TT - Dự án phát triển giáo viên (GV) tiểu học được triển khai thực hiện từ tháng 9-2002 với mục đích: nâng cao chất lượng đội ngũ GV tiểu học và tăng cường năng lực cho các trường sư phạm đào tạo GV tiểu học. Trong đó yêu cầu đầu tiên được đặt ra là xây dựng chuẩn cho GV tiểu học và 2.200 GV tiểu học đầu tiên của 10 tỉnh thành sẽ được thử nghiệm áp dụng chuẩn này ngay trong tháng 10-2003. TS Nguyễn Trí - vụ phó Vụ GV (Bộ GD-ĐT), trưởng ban điều phối dự án - cho biết: -Từ năm 2000 đến nay số lượng GV đã đủ, thậm chí nhiều địa phương còn thừa. Vì thế một trong những yêu cầu đặt ra là cần nâng cao chất lượng cho đội ngũ này. Điều này cũng phù hợp với sự phát triển của giáo dục tiểu học từ sau năm 2000 trở đi. Nếu giải quyết chất lượng giáo dục bậc học nền tảng này, nghĩa là ta đã có điều kiện thay đổi chất lượng GV phổ thông. Còn đối với trường sư phạm, giai đoạn mở rộng qui mô đào tạo phát triển số lượng đến nay đã dần ổn định. Đây là thời cơ để các trường trở lại với yêu cầu nâng cao chất lượng đào tạo GV tiểu học. * Trước nay người ta vẫn hiểu khái niệm GV đạt chuẩn tiểu học là đạt trình độ sư phạm theo qui định của ngành như hiện nay là trung học sư phạm 12+2 chẳng hạn. Vậy chuẩn của GV tiểu học mà dự án đặt ra phải được hiểu thế nào? - Hiểu khái niệm đạt chuẩn là trình độ ban đầu THSP, dưới THSP hoặc cao đẳng sư phạm là hiểu theo nghĩa hẹp. Trong thực tế, sự phát triển chuyên môn của GV tiểu học không phụ thuộc một yếu tố là trình độ đào tạo ban đầu mà tùy thuộc nhiều yếu tố khác. Vì vậy, chúng tôi xây dựng chuẩn chuyên môn của GV tiểu học dưới khái niệm rộng hơn, phù hợp với xu thế chung của các nước trên thế giới. Chuẩn GV tiểu học sẽ gồm ba lĩnh vực lớn: phẩm chất đạo đức, tư tưởng chính trị; kiến thức và kỹ năng sư phạm của GV. Mỗi lĩnh vực lại chia làm ba mức độ tương ứng với ba cấp độ GV tiểu học: mức độ 1 là GV mới vào nghề hoặc đã dạy nhiều năm nhưng vẫn còn yếu về năng lực; mức độ 2 là GV đã qua giảng dạy một số năm, có phẩm chất năng lực chuyên môn tốt, có kinh nghiệm; mức độ 3 là những GV đã giảng dạy nhiều năm, GV cốt cán, năng lực chuyên môn vững. Như vậy trình độ ban đầu của GV chỉ là một trong mười mấy chỉ số thuộc về chuẩn GV tiểu học. * Đến nay chuẩn GV tiểu học đã được hoàn thành ở mức độ nào để có thể đưa vào áp dụng thử cho GV. Những đối tượng nào được áp dụng thử, thưa ông? - Từ năm 1999, Bộ GD-ĐT cùng một nhóm chuyên gia của Viện Nghiên cứu giáo dục TP.HCM và các chuyên gia của ĐH Melbourne (Úc) đã tiến hành những nghiên cứu đầu tiên về chuẩn. Cho đến khi dự án phát triển GV tiểu học được bắt đầu triển khai, chúng tôi đã tiến hành việc hoàn thiện các chuẩn. Từ tháng 1-2003 chúng tôi đã công bố lên báo ngành và một vài tờ báo để lấy ý kiến đông đảo GV, cán bộ trong và ngoài ngành và đã thu thập hơn 500 ý kiến. Trên cơ sở đó chúng tôi hoàn thành các văn bản dự thảo về chuẩn. Đến nay, được phép của Bộ GD-ĐT, chúng tôi áp dụng thử chuẩn này cho 10 tỉnh thành thực hiện dự án, mỗi tỉnh thành 220 GV tiểu học để kiểm tra tính khả thi, tính khoa học và tính thực tiễn của các nội dung chuẩn. Từ cuối tháng 12-2003 đến tháng 1-2004 chúng tôi sẽ tổng kết đợt áp dụng thử để sửa chữa và hoàn chỉnh dự thảo chuẩn GV tiểu học bao gồm các tiêu chí và minh chứng, thiết kế qui trình đánh giá... Tiếp đó sẽ tiếp tục áp dụng thí điểm mở rộng đánh giá khoảng 25.000 GV của 10 tỉnh thành trước khi hoàn thiện chuẩn, trình bộ trưởng ban hành áp dụng trong cả nước. Các công việc này sẽ kết thúc vào năm 2005. Cũng cần nói rõ hơn: hiệu trưởng các trường tiểu học, thanh tra, giảng viên các trường sư phạm sẽ được cử làm đánh giá viên. * Việc thí điểm đánh giá theo chuẩn trong đợt này cũng như sau này khi thực hiện đại trà có ảnh hưởng gì đến công việc của GV hiện tại không? - Việc áp dụng chuẩn để đánh giá GV trong thực tiễn có ba mục tiêu: Trước hết là để giúp mỗi GV đánh giá lại năng lực của mình, từ đó đặt ra kế hoạch phấn đấu nâng cao trình độ chuyên môn. Mục tiêu kế tiếp là tạo ra cơ sở đổi mới toàn bộ chương trình và phương pháp đào tạo của trường sư phạm. Các nội dung của chuẩn sẽ phản ảnh những yêu cầu giáo dục tiểu học trong giai đoạn mới và chương trình đào tạo của trường sư phạm sẽ bám vào đó để xây dựng và hoàn thiện. Các cơ quan giáo dục cũng có các căn cứ xây dựng kế hoạch đào tạo bồi dưỡng GV tiểu học trong tỉnh mình. Như vậy căn cứ vào các mục tiêu trên, ta thấy việc áp dụng chuẩn để đánh giá GV không nhằm đưa đến những thay đổi gì cho họ về việc sắp xếp ngạch bậc chuyên môn. Đương nhiên chuẩn GV tiểu học sẽ có quan hệ chặt chẽ với kế hoạch đào tạo bồi dưỡng GV, quan hệ chặt chẽ với việc xây dựng lại ba ngạch của GV tiểu học (hiện nay trong dự án cũng đang tiến hành xây dựng các tiêu chuẩn về ngạch GV tiểu học và các nội dung về ngạch GV tiểu học cũng bám sát yêu cầu chuẩn GV tiểu học), nên nếu GV đạt các chuẩn ở mức độ nào đó cũng có nghĩa là khi xem xét sắp xếp họ vào ngạch GV tiểu học sẽ có căn cứ và cơ sở. Khi ấy họ sẽ được đáp ứng những yêu cầu quyền lợi cụ thể. |
