Quyền chọn cổ phiếu là gì

Trong mọi thị trường tài chính, hợp đồng là cơ sở cho tất cả. Hợp đồng là các thỏa thuận ràng buộc về mặt pháp lý được thiết kế nhằm phục vụ các mục đích và nhu cầu cụ thể. Trong thị trường tài chính, các hợp đồng được thiết lập để tạo ra lợi nhuận và còn được gọi là “công cụ tài chính” - các công cụ trừu tượng tồn tại để tạo ra lợi nhuận.

Một trong những công cụ được phát triển để kiếm lợi nhuận như thế là quyền chọn. Cũng như các phái sinh khác, hợp đồng quyền chọn theo dõi giá của tài sản cơ sở, tức là giá trị của hợp đồng phụ thuộc phần lớn vào giá của các công cụ khác (tiền mặt hoặc phái sinh). Quyền chọn là một hợp đồng cho phép một bên mua/bán một công cụ tài chính ở một mức giá xác định trước, vào hoặc trước một ngày xác định trước.

Có Quyền Chọn Trong Tiền Điện Tử Không?

Trong nỗ lực trở thành xu hướng chủ đạo, tiền điện tử đang áp dụng một số quy trình và công cụ tài chính, trong đó quyền chọn là một trong những công cụ mới nhất được tích hợp vào hệ sinh crypto.

Các nhà đầu tư trong không gian crypto thích quyền chọn vì công cụ này có thể đóng vai trò như một biện pháp phòng ngừa chống rủi ro đang tồn tại và cung cấp khả năng tiếp xúc thị trường lớn hơn, đa dạng hóa danh mục đầu tư và cho phép tăng biên lợi nhuận. 

Ngoài ra, quyền chọn còn cho phép các nhà giao dịch sử dụng một lượng tiền nhỏ để kiểm soát giá trị vị thế lớn hơn (đòn bẩy). Vì chỉ tham gia một lượng nhỏ nên ROI trên giao dịch quyền chọn cao hơn nhiều so với các loại hình giao dịch khác.

Đúng vậy, có những quyền chọn trong tiền điện tử và lĩnh vực này của thị trường đã có sự phát triển vượt bậc trong vài năm qua, với các hợp đồng xuất sắc có tổng giá trị lên tới hàng tỷ đô la.

Quyền Chọn Crypto Là Gì?

Các quyền chọn crypto mang đến đặc quyền (không phải nghĩa vụ) mua hoặc bán tiền điện tử cơ sở ở mức giá đặt trước vào hoặc trước ngày hết hạn sau khi mua một khoản phí quyền chọn. Những công cụ này được các nhà giao dịch quyền chọn sử dụng để đầu cơ (lợi nhuận tiềm năng nếu tài sản đi theo hướng của bạn) hoặc được các nhà đầu tư sử dụng để phòng ngừa rủi ro. Như chúng ta đã biết, biến động đang lan tràn trên thị trường crypto, khiến các quyền chọn crypto trở thành lựa chọn phổ biến của các nhà đầu tư. Hiện tại, các quyền chọn crypto phổ biến nhất là quyền chọn Bitcoin và quyền chọn Ethereum. Trước khi tiếp tục, hãy lần lượt xem một vài định nghĩa.

Phí Quyền Chọn: Số tiền một người trả để đảm bảo các quyền được hợp đồng cung cấp. 

Giá Thực Hiện: Mức giá mà một người có quyền mua tài sản cơ sở (đối với quyền chọn mua) hoặc giá mà tại đó một người có quyền bán tài sản cơ sở (đối với quyền chọn bán).

Quyền Chọn Bán và Mua

Có hai loại hợp đồng quyền chọn: Mua và Bán.

Quyền Chọn Mua

Khi nói đến quyền chọn mua, bạn có thể mua quyền chọn mua hoặc bán quyền chọn mua. 

Mua Quyền Chọn Mua

Khi bạn mua một quyền chọn mua, về cơ bản bạn đang mua một tài sản cơ sở ở một mức giá xác định trước cụ thể, bất kể giá thị trường trước/khi hết hạn hợp đồng là bao nhiêu. 

Khi đầu cơ trên thị trường tài chính, bạn có thể mua quyền chọn mua nếu tin rằng giá thị trường khi hết hạn hợp đồng sẽ cao hơn giá thực hiện. Tóm lại, bạn dự đoán rằng giá trị của các quyền chọn sẽ tăng lên - giá trị quyền chọn càng tăng, bạn càng kiếm được nhiều tiền.

