Sobitol là một loại thuốc nhuận tràng được sử dụng phổ biển, Sobitol được chỉ định điều trị chứng táo bón hay đầy bụng, hay tiên hóa chậm, khó tiêu. Sobitol thu được từ quá trình khử glucozo bằng H2. Để tạo 1,82 gam sobitol với hiệu suất 80% thì khối lượng glucozo cần dùng là Show
A. B. C. D. Câu hỏi:Sobitol là sản phẩm của phản ứng A.glucozơ tác dụng với dung dịch AgNO3/NH3. B.glucozơ tác dụng với H2, xt Ni đun nóng. C.lên men ancol etylic. D.glucozơ tác dụng với Cu(OH)2ở nhiệt độ thường. Lời giải: Đáp án đúng:B.glucozơ tác dụng với H2, xt Ni đun nóng. Giải thích: Sobitol là một poliancol có công thức CH2OH[CHOH]4CH2OH; được tạo thành khi dẫn khí H2vào dung dịch glucozơ (hoặc fructozơ) đun nóng, có Ni làm xúc tác: Cùng Top lời giải đi tìm hiểu về sorbitol nhé. 1. Sorbitol là gì? Tính chất và công thức hóa học của Sorbitol- Sorbitol hay còn được gọi là đường đơn sorbitol với công thức hóa họcC6H14O6. Sorbitol là hóa chất với dạng lỏng màu trắng, không mùi, có vị ngọt và tan hoàn toàn trong nước, rượu. -Ngoài tên gọi sorbitol, hóa chất này còn có các tên gọi khác là glucohexitol, sorbite, sorbol, glucitol, hexa-ancol với khối lượng phân tử M=182,17 đvC, có nhiệt độ nóng chảy 110 độ C. -Trong tự nhiên, sorbitol thường được tách chiết từ các loại trái cây và rau như ngô, bí ngô, quả táo, quả lê, dâu rừng, đào, mận khô,... -Trong công nghiệp, sorbitol được sản xuất từ glucose dưới tác dụng của nhiệt độ và áp suất cao hydro hóa, xúc tác Niken sẽ tạo thành Sorbitol. -Ngoài ra, Sorbitol còn có tính khử, không thể lên men được, và rất bền trước sự tấn công của vi khuẩn. -Sorbitol có khả năng tạo phức với kim loại nặng, góp phần cải thiện việc bảo quản các sản phẩm béo. 2. Điều chế Sorbitola. Cách điều chế trong tự nhiên Sorbitol có trong ngô, táo, lê, đào….. Sorbitol được phát hiện ban đầu trong nước quả tươi của quả mọng núi (Sorbus aucuparia) vào năm 1872. Ngoài ra Sorbitol được tìm thấy trong một số trái cây khô và có thể góp phần làm giảm tác dụng nhuận tràng. Vì vậy, trong tự nhiên sorbitol thường được tách chiết trong các loại trái cây và rau như ngô, bí ngô, quả táo, quả lê, quả dâu rừng, đào, mận khô,… b. Cách điều chế trong công nghiệp Sorbitol được sản xuất từ glucose dưới tác dụng của nhiệt độ và áp suất cao, hydro hóa với niken (Ni), nói nôm na là đường glucose được hydro hóa với xúc tác Ni sẽ tạo thành Sorbitol. 3. Ứng dụng của Sorbitola. Trong ngành công nghiệp -Hóa chất Sorbitol có vai trò quan trọng như chất ổn định, chất chống oxi hóa, chất giữ ẩm, chất tạo nhũ..., nên được sử dụng trong sản xuất các hợp chất sơn, polymer như chất ổn định và chất chống oxi hóa, chất dẻo dùng trong đúc, chất tẩy rửa, keo dán, da, vải, dệt may, điện hóa, giấy... b. Sorbitol dùng làm chất tạo bọt
