Thứ tư, 12/09/2018 | Thoát vị là phần trồi ra của một cơ quan, thí dụ như ruột, qua một chỗ yếu của cơ thành bụng. Vị trí thoát vị xảy ra thường gặp nhất ở trẻ em là bẹn. Thoát vị bẹn ở trẻ em thật ra là phần ruột trồi qua một ống, ống này lẽ ra đã bít lại ngay sau khi bé ra đời, gọi là ống phúc tinh mạc. Trong thời kỳ bào thai, tinh hoàn của thai nhi còn nằm trong ổ bụng. Đến tháng thứ 7, tinh hoàn di chuyển xuống bìu theo một dây chằng có tên là dây chằng bìu. Trong lúc di chuyển dây chằng bìu sẽ kéo theo lớp màng mỏng bao bọc ổ bụng còn gọi là phúc mạc. Lớp màng mỏng xuống bìu sẽ tạo ra một cái ống gọi là ống phúc tinh mạc. Ống phúc tinh mạc thường teo đi lúc bé sinh ra đời. Nếu ống phúc tinh mạc không teo hoặc chỉ teo một phần, nội tạng trong ổ bụng chui qua đường ống này đến bẹn hoặc bìu sẽ tạo nên THOÁT VỊ BẸN. Nếu đường kính của ống phúc tinh mạc nhỏ, nước từ trong ổ bụng đổ vào ống phúc tinh mạc xuống bìu sẽ được gọi là THỦY TINH MẠC. Ở bé gái, một bộ phận được gọi là dây chắng tròn (thay vì tinh hoàn ở nam) khi di chuyển xuống môi lớn sẽ kéo theo lớp phúc mạc xuống âm môi lớn, để tạo ra THOÁT VỊ BẸN Ở BÉ GÁI.  Khoa Nhi Bệnh viện Quốc tế City có khám và điều trị bệnh Thoát vị bẹn và thủy tinh mạc. Thống kê cho biết trẻ em sinh ra đủ tháng có tỉ lệ mắc bệnh từ 0,8%-4,4%. Trẻ thiếu tháng chiếm đến 30%. Hiện tại, Khoa Nhi Bệnh viện Quốc tế City khám, tư vấn và điều trị tất cả những bệnh và dị tật đường tiết niệu, sinh dục trẻ em như hẹp bao quy đầu, thoát vị bẹn , tràn dịch tinh mạc, tinh hoàn ẩn, lỗ tiểu thấp, thận ứ nước và các dị tật sinh dục khác ở nam và nữ, các trường hợp mơ hồ giới tính. Khác biệt giữa THOÁT VỊ BẸN và THỦY TINH MẠC: Thoát vị bẹn có đường kính ống phúc tinh mạc lớn nên ruột, mạc nối (mỡ chài), buồng trứng có thể chui qua đó. Thủy tinh mạc có đường kính ống phúc tinh mạc nhỏ nên chỉ có nước trong ổ bụng chảy xuống. Vì vậy thủy tinh mạc có khả năng TỰ LÀNH. Biểu hiện của một thoát vị bẹn là phần trồi ra ở bẹn hoặc bìu dái em bé. Phần trồi ra có thể nhận thấy được khi khi bé ho, khóc hoặc rặn, nếu phần ruột trồi ra nhiều thì thấy được rõ rệt trong mọi lúc. Thủy tinh mạc biểu hiện là khối phồng lên ở bìu, tròn nhẵn. Có khi em bé ngủ bìu xẹp lại do dịch chảy ngược lại vào bụng, dấu hiệu này cũng gặp ở thoát vị bẹn. Nếu ống phúc tinh mạc teo ở phần trên cao, dịch trong ống không chảy vào bụng được gọi là nang thừng tinh. Nang thừng tinh có kích thước không thay đổi. Sảnh vui chơi cho bé tại Khoa Nhi Bệnh viện Quốc tế City. Ở bé gái, thoát vị bẹn ít gặp hơn bé trai. Nếu thoát vị bẹn ở bé gái gặp ở lứa tuổi dưới 1 tuổi thì đây là thoát vị buồng trứng. Sờ ở bẹn sẽ thấy được một u tròn nhẵn có kích thước cỡ 1cm. Bình thường thoát vị bẹn ở bé gái chỉ thấy được khi bé đứng, ho, rặn. Thoát vị có nội tạng là buồng trứng sờ được khi bé nằm. Đây là trường hợp cần phẫu thuật khẩn. Bác sĩ chuyên khoa ngoại nhi sẽ chẩn đoán chính xác và cho hướng xử trí cho mỗi thể loại bệnh. Nếu là thoát vị bẹn thì nên mổ sớm vì thoát vị bẹn có nguy cơ tắc nghẽn gây hoại tử ruột. Thủy tinh mạc sẽ được phẫu thuật khi bé đến 2 tuổi vì nhiếu trường hợp sẽ tự lành trước 2 tuổi. Bé được phẫu thuật sẽ về nhà và trở lại sinh hoạt bình thường rất sớm, trong cùng ngày.
