Bệnh vảy nến là bệnh ngoài da gây phát ban với các mảng ngứa, có vảy chủ yếu ở đầu gối, khuỷu tay, thân mình và da đầu. 2% – 3% dân số mắc bệnh vảy nến. Vảy nến được mô tả lần đầu tiên bởi nhà khoa học tài năng Aurelius Cornelius Celsus của La Mã.
Đến năm 1813, bác sĩ da liễu Thomas Bateman người Anh đã mô tả mối liên hệ có thể có giữa bệnh vảy nến và các triệu chứng viêm khớp. Vậy bệnh vảy nến là gì? Dấu hiệu, nguyên nhân mắc bệnh vảy nến? Bệnh vảy nến có điều trị, phòng ngừa được không?
Vảy nến là gì?
Vảy nến là các mảng da bong tróc tạo thành vảy. Vị trí tổn thương có màu hồng hoặc đỏ, thậm chí màu tím hoặc nâu sẫm; riêng vảy có thể màu xám, màu trắng hoặc bạc. Những mảng này có thể xuất hiện bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, thường gặp ở khuỷu tay, đầu gối, da đầu và lưng dưới. (1)
Bệnh vảy nến là bệnh mạn tính kéo dài, việc điều trị cần tuân thủ phác đồ điều trị chuẩn chỉnh và chế độ sinh hoạt hợp lý. Hiện khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, BVĐK Tâm Anh TP.HCM có các chuyên gia đầu ngành cùng phối hợp đa chuyên khoa như Nội tiết – Đái tháo đường, Cơ Xương Khớp, Chấn thương Chỉnh hình, Dinh dưỡng Tiết chế… để đưa ra phác đồ chuẩn phù hợp từng bệnh nhân.
Chứng đỏ da được định nghĩa là ban đỏ bao phủ hơn 70% diện tích bề mặt cơ thể. Nó thể hiện mức độ nghiêm trọng tối đa của các rối loạn da khác nhau. Chẩn đoán dựa vào hỏi bệnh và thăm khám. Điều trị bao gồm các biện pháp hỗ trợ và chăm sóc tại chỗ.
Các rối loạn da khác nhau có thể dẫn đến chứng đỏ da là:
Chứng đỏ da có thể phát triển ở những bệnh nhân được biết là bị rối loạn da như những người trên, nhưng chứng đỏ da cũng có thể phát triển tự phát ở những bệnh nhân không có tiền sử các vấn đề về da trước đó.
Một thuật ngữ cũ hơn, hiện hiếm khi được sử dụng cho đỏ da toàn thân là viêm da tróc vảy. Tuy nhiên, viêm da tróc vẩy không phải là một bệnh viêm da. Mặc dù chứng đỏ da có thể là kết quả của bệnh viêm da, nó cũng có thể là kết quả của nhiều tình trạng da khác (viêm da không biểu bì).
Triệu chứng và dấu hiệu của đỏ da toàn thân
Các triệu chứng của chứng đỏ da bao gồm khó chịu và ớn lạnh do tình trạng viêm lan rộng và mất nhiệt qua các vùng da rộng bị tăng tưới máu. Bệnh nhân bị đỏ da toàn thân có ban đỏ và bong tróc da lan tỏa.
Ngứa thường xuyên.
- Đánh giá lâm sàng
Chẩn đoán chứng đỏ da dựa vào hỏi bệnh và thăm khám. Việc xác định nguyên nhân có thể cần thử nghiệm rộng rãi.
Xét nghiệm máu có thể cho thấy sự mất cân bằng điện giải và gia tăng các chất chỉ điểm viêm; tuy nhiên, những dấu hiệu này không phải là chẩn đoán của chứng đỏ da. Các nghiên cứu sắp xếp lại thụ thể tế bào T để tìm kiếm các mức lan rộng của tế bào T đơn dòng trong da và/hoặc trong máu ngoại vi và xác định đặc điểm của các phân nhóm tế bào T ngoại vi và thâm nhiễm da có thể được thực hiện để chẩn đoán u lympho tế bào T khi có rối loạn này đang được xem xét.
Sinh thiết thường không đặc hiệu, và đôi khi cần sinh thiết lặp đi lặp lại. Khi chứng đỏ da phát triển ở những bệnh nhân không có tiền sử các vấn đề về da trước đó, sinh thiết ngay lập tức có thể không tiết lộ nguyên nhân.