Mua Quyền Chọn Mua: Ví dụ

Ví dụ: Shaw mua một quyền chọn mua Ethereum sẽ hết hạn sau một tuần, với mức phí quyền chọn là 25 USDT và giá thực hiện là $3.000. Khi giá ETH chuyển từ 3.000 đô la lên $3.200, Shaw có thể quyết định đóng vị thế trước khi thời hạn hiệu lực kết thúc và lợi nhuận gộp sẽ là $175 [tức là, ($3.200- $3.000 - $25)/giá thị trường khi thực hiện - giá thực hiện - phí quyền chọn].

Bán Quyền Chọn Mua

Mặt khác, bán quyền chọn mua (naked call) được thực hiện khi một nhà giao dịch kỳ vọng rằng giá của ví cơ sở sẽ không thay đổi hoặc giảm xuống. 

Bán Quyền Chọn Mua: Ví dụ

Cũng ví dụ trên, miễn là giá khi hết hạn không xuống mức/xuống dưới mức giá thực hiện - đang là $3.000, và người mua không thực hiện hợp đồng, bạn sẽ thu đủ phí quyền chọn là 25 USDT.

Quyền chọn mua cho phép bạn mua một tài sản cơ sở ở một mức giá xác định trước cụ thể, bất kể giá thị trường trước/khi hết hạn hợp đồng là bao nhiêu' 

Quyền Chọn Bán

Quyền chọn bán cho phép bạn bán tài sản cơ sở ở mức giá được xác định trước trước/khi hợp đồng hết hạn, bất kể giá thị trường tại thời điểm đó là bao nhiêu. 

Mua Quyền Chọn Bán

Tương tự như mua, bạn có thể mua quyền chọn bán hoặc bán quyền chọn bán. Khi bạn mua một quyền chọn bán, về cơ bản bạn đang bán tài sản cơ sở ở mức giá được xác định trước trước/khi hết hạn hợp đồng, bất kể giá thị trường tại thời điểm đó là bao nhiêu. 

Khi cố gắng đảm bảo lợi nhuận từ hoạt động đúc hoặc đầu tư, ta có thể tham gia hợp đồng quyền chọn bán để đảm bảo tài sản giữ được giá trị đáng kể. Một nhà đầu cơ cũng có thể mua quyền chọn bán nếu tin rằng giá của loại tài sản cơ sở đó sẽ thấp hơn giá thực hiện, để kiếm lời bằng cách mua lại với giá thấp hơn giá đã mua.

Mua Quyền Chọn Bán: Ví dụ

Hãy lấy ví dụ về Chris, người có 100 BTC khi giá 1 BTC là $48.000. Khi Chris dự đoán giá BTC sẽ giảm, cô đã mua một quyền chọn bán từ sàn giao dịch crypto và nhờ vậy có quyền bán tài sản này với giá thực hiện là $45.000 sau 2 tuần. Khi giá BTC lên đến $40.000, Chris đã thực hiện quyền của mình và kết quả là kiếm được $5.000.

Bán Quyền Chọn Bán

Mặt khác, bán quyền chọn bán (naked put) được thực hiện khi nhà giao dịch kỳ vọng rằng giá của ví cơ sở sẽ tăng lên.

Bán Quyền Chọn Bán: Ví dụ

Dùng ví dụ tương tự như trên, một nhà giao dịch bán cho Chris quyền chọn đặt cược rằng giá BTC sẽ tăng lên. Nếu giá của 1 BTC tăng lên hơn $48.000, ví dụ: $50.000, vào ngày hết hạn, quyền chọn sẽ vô giá trị khi hết hạn và người bán sẽ được giữ lại toàn bộ phí quyền chọn.

Cách Quyền Chọn Crypto Hoạt Động

Là hợp đồng nên quyền chọn thường liên quan đến hai bên: một nhà giao dịch và một sàn giao dịch. Người bán quyền chọn đặt lệnh hợp đồng trên sàn giao dịch crypto, với ngày hết hạn và giá thực hiện được chỉ định. Sau đó, một người mua được khớp với lệnh của sàn giao dịch.

Để đảm bảo tính công bằng, giá phí quyền chọn được xác định theo khoảng thời gian còn lại trên hợp đồng trước khi hết hạn,  biến động của tài sản cơ sở, giá thị trường của tài sản cơ sở và lãi suất.

ITM so với ATM so với OTM

ITM là cụm viết tắt của "in the money." Cụm từ này được sử dụng khi giá của một tài sản có lợi cho người sở hữu hợp đồng quyền chọn. - nghĩa là giá thị trường cao hơn giá thực hiện của quyền chọn mua hoặc giá hiện tại thấp hơn giá thực hiện của quyền chọn bán.

