Chụp tử cung vòi trứng được viết tắt là HSG (Hysterosalpingography) là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh sử dụng tia X nhằm khảo sát lòng tử cung và hai vòi trứng sau khi bơm thuốc cản quang qua ống cổ tử cung. Show Theo BsCKII Nguyễn Xuân Chường - Trưởng khoa Chẩn đoán hình ảnh: khảo sát HSG thường được sử dụng để quan sát xem các ống dẫn trứng có bị tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn hay không, đồng thời có thể cho thấy hình dạng và kích thước bên trong của tử cung có bình thường hay không? Tất cả các tình trạng này đều có thể dẫn đến vô sinh và các vấn đề khi mang thai. Khi nào cần chụp tử cung vòi trứng? Chụp tử cung vòi trứng được hiện theo sự chỉ định của bác sỹ sản khoa - HTSS, khi bệnh nhân gặp khó khăn để thụ thai hoặc gặp các vấn đề trong thai kỳ như sảy thai tự nhiên nhiều lần nhằm chẩn đoán nguyên nhân vô sinh. Một số nguyên nhân gây vô sinh chủ yếu được phát hiện bởi kỹ thuật này bao gồm: - Bất thường trong cấu trúc tử cung (do bẩm sinh hoặc di truyền) - Tắc ống dẫn trứng - Có bất thường trong tử cung như u xơ, khối u tử cung, polyp tử cung hoặc tồn tại mô sẹo trong tử cung. Bên cạnh đó, kỹ thuật này còn được sử dụng để kiểm tra ống dẫn trứng vài tháng sau phẫu thuật để đảm bảo phẫu thuật thắt ống dẫn trứng thành công hay không.  Thời điểm nào phù hợp để chụp tử cung vòi trứng? Chụp tử cung thường được thực hiện sau một vài ngày đến 1 tuần sau khi kết thúc kinh nguyệt (thường ngày thứ 5 đến ngày thứ 12 của chu kỳ kinh nguyệt). Việc này đảm bảo bạn không mang thai, đồng thời giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng trong quá trình thực hiện kỹ thuật. Một số chống chỉ định của chụp tử cung vòi trứng: - Đang mang thai. - Đang bị viêm nhiễm phần phụ. - Đang có kinh hoặc đang rong huyết Bạn cần chuẩn bị gì trước khi chụp tử cung vòi trứng? - Ngưng uống các loại thuốc có chất cản quang trong 5 ngày trước. - Bệnh nhân được uống thuốc giảm đau, giãn cơ trước chụp khoảng 30 phút đến 1 tiếng đồng hồ. - Để ngăn ngừa nhiễm trùng Bác sỹ sẽ kê thêm thuốc kháng sinh trước hoặc sau khi chụp. - Đối với một số bệnh nhân quá lo lắng, các Bác sỹ có thể sẽ kê thêm một toa thuốc an thần giúp thư giãn hơn. - Bệnh nhân cần đi tiểu trước khi chụp. Quá trình thực hiện chụp tử cung vòi trứng diễn ra như thế nào? - Bước 1: Bệnh nhân sẽ nằm lên bàn chụp theo tư thế sản khoa. - Bước 2: Nhân viên y tế sẽ sát khuẩn âm hộ, đưa dụng cụ khám (mỏ vịt) vào âm đạo để quan sát cổ tử cung. Sát khuẩn âm đạo, cổ tử cung. Sau đó cố định ống thông và bơm thuốc cản quang theo ống thông vào buồng tử cung. - Bước 3: Chụp các phim đánh giá tử cung và vòi trứng. - Bước 4: Tháo bỏ dụng cụ. - Bước 5: Chụp thêm phim Cotte đánh giá lưu thông vòi trứng sau 10 - 15 phút và kết thúc quá trình chụp. Cần lưu ý gì sau khi chụp tử cung vòi trứng? - Thuốc cản quang có thể rỉ ra từ âm đạo, thuốc có độ nhớt cao nên sẽ hơi khó chịu. Bệnh nhân có thể dùng băng vệ sinh hằng ngày để hạn chế sự khó chịu này. - Nghỉ ngơi tại chỗ khoảng 30 - 45 phút để nhân viên y tế theo dõi. - Cần uống thuốc đúng theo đơn của bác sỹ (nếu có). - Hầu hết mọi người có thể tự lái xe về nhà sau khi chụp. Tuy nhiên, một số trường hợp bệnh nhân có thể cảm thấy không khỏe sau khi chụp, vì vậy bệnh nhân nên sắp xếp để người thân đưa về. Vô sinh không đơn thuần là một bệnh lý phụ khoa mà còn là một vấn đề lớn về