- Điều trị các rối loạn tiềm ẩn
- Chăm sóc hỗ trợ (ví dụ: bù nước, điều trị các bất thường về điện giải)
- Chăm sóc tại chỗ (ví dụ: thuốc làm mềm da)
- Đôi khi dùng corticosteroid tại chỗ hoặc toàn thân
- Có thể ngừng hoặc thay đổi bất kỳ loại thuốc nào có thể là nguyên nhân gây bệnh
Chăm sóc da toàn diện được chỉ định. Điều trị nguyên nhân (bệnh tiên phát).
Chăm sóc hỗ trợ bao gồm việc điều chỉnh mất nước, điều chỉnh các bất thường điện giải và thiếu hụt chất dinh dưỡng, và chăm sóc vết thương toàn diện và băng lại để ngăn ngừa nhiễm trùng do vi khuẩn.
Chăm sóc da bao gồm dùng chất làm mềm và tắm dung dịch bột yến mạch keo.
Thường sử dụng corticosteroid loại tác dụng yếu, tại chỗ (ví dụ, thuốc mỡ hydrocortisone từ 1 đến 2,5%). Corticosteroid toàn thân (ví dụ: prednisone 40 đến 60 mg uống một lần/ngày trong 10 ngày, sau đó giảm dần) được sử dụng cho bệnh nặng. Tuy nhiên, mặc dù corticosteroid tại chỗ hoặc toàn thân có thể giúp làm giảm các triệu chứng, chúng nên được sử dụng thận trọng vì chúng có thể làm trầm trọng thêm một số rối loạn có thể là nguyên nhân của chứng đỏ da.
Bởi vì phản ứng thuốc thường không thể loại trừ chỉ bằng tiền sử, nên có thể cần phải dừng tất cả các loại thuốc hoặc những loại đáng ngờ nhất.
Tiên lượng phụ thuộc vào nguyên nhân.
Chứng đỏ da có thể đe dọa tính mạng; có thể cần nhập viện điều trị trong nhiều trường hợp.
- Chứng đỏ da là mức độ nặng tối đa của các tình trạng da không đồng nhất rộng rãi khác nhau.
- Thường thì nguyên nhân cơ bản không rõ ràng ngay lập tức.
- Các triệu chứng bao gồm ban đỏ lan rộng (> 70% diện tích bề mặt cơ thể) và thường ngứa.
- Chẩn đoán dựa vào lâm sàng, nhưng xác định nguyên nhân cơ bản thường đòi hỏi xét nghiệm rộng rãi, bao gồm cả sinh thiết da.
- Việc nhập viện thường là cần thiết vì bệnh này có thể đe dọa đến tính mạng.
- Điều trị bao gồm chăm sóc hỗ trợ, chăm sóc da toàn diện và điều trị nguyên nhân.
Bản quyền © 2024 Merck & Co., Inc., Rahway, NJ, USA và các chi nhánh của công ty. Bảo lưu mọi quyền.
Tại sao da bị bong tróc?
Bong tróc da thường được phân làm 2 loại: - Do viêm da cơ địa, thường gặp ở những người có cơ địa dị ứng; - Do viêm do tiếp xúc, da bị bong tróc do phản ứng với các tác nhân như nước tẩy rửa, hóa chất. Mặt khác, các yếu tố khác khiến da dễ bị bong tróc như dinh dưỡng kém, ăn uống thiếu các vitamin A, vitamin B, PP…
Da bong tróc ngứa là bệnh gì?
Viêm da bong vảy là hiện tượng rối loạn tái tạo thượng bì dẫn đến xuất hiện những mảng vảy da chết. Nguyên nhân gây bệnh khá đa dạng, diễn biến dai dẳng, bệnh có khả năng khởi phát ở bất cứ đối tượng nào và gây ảnh hưởng lớn đến tâm lý và thẩm mỹ của da.
Da mặt bị bong tróc nên làm gì?
Thoa kem dưỡng ẩm để trị da mặt bị bong tróc. ... .
Sử dụng sữa rửa mặt dịu nhẹ, không mùi hương. ... .
Dùng lô hội (nha đam) để chăm sóc da mặt bị bong tróc. ... .
Tránh các sản phẩm làm khô da mặt. ... .
Làm khô mặt nhẹ nhàng để chăm sóc da sau khi bong tróc. ... .
Rửa mặt nhanh bằng nước ấm. ... .
Uống nhiều nước giúp chữa da mặt bị bong tróc..
Viêm da bong vảy bôi thuốc gì?
Các triệu chứng của viêm môi bong vảy có thể thuyên giảm bằng cách thoa son dưỡng. Tuy nhiên, người bệnh nên sử dụng đúng hướng dẫn và không nên lạm dụng. Bôi 1 số chế phẩm có thành phần steroid phổ nhẹ: Fobancort, Fucicort, Eumovate, Chlorocide H… ngày 2 lần trong 1 – 2 tuần.