-Sorbitol là một dạng đường thay thế. Sorbitol có tới 60% vị ngọt của mía đường. Sorbitol còn được gọi là chất ngọt dinh dưỡng bởi vì nó cung cấp năng lượng trong chế độ ăn uống 2,6kcal mỗi gram so với trung bình 4kcal tương đương với 17calo cho carbohydrate. Sorbitol có trong các loại thực phẩm như: Bạc hà, si ro ho và kẹo nhai không đường. c. Sorbitol được ứng dụng trong thực phẩm -C6H14O6được xem là phụ gia thực phẩm phổ biến nhất hiện nay. Đây là chất thuộc nhóm phụ gia tạo vị ngọt, được phép sử dụng trong thực phẩm với liều lượng cho phép theo tiêu chuẩn Việt Nam. Không những vậy, Sorbitol còn có tác dụng giữ ẩm và tạo được độ bóng cho thực phẩm. -C6H14O6có vị ngọt giống khoảng 60% đường mía với vị ngọt mát, có thể cho thêm vào trong bánh kẹo, thực phẩm và bánh socola để tránh thực phẩm bị khô và cứng bằng độ ẩm với khả năng ổn định tốt. -Mặt khác, chúng giúp giữ được hương thơm lâu và không bị bay hơi.Ngoài ra, sorbitol còn được dùng trong sản xuất thuốc lá, dùng để ngăn ngừa sự vụn vỡ của sợi thuốc lá và làm chất dịu thuốc nhai. -Một đặc điểm nổi bật của sorbitol là chất ngọt nhưng hấp thu chậm, do đó nó không làm tăng lượng insulin như đường và sẽ không gây sâu răng, sử dụng trong bánh kẹo ít calo và trong rất nhiều thực phẩm khác và còn được dùng để giải độc gan, tẩy trắng thịt, cá trong chế biến. -Làm giảm điểm đóng băng của kem, giúp cho kem mềm hơn. -Ngoài tác dụng để thay thế chất ngọt, vị đường trong thực phẩm, giảm lượng đường, Sorbitol còn được sử dụng làm chất giữ ẩm trong bánh quy và thực phẩm có độ ẩm thấp như trái cây và bơ, đậu phộng. -Trong nướng bánh, chất này có tác dụng giống như một chất dẻo, giúp làm chậm quá trình đốt cháy. d. Ứng dụng trong phòng thí nghiệm -Sorbitol được sử dụng trong môi trường nuôi cấy vi khuẩn để phân biệt chủng Escherichia coli O157: H7 khỏi hầu hết các chủng E.coli. -Sorbitol được xác định là một chất trung gian hoá học quan trọng tiềm năng để sản xuất nhiên liệu từ các nguồn sinh khối, có thể được sử dụng làm nhiên liệu sinh học. d. Sorbitol được sử dụng trong mỹ phẩm -Thành phần Sorbitol đã được FDA chứng nhận và kiểm chứng về mức độ an toàn khi đưa vào ngành mỹ phẩm. Và được kết luận rằng nó hoàn toàn tốt cho da, hơn hết mang đến nhiều tác dụng cho da. -Sorbitol được dùng để giữ ẩm cho da, giúp da mềm mại và mịn da và dùng như chất ổn định nên được dùng trong các loại gel, kem bôi da, và đặc biệt là kem đánh răng… -Mặt khác được giữ được hương thơm và không bị bay hơi. e. Sorbitol được sử dụng như thuốc nhuận tràng -Sorbitol có thể được sử dụng như thuốc nhuận tràng thông qua một hỗn dịch uống hoặc thuốc xổ. Như với rượu đường khác, giảm cơn đau dạ dày khi dùng sản có chứa sorbitol. -Sorbitol có tác dụng dụng nhuận tràng bằng cách kéo nước vào ruột già, từ đó kích thích nhu động ruột. -Sorbitol đã được xác nhận an toàn cho những người già, mặc dù vậy vẫn nên nhận sự hướng dẫn của bác sỹ trước khi sử dụng. -Sorbitol cũng có thể được dùng trong các trường hợp khác chưa được liệt kê trong hướng dẫn dùng thuốc này. f. Sorbitol được sử dụng trong y dược -Được sử dụng làm tá dược trong sản xuất thuốc chứa vitamin C, thuốc bổ và các loại thuốc uống viên. -Điều trị tăng kali trong máu cũng sử dụng sorbitol và nhựa polystyrence sulfonnate trao đổi ion. -Sorbitol có tác dụng làm ổn định các dung dịch huyền phù trong sản xuất chữa bệnh và đối với người bị tiểu đường Sorbitol có tác dụng rất tốt. -Sorbitol cũng được sử dụng trong sản xuất viên nang, sofgel để lưu trữ dùng thuốc nước. Ngoài ra,sorbitol còn được dùng trong sản xuất thuốc lá, dùng để ngăn ngừa sự vụn vỡ của sợi thuốc lá và làm chất dịu thuốc nhai. 
