Thoái hóa khớp là tình trạng tổn thương mạn tính ở sụn khớp và mô xương dưới sụn. Biểu hiện của bệnh là đau khớp. Nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ dẫn tới tình trạng biến dạng khớp, cứng khớp khiến người bệnh khó vận động. Show
Thoái hóa khớp là quy luật tự nhiên. Thế nhưng tùy vào cơ địa, thói quen sinh hoạt, chất lượng cuộc sống mà quá trình thoái hóa đến sớm hay muộn. Thoái hóa khớp gây phiền toái đến cuộc sống hằng ngày, đến kinh tế và ảnh hưởng đến gia đình của người cao tuổi.  Nguyên nhân gây thoái hóa khớp ở người cao tuổiKhi tuổi càng cao thì hiện tượng thoái hóa khớp ngày càng mạnh. Đó là do mất cân bằng giữa hai quá trình tái tạo và phá hủy của sụn khớp và xương dưới sụn.Một số nguyên nhân dưới đây gây thoái hóa khớp ở người cao tuổi: Tuổi cao: khi bạn còn trẻ, các tế bào tế bào sụn được sinh ra và tái tạo. Nhưng khi tuổi càng cao, tế bào sụn đó giảm dần khả năng trên. Cơ thể giảm khả năng tổng hợp chất tạo nên sợi colagen và mucopolysacarit, làm cho chất lượng sụn kém dần nhất là tính đàn hồi và khả năng chịu lực. Gen di truyền: Một số bệnh khớp có liên quan đến gen di truyền. Ở người bệnh có khiếm khuyết ở gen tổng hợp collagen và proteogycan là các thành phần cấu tạo chính của sụn. Béo phì: Do sự quá tải của trọng lượng nên việc hoạt động thường xuyên ở khớp gối, khớp háng và cột sống thắt lưng cũng quá tải gây thoái hóa khớp.. Tổn thương cơ học: Bạn bị các biến dạng thứ phát sau chấn thương, phẫu thuật như: chấn thương sau chơi thể thao, vận động quá sức, u, loạn sản, bị bệnh gout… cũng dẫn đến thoái hóa khớp sớm. Các triệu chứng điển hình của bệnh thoái hóa khớpĐau là triệu chứng điển hình của bệnh. Đau hơn khi vận động, đi lại, đứng lên, ngồi xuống, quay ngang, cúi xuống. Cứng khớp buổi sáng là một triệu chứng hay gặp. Thời gian cứng khớp thường dưới 30 phút. Khi bệnh nhân khi ngủ dậy thấy các khớp cứng, khó vận động khó, phải gấp duỗi, nắn một lúc khớp mới vận động dễ dàng được. Mặt khác khi khớp thoái hóa, bệnh nhân có cảm giác lạo xạo khớp khi cử động. Khi bác sĩ chụp Xquang thấy có các tổn thương nhưn gai xương ở rìa, đặc xương dưới sụn. Ngoài ra bạn có thể làm thêm các xét nghiệm máu, xét nghiệm dịch khớp, chụp cộng hưởng từ khớp, siêu âm khớp để giúp khẳng định chẩn đoán hoặc chẩn đoán phân biệt với các bệnh lý khác của khớp Dự phòng và điều trị thoái hóa khớp ở người cao tuổiKhi về gì chúng ta không tránh khỏi thoái hóa khớp. Ngoài việc điều trị thuốc men theo chỉ dẫn của thầy thuốc thì lối sống, cách sinh hoạt là kim chỉ nam cho căn bệnh này Trước tiên người cao tuổi cần có 1 chế độ ăn uống, đi lại, tập luyện phù hợp với điều kiện và sức khỏe của mỗi người. Đó là ăn thức ăn mềm, chứa nhiều vitamin như cá hồi, cá ngừ, các thực phẩm giàu caxin. Nên ăn các thức ăn có chứa acid omega -3, tăng cường vitamin D qua chế độ ăn. Tăng cường ăn các loại rau xanh, trái cây có chứa vitamin C. Uống đủ nước hằng ngày. Nên chọn chế độ sinh hoạt thể thao nhẹ bơi, đi bộ, đạp xe đạp mỗi ngày. Hạn chế tối đa ăn các loại thịt đỏ, uống các loại nước có gas, các thứ uống có cồn, cà phê Khi lao động cần tránh các tư thế đột ngột, hay các động tác quá mạnh. Hạn chế bị thừa cân, béo phì. Đặt kế hoạch nghỉ ngơi, thư giãn sau mỗi ngày. Hạn chế sử dụng các thiết bị điện tử như tivi, máy tính, điện thoại. Vì nhiều nguyên nhân, hiện nay thoái hóa khớp không chỉ là căn bệnh của tuổi già mà ngay cả những người trẻ tuổi cũng có khả năng gặp phải. Do đó, đâu là cách phòng ngừa thoái hóa khớp hiệu quả, đang là một trong những vấn đề được nhiều người quan tâm. Thoái hóa khớp có thể xem là nguyên nhân gây ra tình trạng tàn phế phổ biến nhất ở người trưởng thành, đặc biệt là nhóm đối tượng trung niên trở lên. Ước tính có đến 90% người