Đây là bài Pháp ngắn được ghi lại từ buổi trao đổi giữa Ngài Sayadaw U. Jotika với các học trò của Ngài ở Rừng thiền Sóc Sơn và được dịch Việt cũng như ghi âm lại bởi SMP để tiện việc chia sẻ đến mọi người. Nguồn bài được cung cấp bởi Rừng thiền Sóc Sơn.
Công nghệ rất hữu ích. Chúng ta trở nên năng suất hơn, bởi vì chúng ta phát minh ra công nghệ. Do đó, con người càng hứng thú hơn với các công cụ và công nghệ. Chúng giúp cuộc sống được dễ dàng hơn theo một phương cách nào đó. Điện thoại là một công nghệ rất hữu ích. Và ngày nay, người ta dành nhiều thời gian hơn để xem tivi, hay xem một cái gì đó trên điện thoại. Bởi vì điều đó làm cho họ thích thú. Con người thực sự rất sợ sự buồn chán. Con người không thích sự buồn chán. Con người muốn được tiêu khiển. Họ muốn một thứ gì đó để có thể giúp họ giải trí, một thứ gì đó làm họ hứng thú. Công nghệ cũng giúp con người học hỏi được nhiều hơn. Sách cũng là công nghệ. Như vậy, con người học hỏi từ công nghệ, con người sử dụng công nghệ để học hỏi nhiều hơn. Tất cả mọi thiết bị, ngay cả cây thước, cũng là công nghệ. Con đo cái này cái kia dài bao nhiêu. Bất cứ thứ gì con người phát minh ra đều là một phần của công nghệ. Điều đó làm nên con người chúng ta. Con người muốn phát minh, muốn tạo ra mọi thứ. Nên người ta liên tục, liên tục phát minh ra các công nghệ mới. Không bao giờ dừng lại. Bản chất của con người là khám phá, phát minh, làm cho mọi thứ tốt hơn. Đó là điều tốt. Nhưng, khi con hỏi về vấn đề này, Ta hiểu rằng con đang suy nghĩ đến việc con người ta đang ngày càng bị phụ thuộc nhiều hơn vào công nghệ và dành quá nhiều thời gian vào đó. Câu hỏi của con là một câu hỏi rất hay.
Ngày nay, rất nhiều nhà xã hội học, tâm lý học, và thậm chí cả bác sĩ nghĩ rằng công nghệ đã trở thành một vấn đề cho cuộc sống. Trẻ con dành quá nhiều thời gian để chơi trò chơi điện tử và xem video, không phải để học những điều có ý nghĩa hơn.
Chúng ta không thể cưỡng lại công nghệ. Chúng ta phải học cách sử dụng công nghệ, đặc biệt là những người như con, sống trong cuộc đời này và làm công việc kinh doanh. Kể cả trong lĩnh vực giáo dục, trong các trường đại học, họ cũng cần phải sử dụng công nghệ để dạy, để gửi thông tin. Không ích lợi chút nào nếu chống cự lại công nghệ.
Một điểm khác con nói rất quan trọng. Quan hệ con người được dựa vào việc giao tiếp trực tiếp với nhau, mặt đối mặt, người với người, lắng nghe và trao đổi. Điều đó làm cho cuộc sống này phong phú. Công nghệ chủ yếu giúp trao đổi thông tin, nhưng không thể tạo nên sự gần gủi. Chúng ta cần phải hiểu rằng, nếu chúng ta càng trở nên bị lệ thuộc hơn vào công nghệ thì các mối quan hệ của chúng ta càng trở nên hời hợt hơn. Để có thể học hỏi được những điều sâu sắc và ý nghĩa về cuộc sống này, mọi người cần phải tiếp xúc trực tiếp với nhau, giữa người với người, với các vị thầy, với bạn bè, để thực sự trao đổi những gì muốn học hỏi. Chúng ta cũng có thể học hỏi nhiều từ sách vở, từ máy tính. Nhưng có những thứ chúng ta chỉ có thể học từ một người khác. Do đó, điều rất quan trọng là chúng ta cần phải gặp gỡ, nói chuyện, thảo luận. Cha mẹ và con cái. Họ cần phải gặp gỡ trực tiếp. Chỉ gửi tin nhắn không thì không đủ. Chỉ gửi câu hỏi thăm đại loại như: “Bố có khoẻ không?” – “Bố vẫn khoẻ” thì không đủ. Cần phải gặp gỡ nhau trực tiếp, rất quan trọng. Như vậy, chúng ta cần thảo luận làm cách nào để sử dụng, khai thác công nghệ, đồng thời với việc xây dựng các mối quan hệ một cách sâu sắc và có ý nghĩa.