Quý khách vui lòng liên hệ: Khoa Nhi Bệnh viện Quốc tế City Số 3, đường 17A, P. Bình Trị Đông B, Quận Bình Tân, TP.HCM.ĐT: (8428) 6280 3333 (Bấm phím 8158) để gặp nhân viên tư vấn. Website: www.cih.com.vn.
Sự tồn tại của ống phúc tinh mạc là một loại bệnh lý rất thường gặp ở trẻ em mà bệnh cảnh lâm sàng thường biểu hiện bằng hai hình thái: Hình thái cấp tính đòi hỏi phải can thiệp phẫu thuật như thoát vị bẹn.
Biên tập viên: Trần Tiến Phong Đánh giá: Trần Trà My, Trần Phương Phương
Sự tồn tại của ống phúc tinh mạc là một loại bệnh lý rất thường gặp ở trẻ em mà bệnh cảnh lâm sàng thường biểu hiện bằng hai hình thái: Hình thái cấp tính đòi hỏi phải can thiệp phẫu thuật như thoát vị bẹn. Hình thái mạn tính mà sự phát hiện thường là tình cờ qua thăm khám tổng quát như u nang thừng tinh. Bào thaiSự kéo dài của túi thừa phúc mạc ngang qua ống bẹn và đi ra ở lỗ bẹn ngoài đã tạo thành ống phúc tinh mạc. Ở bé trai ống phúc tinh mạc kéo dài cho đến bìu dái và tinh hoàn; ở bé gái ống tận cùng ở môi lớn và tạo thành ống Nuck. Các thành phần dính ở mặt sau của ống phúc tinh mạc khác nhau giữa nam và nữ. Ở nam là ống dẫn tinh và bó mạch máu thừng tinh; ở nữ là dây chằng tròn. Bình thường ở cuối thời kỳ bào thai ống phúc tinh mạc sẽ tự bít lại, riêng ở bé trai phần dưới sẽ tạo thành tinh mạc. Nếu vì lý do nào đó ống không bít được thì sẽ tạo ra các dạng bệnh lý sau đây: Nếu lỗ thông rộng, ruột và các tạng trong bụng có thể chạy xuống vùng bẹn - bìu và gây ra bệnh lý thoát vị bẹn ở trẻ em. Một sự bít không hoàn toàn từng nấc sẽ tạo thành bệnh lý tràn dịch khu trú hay u nang thừng tinh ở bé trai và u nang ống Nuck ở bé gái. Một sự tụ dịch từ phúc mạc xuống màng tinh hoàn tạo thành bệnh lý tràn dịch màng tinh hoàn bẩm sinh. Lâm sàng và chẩn đoánThoát vị bẹn ở bé trai Tuổi phát hiện bệnh thường rất thay đổi Có thể là ngay sau sinh nhất là ở trẻ đẻ non. Có thể là sau vài tháng hoặc vài năm. Có thể xảy ra sau một đợt trẻ ho nhiều hoặc rặn nhiều (táo bón). Siêu âm có thể giúp chẩn đoán nếu cần trong những trường hợp mới xuất hiện và triệu chứng lâm sàng còn chưa rõ ràng. Vị trí thoát vị Thoát vị có thể một bên hoặc cả hai bên, phát hiện dưới dạng một khối u mềm nằm trên nếp bẹn, u thay đổi thể tích, thu nhỏ khi trẻ nằm và phình to khi khóc hoặc chạy nhảy. Thăm khám thường đẩy khối thoát vị lên dễ dàng. Kiểm tra lỗ thoát vị rộng so với phía đối diện. Tiến triển Ống phúc tinh mạc có thể tự bít trong những tháng đầu của đời sống. Sau 3 tháng tỷ lệ bít sẽ thấp dần cho đến 1 năm tuổi. Biến chứng Nghẹt cũng thường xảy ra vì ống phúc tinh mạc trong quá trình hình thành không phải là một ống thẳng mà có 3 chỗ hẹp tự nhiên: ở lỗ bẹn sâu, ở lỗ bẹn nông và ở chỗ vòng lên của ống để tạo thành tinh mạc. Triệu chứng để