từ 40 tuổi đã có khớp gối, háng, đốt sống thắt lưng hoặc bàn chân bắt đầu bị bào mòn. Các triệu chứng có thể không xuất hiện rõ ràng cho đến nhiều năm sau đó, khiến việc kiểm soát và điều trị bệnh chậm trễ, từ đó là tăng nguy cơ phát sinh biến chứng. (1) Vậy, thoái hóa khớp có thể phòng tránh được không? Cần làm gì để ngăn chặn cũng như làm chậm quá trình bào mòn sụn khớp? Top 8 phương pháp đơn giản và cực kỳ hữu ích sẽ được đề cập đến qua bài viết sau. Nguyên nhân gây thoái hóa khớpHiểu rõ về những yếu tố góp phần thúc đẩy quá trình bào mòn sụn khớp xảy ra là yếu tố cần thiết để có thể chủ động trong việc phòng ngừa thoái hóa khớp hiệu quả. Thực tế, vấn đề sức khỏe mạn tính này thường là hệ lụy của lão hóa. Tuy nhiên, đôi khi khớp còn có thể bị thoái hóa bởi một số yếu tố phức tạp khác, chẳng hạn như:
Ngoài ra, các bệnh lý như viêm khớp dạng thấp, đái tháo đường (tiểu đường), gout (gút)… cũng góp phần gây thoái hóa khớp với các dấu hiệu thường gặp như đau sưng, cứng khớp và vận động khó khăn, từ đó ảnh hưởng không ít đến công việc cũng như sinh hoạt hàng ngày của bệnh nhân. Top 8 cách phòng ngừa thoái hóa khớp đơn giản, hiệu quảNhìn chung, mục đích chính của các biện pháp phòng tránh tình trạng thoái hóa khớp là giảm thiểu những yếu tố nguy cơ gây nên vấn đề xương khớp này, đồng thời hỗ trợ nâng cao sức khỏe tổng thể. Về cơ bản, quá trình bào mòn sụn khớp có thể được phòng tránh từ sớm bằng cách điều chỉnh lối sinh hoạt với những thói quen gồm: 1. Duy trì cân nặng hợp lýĐầu gối và háng là hai khớp chịu trách nhiệm chống đỡ trọng lượng cơ thể. Điều này cũng có nghĩa là ở những người thừa cân hoặc béo phì, các khớp này của họ sẽ chịu gánh chịu thêm áp lực không đáng có, từ đó tạo điều kiện cho quá trình thoái hóa diễn ra sớm và nhanh hơn. Như vậy, duy trì trọng lượng hợp lý chính là điều đầu tiên cần được ghi nhớ và áp dụng để ngăn ngừa thoái hóa khớp nói chung và thoái hóa khớp gối, khớp háng nói riêng hiệu quả.(2) 2. Tập thể dục thể thaoThường xuyên rèn luyện thể chất với các bài tập thể dục, thể thao phù hợp là một trong những cách duy trì cân nặng phù hợp hiệu quả và an toàn nhất. Tập thể dục mỗi tuần 5 buổi, mỗi buổi 30 phút có thể đem lại nhiều lợi ích như: (3)
Đạp xe, đi bộ, bơi lội và các bài tập cường độ thấp như yoga được xem là hình thức vận động an toàn, có thể “rèn luyện” khớp mà không gây thêm áp lực lên đây. Với những người có nguy cơ cao bị thoái hoá khớp, hãy tham vấn với bác sĩ để cùng lên kế hoạch tập luyện hiệu quả. Tham khảo: 3. Chế độ ăn uống khoa học, lành mạnhMặc dù chưa có chế độ ăn uống cụ thể nào được chứng minh là có thể ngăn ngừa thoái hóa khớp, nhiều chuyên gia dinh dưỡng vẫn khuyến khích mọi người, đặc biệt là nhóm đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao, nên bổ sung 2 nhóm hoạt chất dưới đây vào khẩu phần ăn hàng ngày, bao gồm: Axit béo omega-3Hấp thụ đủ lượng omega-3 cần thiết cho cơ thể sẽ góp phần giảm thiểu tình trạng viêm khớp, qua đó ngăn chặn quá trình thoái hoá phát sinh sớm. Các thực phẩm giàu omega-3 có thể kể đến như:
Vitamin DMột số nghiên cứu đã chỉ ra rằng bổ sung vitamin D có tác dụng giảm đau do thoái hoá khớp đầu gối, đồng thời làm chậm quá trình bào mòn lớp sụn khớp. Cân nhắc bổ sung các thực phẩm như cá béo (cá hồi, cá thu, cá trích…), trứng và sữa vào thực đơn hàng ngày có thể tăng cường nhóm dưỡng chất này cho cơ thể. Xem thêm: Người bệnh thoái hóa khớp nên ăn gì kiêng gì? 4. Cân bằng việc tập luyện thể dục thể thao và nghỉ ngơiTập thể dục thể thao có thể giúp cải thiện sức khỏe cơ xương khớp, nhưng luyện tập quá mức sẽ gây phản tác dụng. Do đó, mọi người cần cân bằng giữa việc tập luyện và nghỉ ngơi. Ngoài ra, các cơ quan và bộ phận trong cơ thể, bao gồm cả xương khớp, đều