Khi kinh doanh, con cần phải cho mọi người biết mặt hàng con bán cho khách hàng là cái gì và mức giá mà người ta phải trả cho con. Và con phải thuyết phục được rằng, nếu họ mua những gì con bán, nó có thể cải thiện cuộc sống của họ. Họ trở nên đẹp đẽ hơn, khoẻ mạnh hơn, hạnh phúc hơn, một thứ gì đó tốt hơn. Điều này là tự nhiên. Xuyên suốt lịch sử của cuộc sống, con người phát triển vì họ trao đổi. Tiền tệ được phát minh để trao đổi. Con giới thiệu món hàng con bán, nếu người ta thích món hàng, người ta sẽ mua. Và đó là cách văn hoá được phát triển. Như vậy, việc mua và bán là cần thiết. Nếu không có sự mua, bán này, thế giới sẽ không được phát triển. Khi con bán một món hàng, con cần phải trình bày món hàng của con có. Và ngày nay, với công nghệ, con có thể bày hàng qua Internet, qua tivi. Đây là một phương thức nhanh hơn, dễ dàng hơn. Mọi người đều làm như thế. Và chúng ta không thể né tránh việc này. Ta nghĩ ý con hỏi là làm sao sử dụng công nghệ mà vẫn duy trì được mối quan hệ tốt với con người. Công nghệ có thể tiếp cận được hàng tỉ người, nhưng không thể giúp chúng ta gặp nhau tận mặt. Như vậy, chỉ có một số người mới có thể thực sự gặp mặt. Khi con nói chuyện trên tivi, người ta có thể nghe và xem con nói. Họ lấy được một số thông tin từ việc xem. Nhưng nếu con muốn hỏi ai một điều gì đó, muốn hiểu một điều gì đó một cách rõ ràng hơn, con cần phải gặp mặt con người đó. Chúng ta cần phải suy nghĩ một cách sâu sắc cách để có thể cân bằng hai thứ này.
Ngày nay, Ta thấy giới trẻ dành quá nhiều thời gian vào màn hình, chứ không phải là việc học hỏi những điều ý nghĩa từ người này, người kia. Điều này rất nguy hiểm. Bởi vì, để có thể trở thành một người tốt, con cần phải tìm được một người tốt và học hỏi từ họ. Làm cách nào để cuộc sống con có ý nghĩa, bình an, và tự do? Con cần phải gặp một vị thầy tốt và học từ vị thầy đó. Việc học từ sách vở, công nghệ và học hỏi từ vị thầy cần phải đi cùng với nhau. Con không thể tách rời các sự học hỏi này. Trước khi có sách, người ta chỉ có thể học hỏi trực tiếp từ vị thầy: đi tìm và gặp vị thầy, đặt các câu hỏi, lắng nghe, và thực hành. Kể từ khi sách được phát minh, con người có thể đọc sách và học hỏi từ sách. Nhưng chỉ chừng đó thì chưa trọn vẹn. Vẫn cần phải gặp vị thầy của con, nếu con muốn phát triển lên tầng mức cao hơn, sâu sắc hơn trong học tập. Công nghệ cũng giống như sách, sách chính là một dạng công nghệ. Như vậy, chúng ta cần phải học hỏi từ sách vở, học hỏi từ công nghệ, từ Internet. Và chúng ta cũng cần phải học hỏi từ một vị thầy tốt. Hoặc chúng ta có thể học hỏi lẫn nhau. Mọi người ai cũng có thể học hỏi được một thứ gì đó từ những người xung quanh. Ta cũng có thể học hỏi được một điều gì đó từ các con. Khi Ta gặp các con và suy nghĩ về các con, Ta thấy rằng, à con người này không giống với những người khác, bởi vì chúng ta đều khác nhau. Nên khi Ta gặp gỡ, trao đổi và hiểu hơn về con, điều đó làm cho cuộc sống của Ta phong phú hơn, tốt hơn. Việc hiểu một người khác là rất quan trọng đối với chúng ta, trong bất cứ một nền văn hoá nào. Con đến nước Mỹ, con đến Canada, con gặp gỡ những người dân ở đó. Và con thấy họ sống khác với con. Con học được một điều gì đó từ họ. Gặp gỡ trực tiếp người khác là một việc quan trọng của chúng ta. Từ xa xưa, người ta thường tổ chức lễ hội, mời mọi người từ những địa phương khác nhau đến cùng tham dự, giải trí, nói chuyện, trao đổi thảo luận, và kể cả mua bán trao đổi các mặt hàng với nhau. Ở Việt Nam, điều đó cũng xảy ra. Trong thời gian diễn ra lễ hội, có rất nhiều người tới, trong đó có cả những vị thầy thông tuệ. Nên người ta có những chương trình khác nhau cho các đối tượng khác nhau.