• ATM là cụm viết tắt của "at the money." Cụm này có nghĩa là giá thực hiện và giá hiện tại bằng nhau.

• OTM có nghĩa là "out of the money." Trong ngữ cảnh quyền chọn mua, cụm từ này chỉ ra rằng giá thực hiện cao hơn giá thị trường. Tuy nhiên, khi nói đến quyền chọn bán, OTM có nghĩa là giá thực hiện thấp hơn giá thị trường.

Chiến Lược Quyền Chọn Crypto Phổ Biến 

Đầu Cơ Giá Lên Bằng Quyền Chọn Bán

Đây là chiến lược thường xuyên được sử dụng trong các quyền chọn giao dịch. Đúng như tên gọi, chiến lược Đầu cơ giá lên bằng quyền chọn bán được sử dụng khi một nhà giao dịch hoặc nhà đầu cơ tin rằng tài sản cơ sở sẽ tăng giá nhẹ. 

Cũng có thể đạt được khả năng Đầu cơ giá lên bằng quyền chọn bán với OTM, tức là bán một quyền chọn bán với giá thực hiện cao hơn và mua một quyền chọn bán khác với giá thực hiện thấp hơn, có cùng ngày hết hạn (DTE).

Mấu chốt ở đây là ta muốn bán với giá thực hiện cao hơn và mua với giá thực hiện thấp hơn. Tuy nhiên, dù rủi ro là khá thấp, nhưng chiến lược này vẫn không tránh khỏi rủi ro. Tình trạng lỗ có thể xảy ra sẽ nằm ở mức chênh lệch giữa hai lần thực hiện, trừ đi khoản tín dụng nhận được.

Nếu giá tài sản thấp hơn giá thực hiện khi hết hạn, cả hai quyền chọn bán sẽ hết hiệu lực trong tình trạng ITM và lỗ sẽ được ghi nhận.

Ví dụ về đầu cơ giá lên bằng quyền chọn bán

Ví dụ: một nhà đầu tư crypto cho rằng giá Bitcoin sẽ tăng - trong khi giá hiện tại là $48.000. Nhà đầu tư này bán quyền chọn bán với mức phí quyền chọn là $2.400, giá thực hiện là $48.000 có thời hạn hết hạn là 1 tháng (tức là sẽ hết hạn sau một tháng). Đồng thời, nhà đầu tư này mua một quyền chọn bán khác với giá $800, giá thực hiện là $45.000 sẽ hết hạn sau một tháng. Nhà đầu tư nhận được lợi nhuận ròng là $1.600 ($2.400- $800 phí quyền chọn đã chi trả) cho hai quyền chọn này. Đây được gọi là chiến lược “tín dụng ròng”.

Nếu tình hình đi xuống và giá Bitcoin giảm xuống còn từ $45.000 đến $48.000 vào ngày hết hạn một tháng sau đó, nhà đầu tư này có khả năng bị lỗ. Nếu giá Bitcoin giảm hơn nữa và xuống dưới $45.000, nhà đầu tư sẽ phải chịu khoản lỗ tối đa được giới hạn ở mức $45.000 - $48.000 + $1.600 = - $1.400.

Đầu Cơ Giá Xuống Bằng Quyền Chọn Bán

Đây là điều ngược lại của chiến lược Đầu cơ giá lên. Khi một nhà đầu tư nhận thấy mức giá xuống vừa phải đối với một tài sản, nên chọn chiến lược Đầu cơ giá xuống vì cách này sẽ giảm chi phí và rủi ro, đồng thời mang đến cơ hội kiếm lời.

Để thực hiện chiến lược này, bạn mua một quyền chọn “mua bán”, đồng thời mua một quyền chọn “bán bán” với giá thực hiện thấp hơn. Cả hai hợp đồng phải có cùng tài sản và cùng ngày hết hạn.

Ví Dụ Về Đầu Cơ Giá Xuống Bằng Quyền Chọn Bán

Ví dụ: nếu tài sản đang giao dịch quanh mức $65, bạn có thể mua một lệnh thực hiện bán ở mức giá đó (hoặc xung quanh đó) với giá $5 (tương đương với $500 dưới dạng phí quyền chọn), đồng thời bán một quyền chọn bán khác có mức thực hiện là $60 với giá $3 (tương đương với $300). Lưu ý, hai quyền chọn sẽ được thực hiện cùng một lúc. 

