Tính chất của cơ là gì Sinh học 8

Bạn đang xem: Sinh học 8 Bài 9: Cấu tạo và tính chất của cơ

Trong bài học này các em được tìm hiểu về cấu tạo của cơ bao gồm: bó cơ, tế bào cơtính chất của cơ. Biết được cơ chế hoạt động co cơ, giải thích được các hoạt động co giản cơ trên cơ thể chúng ta từ đó thấy được ý nghĩa của hoạt động co cơ.

  • Hệ cơ xương (cơ vân) gồm 600 cơ tạo thành hệ cơ. Mỗi loại cơ trên cơ thể có cấu tạo và chức năng khác nhau.
  • Hai đầu bắp cơ có gân bám vào các xương qua khớp, phần giữa phình to là bụng cơ.
  • Đơn vị cấu tạo nên tế bào cơ là tiết cơ, hai tiết cơ được ngăn với nhau bởi tấm Z, trên mỗi tiết cơ có đĩa sáng, đĩa tối xen kẽ nhau. Các tơ cơ tập trung thành tế bào cơ, nhiều sợi cơ tạo thành bó cơ, và nhiều bó cơ tạo thành bắp cơ.
  • Chú ý : tế bào cơ là tế bào đa nhân.
  • Tiết cơ là đơn vị cấu trúc của tế bào cơ. Được giới hạn bởi hai đĩa Z hai đầu.

Kết luận:

  • Cấu tạo của bắp cơ:
    • Ngoài: Màng liên kết, 2 đầu thon có gân, phần bụng phình to
    • Trong: có nhiều sợi cơ (tế bào cơ) tập trung thành bó cơ
  • Cấu tạo tế bào cơ:
    • Có nhiều tơ cơ, gồm hai loại:
      • Tơ cơ dày: có các mấu sinh chất, tạo nên vân tối
      • Tơ cơ mỏng: trơn tạo nên vân sáng
    • Các tơ cơ xếp xen kẽ với nhau tạo nên đĩa sáng và đĩa tối

  • Cơ có tính chất co và dãn
  • Cơ co theo nhịp gồm 3 pha:
    • Pha tiềm tàng: 1/10 thời gian nhịp
    • Pha co: 4/10 (co ngắn lại , sinh công
    • Pha dãn: 1/2 thời gian (trở lại trạng thái ban đầu, cơ phục hồi)
  • Khi cơ co tơ cơ mảnh xuyên sâu vào vùng phân bố của tơ cơ dầy → tế bào cơ ngắn lại → Bắp cơ phình to lên

  • Cơ co chịu ảnh hưởng của hệ thần kinh
  • Hoạt động của cơ:
    • Ở trạng thái thả lỏng tối đa, gân xương bánh chè bị tác dụng một lực. Khi đó, ngay lập tức tại bắp cơ đùi xuất hiện một dây thần kinh hướng tâm về trung ương thần kinh tại dây sống, sau đó, lại xuất hiện một dây thần kinh li tâm từ tủy sống về bó cơ, làm cho bắp cơ co lại, gây ra phản xạ đá chân lên.
    • Khi tác dụng một lực nhanh và mạnh, các bắp cơ sẽ co một cách tức thời, đồng thời làm xuất hiện một khúc cuộn mà chúng ta vẫn gọi là con chuột.

  • Cơ co giúp xương cử động làm cho cơ thể vận động, lao động, di chuyển
  • Trong cơ thể luôn có sự phối hợp hoạt động của các nhóm cơ

https://www.youtube.com/watch?v=JDUMOMrxJu4

Sau khi học xong bài này các em cần:

  • Trình bày được cấu tạo của tế bào cơ và bắp cơ.
  • Giải thích được tính chất cơ bản của cơ là sự co cơ và nêu được ý nghĩa của sự co cơ.

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Sinh học 8 Bài 9 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

  • Câu 1: Số lượng cơ trong mỗi cơ thể người khoảng?

    • A.
      500 cơ
    • B.
      600 cơ
    • C.
      700 cơ
    • D.
      800 cơ
  • Câu 2: Cấu trúc dạng sợi nằm trong tế bào cơ vân gọi là

    • A.
      Bó cơ
    • B.
      Bắp cơ
    • C.
      Tơ cơ
    • D.
      Bụng cơ
  • Câu 3: Cấu trúc cơ lớn nhất là 

    • A.
      bó cơ
    • B.
      sợi cơ
    • C.
      tơ cơ
    • D.
      bắp cơ

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Sinh học 8 Bài 9 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Bài tập 1 trang 33 SGK Sinh học 8

Bài tập 2 trang 33 SGK Sinh học 8

Bài tập 3 trang 33 SGK Sinh học 8

Bài tập 2 trang 18 SBT Sinh học 8

Bài tập 3 trang 19 SBT Sinh học 8

Bài tập 14 trang 21 SBT Sinh học 8

Bài tập 15 trang 21 SBT Sinh học 8

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Sinh học LuatTreEm sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!