Như vậy, gặp gỡ và trao đổi kiến thức và thông tin là việc làm cần thiết. Không nên nghĩ rằng công nghệ là một điều gì đó tệ hại. Con không thể cưỡng lại công nghệ. Chúng ta cần phải học cách để sử dụng công nghệ. Nhưng chúng ta cũng cần phải hiểu rằng điều quan trọng là cần phải gặp gỡ và trao đổi với nhau. Và kể cả với công nghệ, chúng ta có thể sử dụng công nghệ để truyền tải những thông tin tốt, thông tin đúng cũng như ngược lại. Cũng giống như sách vở, có cuốn hay, có cuốn dở. Điều đó cũng không là ngoại lệ đối với công nghệ. Nếu con đọc cuốn sách tốt, con học được những điều hay. Nếu con đọc một cuốn sách không tốt, có thể con sẽ học được những điều xấu. Con cần phải giải thích điều này với mọi người. Một số người không có sự hiểu biết này. Như vậy, cần phải hiểu công nghệ và sử dụng công nghệ.
Đối với một xã hội ngày càng phát triển, thì mỗi con người dù là người lớn hay người nhỏ, dù người già hay người trẻ đều phải có những mối quan hệ để duy trì cuộc sống và làm cho cuộc sống của chúng ta tươi đẹp hơn.
Ai ai trong mỗi con người chúng ta đều phải xây dựng những mối quan hệ tốt vì rất nhiều lý do, đặc biệt là ở nơi mà chúng ta làm việc.
Xã hội ngày một tốt đẹp nên là nhờ có những mối quan hệ giữa con người với con người, chúng ta hợp tác và tôn trọng nhau, phối hợp và làm việc với nhau để tạo ra những kết quả tốt nhất như chúng ta mong muốn.
Mối quan hệ là gì?
Mối quan hệ được hiểu là sự tác động qua lại giữa hai (hoặc nhiều hơn hai) đối tượng hoặc hai (hoặc nhiều hơn hai) nhóm đối tượng có liên quan với nhau.
Quan hệ xã hội là gì?
Mỗi khi nhắc đến những mối quan hệ, mọi người đều nghĩ ngay là sự liên kết giữa người với người tạo lên những mối quan hệ mật thiết trong công việc, cũng như trong cuộc sống. Mối quan hệ là cái rất quan trọng và cần thiết đối với chúng ta.
Nó như một nguồn sống không thể thiếu trong mỗi con người chúng ta vậy. Nếu không có những mối quan hệ thì bạn không thể làm được gì, ngay cả những cái đơn giản nhất cũng vậy.
Như bạn bè của chúng ta,nếu bạn không giao tiếp, không tiếp xúc quan hệ với họ, thì làm sao chúng ta có những người bạn tốt để giúp đỡ chúng ra trong những lúc khó khăn. Đây là đối với đời sống thường ngày, còn đối với công việc cũng vậy.
Nếu chúng ta không nói chuyện, làm quen với những người liên quan đến công việc của chúng ta, thì nó không thể nào chôi chảy được mọi việc.
Ví dụ: Trong công việc, khi bạn đã trưởng thành và đến tuổi đi làm, bạn không chịu giao tiếp để làm quen với đồng nghiệp cùng cơ quan với mình, hay những cấp trên của mình.
Đến lúc đi làm bạn chỉ cặm cụi vào công việc của mình, khi bạn gặp khó khăn khúc mắc trong công viêc, bạn lại không quen biết ai, không biết phải giải quyết như nào, khi ấy bạn rất muốn được sự giúp đỡ, hay một lời khuyên từ chính những người đồng nghiệp của mình, nhưng bạn lại không có được một mối quan hệ nào.
Vậy bạn sẽ như thế nào trong những lúc như thế này? Công việc của bạn sẽ bị chậm chễ, bạn sẽ bị kỷ luật hay bị sếp trách móc vì không hoàn thành công việc, nó sẽ ảnh hưởng đến kinh tế của bạn.