Để đạt được điều này, sẽ là lý tưởng nếu đặt các lệnh đó dưới dạng chênh lệch. Nợ ròng là $2 trên mỗi chênh lệch. Phí quyền chọn $200 là khoản lỗ tối đa có thể được ghi nhận. Nếu giá giảm xuống còn $50, bạn nhận được tổng chênh lệch là $5, trong khi chênh lệch ròng là $3 (tương đương với $300).

Iron Condor

Chiến lược này sử dụng bốn hợp đồng: hai bán (một mua và một bán) và hai mua (một mua và một bán). Tất cả có bốn mức giá thực hiện và ngày hết hạn giống nhau. Lợi nhuận đến từ tình hình biến động thấp (biến động giá nhỏ). 

Sau đây là một ví dụ về cách hoạt động:

1. Mua một quyền chọn mua với giá $300 

2. Bán một quyền chọn mua với giá $280 (chênh $20) 

3. Bán một quyền chọn bán với giá $270 

4. Mua một quyền chọn bán với $250 (chênh $20)

Lợi nhuận tối đa với Iron Condor nằm ở tổng phí quyền chọn nhận được khi mở bốn vị thế quyền chọn. Ngược lại, lỗ nằm ở chênh lệch giữa giá thực hiện thỏa thuận mua quyền chọn bán và bán quyền chọn bán, hoặc giá thực hiện thỏa thuận mua quyền chọn mua và bán quyền chọn mua. Cộng hoa hồng và trừ lỗ theo phí quyền chọn ròng nhận được sẽ cho mức lỗ tối đa.

Kiểu Mỹ so với kiểu Âu

Hợp đồng quyền chọn kiểu Mỹ là một phương thức trong đó việc thực hiện hợp đồng có thể diễn ra trước ngày hết hạn được nêu trong hợp đồng. Trong khi đó, hợp đồng quyền chọn kiểu Âu yêu cầu rằng hợp đồng chỉ có thể được quyết toán sau khi hợp đồng hết hạn.

Quyết Toán Tiền Mặt so với Quyết Toán Vật Chất

Hợp đồng quyền chọn quyết toán tiền mặt là một quy trình quyết toán trong đó hợp đồng được quyết toán bằng số tiền mặt tương đương với tài sản cơ sở khi thực hiện nếu hợp đồng có lợi. Còn hợp đồng quyết toán vật chất là kiểu quyết toán trong đó tài sản cơ sở được sử dụng để thực hiện hợp đồng. 

Ví dụ: nếu Sandra đóng vị thế quyền chọn mua cho phép mua 10 Litecoin với giá thực hiện là $136 và giá thị trường là $170, thì thay vì nhận được khoản tín dụng $340 làm lợi nhuận gộp ($170 - $136 × 10), cô sẽ được ghi có một lượng Litecoin mà lợi nhuận đó có thể mua, tức là 2 LTC ($170 + $170 = $340). 

Quyền Chọn Crypto so với Quyền Chọn Cổ Phiếu

Trong giao dịch quyền chọn cổ phiếu, 1 hợp đồng tương đương với 100 cổ phiếu. Như vậy, khi giá cổ phiếu tăng $1, nhà đầu tư thu được $1 x 100 cổ phiếu = $100. 

Tuy nhiên, khi nói đến giao dịch quyền chọn crypto, hãy lấy BTC làm ví dụ, 1 hợp đồng = 1 BTC. Khi giá BTC tăng lên $1, lợi nhuận kiếm được là $1 x 1 coin = $1. Để có được cũng $100 kia, nhà đầu tư sẽ phải mua 100 hợp đồng hoặc 100 BTC. 

Quyền Chọn so với Hợp Đồng Tương Lai

Hai phái sinh tài chính này rất giống nhau vì chúng đều theo dõi tài sản cơ sở và cho phép mọi người đầu cơ. Chúng cũng cho phép các nhà giao dịch thực hiện các vị thế mua (call) và bán (put).

Tuy nhiên, các tính năng của chúng hơi khác nhau về phương thức vận hành. Hãy xem chúng khác nhau như thế nào.

Hợp đồng quyền chọn cho phép bạn mua tài sản cơ sở ở mức giá khác với giá thị trường hiện tại. Hợp đồng này cũng mang đến cho bạn “quyền chọn” mua/bán tài sản cơ sở. Tuy nhiên, trong hợp đồng tương lai, hành động này là bắt buộc - một nghĩa vụ không dựa trên quyết định của người nắm giữ. Điều này có nghĩa là nếu thị trường đi ngược hướng của hợp đồng tương lai, thì vị thế sẽ bị đóng vào ngày hết hạn. Vì là một loại hợp đồng thông minh nên nó có thể tự thực hiện. 