cần được nghỉ ngơi để có thời gian phục hồi và tái tạo năng lượng. Cũng chính vì vậy, ngủ đủ giấc mỗi đêm cũng có thể xem là một thói quen tốt góp phần phòng ngừa thoái hóa khớp. 5. Cẩn thận khi vận động để phòng tránh thoái hóa khớp ngay từ đầuTổn thương khớp là một trong những yếu tố hàng đầu thúc đẩy quá trình thoái hóa sớm xảy ra. Vì vậy, để ngăn ngừa tình trạng này, những người đang làm công việc thường xuyên phải khuân vác vật nặng, lên xuống cầu thang, đứng lên ngồi xuống hoặc trườn bò nên có biện pháp bảo vệ an toàn cho bản thân. Ngoài ra, khi tập thể dục thể thao mọi người cũng đừng quên:
6. Kiểm soát lượng đường trong máu ở mức ổn địnhĐái tháo đường đã được chứng minh là một trong những bệnh lý có khả năng làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp. Lượng đường trong máu ở mức quá cao sẽ dẫn đến:
Do đó, không thể không nhắc đến việc kiểm soát tốt lượng đường trong máu khi nói về vấn đề làm thế nào để ngăn ngừa thoái hóa khớp sớm. () 7. Duy trì tư thế tốt khi làm việc và học tậpĐi, đứng, ngồi hoặc nằm đúng tư thế có thể giúp giảm thiểu áp lực tác động lên bề mặt sụn khớp bằng cách tạo sự cân bằng lực giữa các dây chằng và mô cơ xung quanh. Không những vậy, thói quen duy trì tư thế tốt khi vận động còn hạn chế sức ép sinh ra từ tình trạng mất cân đối của cơ thể ảnh hưởng đến khớp, qua đó làm chậm quá trình thoái hóa. 8. Tránh duy trì một tư thế quá lâuDuy trì một tư thế trong thời gian dài có khả năng gây ứ trệ tuần hoàn và làm cứng khớp. Nếu tình trạng này vẫn tiếp diễn, khớp sẽ sớm bị thoái hóa. Đây cũng là yếu tố nguy cơ thường gặp nhất ở dân công sở. Cách chăm sóc người bị thoái hóa khớpKhi bề mặt sụn khớp đã bắt đầu bị bào mòn, bên cạnh lời khuyên và sự giúp đỡ từ các chuyên gia, bệnh nhân cũng cần đến sự quan tâm, chăm sóc từ những người xung quanh để nâng cao hiệu quả điều trị. Để chăm sóc tốt cho người bệnh, hãy:
Nhìn chung, phòng ngừa thoái hóa khớp do tuổi già là điều không thể. Tuy nhiên, đối với các trường hợp thoái hóa liên quan đến chấn thương, bệnh lý… mọi người hoàn toàn có thể ngăn ngừa từ sớm bằng cách xây dựng và áp dụng những thói quen sinh hoạt khoa học, lành mạnh. Quy tụ đội ngũ chuyên gia giỏi chuyên môn, ứng dụng nhiều kỹ thuật cao trong điều trị cơ xương khớp, tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình và Nội cơ xương khớp – Hệ thống BVĐK Tâm Anh đã thăm khám và điều trị thành công cho hàng trăm ngàn bệnh nhân, trong đó có tình trạng thoái hóa khớp. Các chuyên gia đầu ngành của Phẫu thuật khớp như TTND.GS.TS Nguyễn Việt Tiến, TTUT.PGS.TS Đặng Hồng Hoa, ThS Trần Anh Vũ, TS Đỗ Tiến Dũng, TS.BSCKII Vũ Hữu Dũng… đã mang đến niềm vui cho vô số bệnh nhân sau khi những chấn thương cơ xương khớp lâu năm của họ được chữa khỏi hoàn toàn. Bên cạnh đội ngũ y bác sĩ dày dặn kinh nghiệm thực tiễn và chuyên môn, hệ thống BVĐK Tâm Anh còn được đầu tư trang thiết bị hiện đại hàng đầu thế giới như hệ thống máy nội soi công nghệ 3D độ phân giải cao, máy chụp X-quang, MRI thế hệ mới nhất… nhằm phục vụ cho việc thăm khám và điều trị hiệu quả cho người bệnh. Đặc biệt nhất là công nghệ phẫu thuật bằng robot hiện đại và thông minh hàng đầu thế giới ARTIS Pheno của thương hiệu Siemens nhập khẩu đồng bộ từ Cộng hòa Liên bang Đức. Để được tư vấn và đặt lịch khám các bệnh lý cơ xương khớp – chấn thương thể thao tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, quý khách vui lòng liên hệ: HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Bệnh thoái hóa khớp thường xãy ra nhiều ở đối tượng trung niên và người già, có thể gây nên tàn phế nếu như không được phát hiện và điều trị sớm. Vì vậy phòng ngừa thoái hóa khớp là cách quan trọng để hạn chế các biến chứng của tình trạng khớp bị thoái hóa. |
