặt ngón tay chuẩn
//vietthuong.edu.vn/wp-content/uploads/2018/09/hop-am-re-thu.mp4
Đảm bảo cây guitar của bạn đã được điều chỉnh đúng cách và chuẩn xác
Đặt ngón trỏ lên dây số 1, phím thứ 1
Nhấn dây số 3 phím thứ 2 bằng ngón tay giữa
Đặt ngón áp út vào dây số 2 phím thứ 3
Các kiến thức bổ ích khi chơi Guitar:
Bắt đầu chơi hợp âm
//vietthuong.edu.vn/wp-content/uploads/2018/09/choi-hop-am-re-thu-de-dang.mp4
Kiểm tra độ thích hợp của các phím trên mỗi dây
//vietthuong.edu.vn/wp-content/uploads/2018/09/kiem-tra-do-thich-hop-voi-dan-guitar.mp4
- Dây E (Mi) – phím thứ 1
- Dây B (Si) – phím thứ 3
- Dây G (Sol) – phím thứ 2
- Dây D (Rê) – mở
- Dây A (La) – không chơi
- Dây E (Mi) – không chơi
Phương pháp 2: Hợp âm chặn
Dùng ngón trỏ chặn phím thứ 5
Dùng ngón giữa nhấn dây số 2 trên phím thứ 6
//vietthuong.edu.vn/wp-content/uploads/2018/09/nhan-day-so-3-tren-phim-6.mp4
Nhấn dây số 3 phím thứ 7 bằng ngón áp út và ngón út lên dây số 4 cũng trên phím thứ 7
Bắt đầu chơi hợp âm. Giờ đây bạn đã chơi thành công hợp âm Rê thứ
//vietthuong.edu.vn/wp-content/uploads/2018/09/choi-thanh-cong-hop-am-re-thu-tren-guitar.mp4
Kiểm tra độ thích hợp của các phím trên mỗi dây
//vietthuong.edu.vn/wp-content/uploads/2018/09/kiem-tra-do-thich-hop-guitar.mp4
- Dây E (Mi) – phím thứ 5
- Dây B (Si) – phím thứ 6
- Dây G (Sol) – phím thứ 7
- Dây D (Rê) – phím thứ 7
- Dây A (La) – phím thứ 5
- Dây E (Mi) – phím thứ 5
Đến đây bạn có thể tự mình chơi hợp âm Rê thứ được rồi chứ? Chúc bạn thành công!
[gap height="20px"] [title text="Các khóa học guitar tiêu biểu tại Việt Thương music school"] [row width="full-width" padding="0px 0px 0px 0px"] [col span__sm="12"] [row_inner] [col_inner span="1/2" padding="0px 0px 0px 20px" align="center"] [blog_posts style="bounce" type="row" col_spacing="xsmall" columns="3" columns__md="1" cat="48" posts="6" title_size="xxsmall" title_style="uppercase" show_date="false" excerpt="false" excerpt_length="14" comments="false" image_height="50%" image_size="original" text_size="xsmall"] [/col_inner] [col_inner span="1/2" padding="0px 0px 0px 19px"] [/col_inner] [/row_inner] [/col] [/row]