So với hợp đồng quyền chọn, hợp đồng tương lai có rủi ro cao/phần thưởng cao. Không giống như hợp đồng quyền chọn - nơi lỗ tối đa có thể xảy ra được giới hạn ở mức phí quyền chọn đã chi trả cho hợp đồng, với hợp đồng tương lai, lỗ phụ thuộc vào mức giá đã di chuyển khỏi mục nhập của bạn vào ngày hết hạn. Mức stake sẽ cao với các hợp đồng tương lai: Dù có khả năng kiếm được nhiều tiền, nhưng bạn cũng có thể mất rất nhiều tiền.

Quyền Chọn so với Vĩnh Viễn 

Hợp đồng tương lai vĩnh viễn (hoặc ngắn gọn là hợp đồng vĩnh viễn) là loại hợp đồng không có ngày hết hạn. Chúng cho phép các nhà giao dịch đóng các vị thế (nếu họ đang lãi) bất cứ lúc nào. Đôi khi, các vị thế có thể bị thanh lý nếu thị trường đi ngược với dự đoán của họ do đòn bẩy được sử dụng để mở các vị thế đó.

Điều này có nghĩa là tất cả các hợp đồng vĩnh viễn đều được quyết toán bằng tiền mặt, vì không có ngày hết hạn để mà quyết toán vật chất. Có nghĩa là, tất cả các hợp đồng vĩnh viễn đều theo kiểu Mỹ.

Giao Dịch Quyền Chọn Crypto Ở Đâu

• Bybit: Được xếp hạng thứ 3 trên CoinMarketCap về các sản phẩm phái sinh, Bybit đã chính thức thêm quyền chọn crypto vào danh sách sản phẩm của mình từ tháng 5/2022. Hiện nền tảng này có các quyền chọn BTC.

• Deribit: Đây là thị trường quyền chọn crypto lớn nhất xét theo khối lượng. Đây là thị trường quyền chọn BTC, ETH và chỉ thực hiện các hợp đồng khi hết hạn. Thị trường này quyết toán các hợp đồng quyền chọn bằng tiền mặt nhờ thao tác ghi có cho chủ sở hữu hợp đồng số tiền mặt tương đương với tài sản cơ sở. Deribit cũng cung cấp đòn bẩy tới 50 lần cho các nhà giao dịch quyền chọn.

• OKEx: Đây là một thị trường khác để giao dịch các quyền chọn BTC và ETH. Không giống như Deribit, OKEx quyết toán các hợp đồng theo kiểu vật chất và không cho phép quyết toán các hợp đồng trước ngày thực hiện.

• CME: Chicago Mercantile Exchange (CME) là sàn giao dịch hợp đồng tương lai crypto lớn nhất, đồng thời thực hiện các hợp đồng quyền chọn. CME sử dụng quyết toán tiền mặt và chỉ thực hiện hợp đồng khi hết hạn.

Rủi Ro Tiềm Ẩn

• Dù sở hữu kinh nghiệm, kỹ năng hay may mắn như thế nào, không ai có thể dự đoán chính xác những diễn biến trong tương lai. Luôn có rủi ro đi kèm.

• Đòn bẩy được sử dụng trong các hợp đồng quyền chọn giao dịch có thể dẫn đến tình trạng mất phí quyền chọn do những thay đổi nhỏ trong biến động giá. Các động thái thị trường đột ngột cũng có thể xảy ra bất cứ khi nào các cá voi tham gia thị trường, gây rủi ro cho các nhà giao dịch.

• Những thay đổi cơ bản cũng có thể ảnh hưởng đến giá của một tài sản cơ sở theo những cách khác nhau. Một vụ kiện, một vụ bê bối, một vi phạm an ninh - hầu như bất cứ điều gì - đều có thể chuyển hướng hoàn toàn động thái giá.

Kết Luận 

Không gian tài chính crypto tương đối mới và các công cụ phức tạp chỉ đang giành được chỗ đứng trong số các tài sản được hỗ trợ bởi công nghệ blockchain. Tình trạng thiếu quy định là bằng chứng cụ thể cho nhận định này. Tuy nhiên, chúng ta không thể phủ nhận tiềm năng của tiền điện tử trong quá trình cách mạng hóa không gian tài chính. 

Giao dịch quyền chọn đang ngày càng phổ biến rộng rãi trong hệ sinh thái crypto. Với biên lợi nhuận tiềm năng cao và rủi ro được tính toán, hãy cân nhắc bổ sung quyền chọn crypto nhằm đa dạng hóa danh mục đầu tư của bạn.

Giao Dịch Quyền Chọn Crypto Trên Bybit