Đăng bởi: Blog LuatTreEm

Chuyên mục: Giáo dục, Lớp 8

Cơ bám vào xương, cơ co làm xương cử động, vì vậy gọi là cơ xương (còn gọi là cơ vân). Cơ thể người có khoảng 600 cơ tạo thành hệ cơ. Tùy vị trí trên cơ thể và tùy chức năng mà cơ có hình dạng khác nhau, điển hình là bắp cơ có hình thoi dài.

I. Lý thuyết

1. Cấu tạo bắp cơ và tế bào cơ

- Cấu tạo bắp cơ:

  + Gồm nhiều bó cơ, mỗi có cơ gồm nhiều sợi cơ (tế bào cơ) bọc trong màng liên kết

  + Hai đầu bắp cơ có gân bắm vào xương, giữa phình to là bụng cơ

- Cấu tạo tế bào cơ:

  + Gồm nhiều đoạn, mỗi đoạn là một đơn vị cấu trúc giới hạn bởi tấm hình chữ Z

  + Có 2 loại tơ cơ: tơ cơ mảnh thì trơn, tơ cơ dày có mấu sinh chất

  + Sự sắp xếp tơ cơ mảnh và tơ cơ dày ở tế bào cơ tại nên đĩa sáng và đĩa tối

Tính chất của cơ là gì Sinh học 8

2. Tính chất

- Thí nghiệm 1: Thí nghiệm co cơ ở ếch

Tính chất của cơ là gì Sinh học 8

+ Kết quả: Khi có một kích thích tác động vào dây thần kinh đi tới cẳng chân ếch thì cơ co, sau đó cơ dãn ra làm cần ghi kéo lên, rồi hạ xuống, đầu kim vẽ ra đồ thị một nhịp co cơ

- Thí nghiệm 2: Ngồi trên ghế để thõng chân xuống, lấy búa cao su gõ nhẹ vào gân xương bánh chè

Tính chất của cơ là gì Sinh học 8

+ Kết quả: Chân đá về phía trước

- Thí nghiệm 3: Gập cẳng tay vào sát cánh tay

Tính chất của cơ là gì Sinh học 8

+ Kết quả: Bắp cơ cánh tay phình ra

+ Giải thích: Do cơ cánh tay co ngắn lại

* Kết luận:

- Tính chất cơ bản của cơ là co cơ và giãn cơ

- Khi cơ co, tơ cơ mảnh xuyên sâu vào vùng phân bố tơ cơ dày làm tế bào cơ co ngắn lại à bắp cơ ngắn lại và to về bề ngang

- Cơ co khi có kích thích của môi trường và chịu ảnh hưởng của hệ thần kinh

3. Ý nghĩa của hoạt động co cơ

- Trong cơ thể luôn có sự phối hợp hoạt động của các nhóm cơ

- Cơ thường bám vào hai xương qua khớp nên khi cơ co làm xương cử động dẫn tới sự vận động của cơ thể

II. Hướng dẫn trả lời câu hỏi SGK

 Câu 1: Đặc điểm cấu tạo của tế bào để phù hợp với chức năng co cơ ?

Hướng dẫn trả lời: 

Đặc điểm cấu tạo của tế bào để phù hợp với chức năng co cơ là :

- Tế bào cơ được cấu tạo từ các tơ cơ gồm các tơ mảnh và tơ dày

- Khi tơ cơ mảnh xuyên xâu vào vùng phân bố của tơ cơ dày làm tế bào cơ co ngắn lại.

Câu 2: Khi các em đi hoặc đứng, hãy để ý tìm hiểu xem có lúc nào cả cơ gấp và cơ duỗi cẳng chân cùng co? Giải thích hiện tượng đó.

Hướng dẫn trả lời: 

Khi đứng cả cơ gấp và cơ duỗi cẳng chân cùng co nhưng không co tối đa. Cả 2 cơ đối kháng đều co tạo ra thế cân bằng giữ cho hệ thống xương chân thẳng để trọng tâm cơ thể rơi vào chân đế.

Câu 3: Có khi nào cả cơ gấp và cơ duỗi của một bộ phận cơ thể cùng co tối đa hoặc cùng duỗi tối đa? Vì sao?

Hướng dẫn trả lời:

- Không khi nào cả 2 cơ gấp và duỗi của một bộ phận cơ thể cùng co tối đa.
- Cơ gấp và cơ duỗi của một bộ phận cơ thể cùng duỗi tối đa khi các cơ này mất khả năng tiếp nhận kích thích do đó mất trương lực cơ (trường hợp người bị liệt)

III. Câu hỏi ôn tập

Câu 1: Vì sao cả cơ gấp và cơ duỗi cẳng chân cùng co khi ta đứng?

Câu 2: Thế nào là sự co cơ? Cơ co khi nào? Ý nghĩa của hoạt động co cơ?