mặt xã hội học. Tỉ lệ vô sinh ngày càng tăng không chỉ là mối lo ngại cho mỗi cá nhân, mỗi gia đình mà cho toàn xã hội. Vô sinh có thể do nam, có thể do nữ hoặc không rõ nguyên nhân, và ở nữ nguyên nhân do tắc vòi trứng chiếm tỉ lệ cao nhất. Phụ nữ Việt Nam thường bị viêm nhiễm đường sinh dục, tồn tại dai dẳng khó điều trị dứt điểm, tiến triển tiềm tàng và có nguy cơ lan lên vòi trứng làm tắc vòi trứng gây vô sinh. Cùng với sự phát triển của y học, ngày nay chúng ta đã có rất nhiều các phương tiện chẩn đoán hình ảnh hiện đại như chụp CT Scanner hay cộng hưởng từ giúp cho chẩn đoán bệnh lý vô sinh. Tuy nhiên chụp X-quang tử cung vòi trứng vẫn là phương pháp đánh giá tử cung và vòi trứng có giá trị nhất hiện nay trong chẩn đoán vô sinh do nguyên nhân tắc vòi trứng. 1.Chụp X-Quang tử cung vòi trứng là gì? Chụp tử cung vòi trứng được viết tắt là HSG (Hysterosalpingography) là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh sử dụng tia X nhằm khảo sát lòng tử cung và hai vòi trứng sau khi bơm thuốc cản quang qua ống cổ tử cung Khảo sát HSG thường được sử dụng để quan sát xem các ống dẫn trứng có bị tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn hay không, đồng thời có thể cho thấy hình dáng và kích thước bên trong của tử cung có bình thường hay không? Tất cả các tình trạng này đều có thể dẫn đến vô sinh và các vấn đề khi mang thai. 2.Lúc nào cần chụp tử cung vòi trứng? Chụp tử cung vòi trứng được hiện theo sự chỉ định của bác sỹ sản khoa, khi bệnh nhân gặp khó khăn để thụ thai hoặc gặp các vấn đề trong thai kỳ như sảy thai tự nhiên nhiều lần nhằm chẩn đoán nguyên nhân vô sinh. Một số nguyên nhân gây vô sinh chủ yếu được phát hiện bởi kỹ thuật này bao gồm: – Bất thường cấu trúc tử cung (do bẩm sinh hoặc di truyền) – Tắc ống dẫn trứng – Tổn thương của tử cung như u xơ cơ tử cung, u niêm mạc tử cung, polyp tử cung hoặc tồn tại mô sẹo trong buồng tử cung. Bên cạnh đó, kỹ thuật này còn được sử dụng để kiểm tra ống dẫn trứng vài tháng sau phẫu thuật để đảm bảo phẫu thuật thắt ống dẫn trứng thành công hay không 3.Bạn cần chuẩn bị gì trước khi chụp tử cung vòi trứng? – Ngưng uống các loại thuốc có cản quang trong 5 ngày trước ngày chụp. – Bệnh nhân được uống thuốc giảm đau, giãn cơ trước chụp khoảng 30 phút đến 1 tiếng đồng hồ. – Để ngăn ngừa nhiễm trùng bác sỹ sẽ kê thêm thuốc kháng sinh trước hoặc sau khi chụp. – Đối với một số bệnh nhân quá lo lắng, các bác sỹ có thể sẽ kê thêm thuốc an thần giúp thư giãn hơn – Bệnh nhân cần đi tiểu trước khi chụp 4.Thời điểm nào phù hợp để chụp tử cung vòi trứng? Chụp tử cung thường được thực hiện sau một vài ngày đến 1 tuần sau khi kết thúc kinh nguyệt. Việc này đảm bảo bạn không mang thai, đồng thời giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng trong quá trình thực hiện kỹ thuật Một số chống chỉ định của chụp tử cung vòi trứng: – Đang mang thai – Đang bị viêm nhiễm phần phụ – Đang có kinh hoặc đang rong huyết 5.Quá trình thực hiện tử cung vòi trứng diễn ra như thế nào? – Bước 1: Bệnh nhân sẽ nằm lên bàn chụp theo tư thế sản khoa – Bước 2: Nhân viên y tế sẽ sát khuẩn âm hộ, đưa dụng cụ khám (mỏ vịt) vào âm đạo để quan sát cổ tử cung. Sát khuẩn cổ tử cung và cùng đồ âm đạo, sau đó cố định ống thông và bơm thuốc cản quang theo ống thông vào buồng tử cung – Bước 3: Chụp các phim đánh giá tử cung và vòi trứng – Bước 4: Tháo bỏ dụng cụ. – Bước 