Lúc đó khi có đánh lộn hay có chuyện tranh chấp nghiêm trọng, dân ở đồng thì la lên “Bớ làng xóm…” còn dân Chợ thì la “Bớ Mã tà…”. Việt Nam Tự điển của Hội Khai Trí định nghĩa: Ma tà: lính cảnh sát ở Nam Kỳ, gọi theo tiếng Mã lai. Nguyên khi binh Pháp sang đây, họ kéo theo quân đội Y Pha Nho (Tây Ban Nha) cùng bè vấn tội Vua Tự Đức giết giáo sĩ Pháp và Y Pha Nho. Bởi chưng bọn Y Pha Nho không đủ người, nên họ dẫn theo mớ lính thuộc địa là lính mộ tại Manille – Thủ đô Phi Luật Tân ngày nay. Còn người Mã Lai (Malais) gọi người lính cảnh sát là “matamata”. Dân Nam Kỳ thường gôp chung “mã tà, mà ní” là như vậy). Tên cò coi mã tà là Tây Lefort (commissaire de police) còn thấy tới đầu năm 1945. Những người bản xứ làm “mã tà” dân đều gọi chung là “đội xếp” (agent de police), không cần biết ngạch cao thấp. Năm 1943 đến đầu năm 1945 quân Nhựt Bổn “lùn” đến, lấy hai căn bìa phía Nam của Phú lích làm Bộ Chỉ huy và một số lính ở Toà Bungalow (Công An cũ), chiều chúng tôi đi học về thường dứng ngó các lính Nhựt Bổn tập xáp lá cà ở sân trống (bây giờ cất Chi cục thuế) hay trên sân Tennis của Bungalow. Toà lầu xưa nay bỏ cất lại toà Kho Bạc nhà nước và Thư viện Gò Công. Mã tà ma ní: Cách gọi lính đánh thuê Philippine chiến đấu trong quân viễn chinh Pháp xâm lược Việt Nam vào thế kỷ 19 - Wiki Tiếng ViệtMã tà ma ní là cách người Việt gọi lính đánh thuê từ Philippine chiến đấu trong quân viễn chinh Pháp xâm lược Việt Nam vào nửa cuối thế kỷ 19. Năm 1858, trong cuộc tấn công Đà Nẵng lần thứ nhất, Pháp huy động 1.000 quân, hỗ trợ bởi lực lượng Tây Ban Nha. Tây Ban Nha gửi đến tham chiến 1.000 lính trong đó có 450 lính thuộc địa Philippine. Từ gọi Mã tà ma ní có thể xuất phát từ Manila. ⚠️ Disclaimer: Content from Wikipedia Tiếng Việt language website. Text is available under the Creative Commons Attribution-Share Alike License; additional terms may apply.Last modified: January 02 2023 13:36:53
Mã tà ma ní là cách người Việt gọi lính đánh thuê từ Philippine chiến đấu trong quân viễn chinh Pháp xâm lược Việt Nam vào nửa cuối thế kỷ 19. Năm 1858, trong cuộc tấn công Đà Nẵng lần thứ nhất, Pháp huy động 1.000 quân, hỗ trợ bởi lực lượng Tây Ban Nha. Tây Ban Nha gửi đến tham chiến 1.000 lính trong đó có 450 lính thuộc địa Philippine[1][2][3] Từ gọi Mã tà ma ní có thể xuất phát từ “Manila”. Quân Mã tà ma ní tuyển dụng chủ yếu từ hai dân tộc là Tagalog và Visayas, đạo quân này được người Pháp gọi là “thợ săn Tagals”. Lực lượng này chỉ là bộ binh hạng nhẹ. Họ đã tham gia vào hầu hết các trận đánh của Pháp cho đến năm 1862. Trong Bài văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc của Nguyễn Đình Chiểu có đoạn: Có lý giải Mã tà và Ma ní là khác nhau, Mã tà là lính Mã Lay (Malaysia), Ma ní mới là lính từ Philippine. Nhưng trong cuộc xâm lược Việt Nam của Pháp không có người lính Malaysia nào cả.[4] |