Chính vì vậy quan hệ xã hội là một cái rất cần thiết, nhất là đối với công việc, hãy xây dựng cho mình thật nhiều mối quan hệ để thuận tiện cho chúng ta về mọi mặt.
Đơn giản mà nói “xây dựng những mối quan hệ” là biến người lạ thành người quen, rồi từ người quen thành người thân thiết tin tưởng lẫn nhau và luôn nghĩ đến nhau, sẵn sàng chia sẻ mọi khó khăn trong cuộc sống với nhau.
Vai trò của các mối quan hệ
Mọi người ai cũng đều biết được là muốn thành công trong sự nghiệp, bạn phải biết được tầm quan trọng của việc xây dựng những mối quan hệ và điều này là đúng.
Phần lớn công việc của bạn là thông qua các mối quan hệ, và để duy trì nó thì bạn cần phải có những mối quan hệ nào đấy. Xây dựng cho mình một mạng lưới quan hệ nó sẽ giúp ích cho công việc của bạn rất nhiều.
Khi bạn tạo được mối quan hệ với những người đã thành công, họ sẽ giúp ích cho bạn trong công việc.
Ví dụ: Bạn muốn tìm hiểu những cơ hội để làm việc trong ngành của mình, cách tốt nhất là bạn nên nói chuyện với những người trong ngành của mình. Điều này rất cần thiết, nếu bạn muốn biết rõ hơn về ngành của mình, thì chỉ có những người đi trước mới giúp đỡ bạn hiểu và biết những công việc thực tế của ngành mình nó như thế nào.
Nếu bạn muốn bắt đầu một dự án hay bắt đầu một công việc mới, mạng lưới quan hệ là nơi tốt nhất để bạn bắt đầu vì bạn đã có thời gian tìm hiểu và tin tưởng họ.
Cuối cùng nếu bạn hiểu được tầm quan trọng của các mối quan hệ trong xã hội nó có ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống, và nhất là trong công việc của mình vậy hãy bắt đầu thôi, bắt đầu xây dựng những mối quan hệ của mình để tương tác chúng một cách tốt nhất.
Những mối quan hệ tốt nó sẽ mang lại cho bạn những kết quả bất ngờ mà không bao giờ bạn dám nghĩ đến.
Phân loại các mối quan hệ xã hội
Trong các mối quan hệ xã hội có rất nhiều kiểu quan hệ xã hội như:
- Quan hệ giữa bạn bè với bạn bè, nó giúp cho chúng ta hiểu nhau hơn, và nó giúp chúng ta tìm ra được những điểm chung của nhau, từ đó đi đến những tình bạn tốt dẹp có thể gắn kết với chúng ta cả đời.
- Quan hệ giữa đồng nghiệp với đồng nghiệp trong cùng một công ty hoặc cùng một ngành nghề. Nó sẽ giúp bạn giải tỏa những khúc mắc trong công việc, cùng bạn hoàn thành nó một cách xuất sắc.
- Quan hệ giữa cấp trên và cấp dưới, quan hệ này sẽ giúp bạn trao đổi công việc dễ dàng hơn và tạo cho chúng ta cảm thấy thoải mái không có sự phân biệt giữa các cấp, tạo niềm tin cho chúng ta trong mọi hoàn cảnh.
Trong xã hội hiện tại có vô vàn các mối quan hệ, mối quan hệ nào cũng đều mang lại một lợi ích nhất định cho chúng ta. Chính vì vậy hãy cố gắng tạo dựng nhiều mối quan hệ tốt và mật thiết nó sẽ mang lại những lợi ích riêng cho chúng ta trong cuộc sống cũng như trong công việc.
Bước vào một xã hội ngày càng đổi mới thì việc tạo dựng những mối quan hệ là điều không thể thiếu. Đó không chỉ là một kỹ năng trong cuộc sống và còn là một hành vi ứng xửa rất văn hóa.
Con người chỉ thực sự đạt được thành quả cao trong cuộc sống khi cá nhân cảm thấy hạnh phúc. Nói như thế để thấy rằng, các mối quan hệ xã hội, được xem như là những trang sách quý báu dẫn đường cho chúng ta đến với thành công trong cuộc số ng thường ngày, hay cũng như trong công việc, nó đều có những lợi ích riêng đối với mỗi con người chúng ta.