phát hiện là khối thoát vị trở nên đau và không đẩy lên được nếu đến muộn hơn là bệnh cảnh của tắc ruột. Thái độ xử trí Trường hợp không nghẹt Trước 1 tuổi: Băng ép vùng bẹn với hy vọng ống phúc tinh mạc sẽ tự bít được. Biện pháp này trên thực tế rất khó thực hiện. Điều trị các nguyên nhân gây tăng áp lực ổ bụng như: Ho, táo bón kéo dài, lỵ mót rặn nhiều, hẹp bao quy đầu gây tiểu khó. Sau 1 tuổi: Phẫu thuật thắt ống phúc tinh mạc sát lỗ bẹn sâu sau khi đã giải phóng tạng thoát vị. Vấn đề mổ kiểm tra ống phúc tinh mạc bên kia trong cùng một lần mổ cũng được các tác giả đặt ra để tránh bỏ sót thương tổn phối hợp. Trường hợp nghẹt Trước 1 tuổi: Nếu bệnh nhi đến sớm chưa có biểu hiện tắc ruột thì tiền mê, đẩy thoát vị lên và băng ép. Nếu đến muộn có dấu tắc ruột: phẫu thuật. Sau 1 tuổi: Chỉ định phẫu thuật giải phóng tạng thoát vị và thắt ống phúc tinh mạc sát lỗ bẹn sâu không nên cố gắng bóc túi thoát vị như người lớn vì dễ gây thương tổn ống dẫn tinh và mạch máu thừng tinh; hơn nữa phần dưới ống phúc tinh mạc sẽ tiếp tục phát triển để thành tinh mạc về sau. Thoát vị bẹn ở bé gái Tỷ lệ gặp thường ít hơn so với bé trai nhưng lại đặt ra một vấn đề cần thảo luận trong điều trị đó là thoát vị buồng trứng kết hợp. Sau khi đẩy ruột lên có thể sờ thấy buồng trứng hiện diện dưới một khối nhỏ tròn lăn ở dưới tay và không đẩy lên được. Trong trường hợp này cần có chỉ định phẫu thuật sớm vì các lý do sau: Buồng trứng đã xuống không mấy khi tự lên được, dễ phù nề và thiếu máu vì cuống bị kéo dài và căng làm cho buồng trứng ngày càng biến dạng và to mọng ra. Loa vòi thường xuống và dính với phúc mạc của túi. Giai đoạn phù nề chuyển nhanh sang hoại tử vì buồng trứng bị xoắn ở cuốn. Đối với thoát vị ống Nuck, cổ túi có thể thắt chung với dây chằng tròn đã được cắt bỏ, lỗ bẹn được khâu kín hoàn toàn nên tỷ lệ tái phát hầu như không xảy ra. Tràn dịch màng tinh hoàn bẩm sinh Có thể xuất hiện ngay sau sinh hoặc sau một thời gian. Bìu dái căng vừa không đau vì không sờ được tinh hoàn. Rọi ánh sáng xuyên thấu thể tích của bìu có thể thay đổi trong ngày; to lên khi đi lại chạy nhảy nhiều lần và thu nhỏ hơn khi nằm ngủ. Sự thoái hồi tự nhiên của bệnh có thể xảy ra trong những tháng đầu của đời sống. Chỉ định phẫu thuật của trẻ sau 2 tuổi, hút sạch dịch, thắt lỗ thông của ống phúc tinh mạc hoặc mở cửa sổ màng tinh hoàn. U nang thừng tinh Đó là một khối tròn hoặc bầu dục, thể tích thay đổi, nằm trên đường đi của thừng tinh. Khối thường trơn láng, không đau, nắn không nhỏ lại vì chiếu ánh sáng xuyên thấu. Tinh hoàn sờ thấy rõ ở bên dưới của khối. Sự thoái hồi của bệnh cũng được ghi nhận. Sự kết hợp giữa u nang thừng tinh, thoát vị bẹn rất thường gặp. Chỉ định phẫu thuật ở trẻ lớn - bóc bỏ u nang thường đơn giản. |