5: Chụp thêm phim Cotte đánh giá lưu thông vòi trứng sau 15 phút và kết thúc quá trình chụp 6.Cần lưu ý gì trong khi chụp tử cung vòi trứng? – Bệnh nhân cần thả lỏng cơ thể, phối hợp tốt với nhân viên y tế để có kết quả tốt nhất. – Bệnh nhân sẽ cảm thấy hơi tức bụng khi bơm thuốc cản quang, cảm giác này sẽ tự giảm dần đi trong thời gian ngắn. Nếu cảm giác đau tăng lên và không thể chịu được, bạn cần thông báo ngay với nhân viên y tế để được hỗ trợ hoặc kết thúc quá trình chụp. 7.Cần lưu ý gì sau khi chụp tử cung vòi trứng? – Thuốc cản quang có thể rỉ ra từ âm đạo, là chất kết dính nên sẽ hơi khó chịu. Bệnh nhân có thể dùng băng vệ sinh để hạn chế sự khó chịu này – Nghỉ ngơi tại chỗ khoảng 30 – 45 phút để nhân viên y tế theo dõi Tử cung – vòi trứng bình thường Bệnh lý dính buồng tử cung Bệnh lý tắc vòi trứng bên phải 8.Những rủi ro nào có thể xảy ra khi thực hiện chụp tử cung vòi trứng? – Tai biến trong chụp tử cung vòi trứng là rất hiếm, bao gồm dị ứng với thuốc cản quang, tổn thương tử cung hoặc nhiễm trùng vùng chậu. Bệnh nhân cần báo ngay cho nhân viên y tế nếu có bất kỳ triệu chứng nào sau đây: + Nôn, ngứa, phát ban, choáng váng, rét run, đau ngực, khó thở + Ngất xỉu + Đau bụng dữ dội hoặc chuột rút + Chảy máu âm đạo nặng + Sốt hoặc ớn lạnh Tùy từng trường hợp mà nhân viên y tế sẽ có phương pháp xử lý phù hợp đảm bảo an toàn cho người bệnh Chụp tử cung vòi trứng bằng phương pháp hút chân không có ưu điểm giảm đau đớn, không gây chảy máu, giảm nguy cơ nhiễm trùng và tổn thương cổ tử cung cho bệnh nhân so với phương pháp sử dụng kẹp Pozzi như trước đây, trong khi đó lại thu được hình ảnh chất lượng cao, sắc nét dễ quan sát và hỗ trợ công tác chẩn đoán và xác định nguyên nhân. Thời gian chụp nhanh, chi phí rẻ, tiết kiệm, an toàn cho người chụp. Tại Bệnh viện Hữu Nghị Đa khoa Nghệ An, bạn có thể chọn lựa kỹ thuật chụp X-quang tử cung vòi trứng thông thường với kẹp Pozzi hoặc chọn với phương pháp mới – phương pháp hút chân không, thực hiện trên máy X-quang tăng sáng cho kết quả chính xác, an toàn, hiệu quả. Kỹ thuật này được thực hiện bởi đội ngũ y bác sĩ có trình độ chuyên môn cao, phòng chụp đảm bảo an toàn, riêng tư và đáp ứng những tiêu chuẩn của Bộ Y tế. Hai vòi trứng vô thuốc Cotte (+) 2 bên là gì?Kết quả chụp HSG của bạn kết quả Cotte(+) 2 bên nghĩa là 2 vòi trứng của em không bị tắc. Nghiệm pháp Cotte dương tính chỉ cho phép biết được là vòi trứng có thông, không thật rõ là thông một bên hay cả hai bên và thông một bên thì thông bên nào. Cotte với tử cung là gì?Cotte âm tính có nghĩa là vòi trứng của bạn bị tắc. Với hình ảnh phim chụp thực tế của bạn thì có khả năng mổ thông hay không, vòi tử cung có giãn ứ nước không- nếu chỉ định làm thụ tinh ống nghiệm thì có cần mổ kẹp vòi trứng lại hay không... Chụp tử cung vòi trứng là gì?Chụp X quang kiểm tra vòi trứng (HSG-Hysterosalpingogram) là phương pháp sử dụng tia X để chụp và đánh giá tình trạng bình thường hay bất thường ở tử cung và buồng trứng. Quy trình chụp HSG chỉ tốn khoảng thời gian ngắn và có những lưu ý cần chú ý trước và sau khi thực hiện thủ thuật. chụp HSG ở đâu?Chụp HSG thường được thực hiện tại bệnh viện, phòng khám hoặc trung tâm hình ảnh. Thời điểm tốt nhất để thực hiện xét nghiệm HSG là trong nửa đầu của chu kỳ kinh nguyệt (từ ngày 6-11 của kỳ kinh). Đây cũng là khoảng thời gian mà khả năng thụ thai ít khi xảy ra. |