Trong y học, thuốc sorbitol (hay còn có một số tên gọi khác như D-sorbitol, E420, D-glucitol) được bào chế thành thuốc nhuận tràng. Tác dụngTác dụng của thuốc sorbitol là gì?Thuốc sorbitol là thuộc nhóm thuốc nhuận tràng thẩm thấu theo cơ chế tăng tiết cholecystokinin – pancreazymin đẻ làm tăng nhu động ruột. Thuốc được sử dụng để điều trị các triệu chứng rối loạn tiêu hóa, táo bón và khó tiêu. Một số tác dụng khác của thuốc không được liệt kê trên nhãn thuốc đã được phê duyệt nhưng bác sĩ có thể chỉ định bạn dùng. Bạn chỉ sử dụng thuốc này để điều trị một số bệnh lí chỉ khi có chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra, sorbitol còn được dùng như một tá dược tạo ngọt trong một số viên nhai hoặc chất hóa dẻo cho gelatin trong vỏ viên nang, có trong thành phần dịch truyền để thay thế glucose trong việc cung cấp năng lượng, giữ ẩm và tạo hương trong mỹ phẩm, giữ ẩm cho kem đánh răng… Liều dùngNhững thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi quyết định dùng thuốc. Dạng bào chế và hàm lượng thuốc sorbitolThuốc có nhiều dạng bào chế và hàm lượng khác nhau
Liều dùng thuốc sorbitol cho người lớn như thế nào?Tùy theo dạng bào chế mà liều dùng và cách dùng của thuốc có thể khác nhau, bạn hãy đọc kỹ hướng dẫn và trao đổi với bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi dùng. Liều dùng sau đây chỉ mang tính chất tham khảo.
Với người bị bệnh kết tràng cần phải giảm liều. Liều dùng thuốc sorbitol cho trẻ em như thế nào?Trẻ em thường dùng với liều lượng bằng một nửa người lớn. Tuy nhiên, bạn cần hỏi ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ chuyên môn nếu muốn dùng thuốc này cho trẻ.
Hãy đọc kỹ hướng dẫn trước khi sử dụng. Mỗi dạng bào chế sẽ có cách sử dụng khác nhau như:
Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về cách sử dụng thuốc, hãy hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ để được hướng dẫn chính xác. Bạn nên làm gì trong trường hợp khẩn cấp hoặc dùng quá liều?Khi dùng nhiều liều thuốc lặp lại có thể gây ra rối loạn nước và điện giải. Quá liều được điều trị bằng cách bù nước và điện giải néu cần thiết. Trong trường hợp khẩn cấp, hãy gọi ngay cho Trung tâm cấp cứu 115 hoặc đến cơ sở y tế địa phương gần nhất. Bạn nên làm gì nếu quên một liều?Nếu bạn quên một liều thuốc, hãy dùng càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu gần với liều kế tiếp, hãy bỏ qua liều đã quên và dùng liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch. Lưu ý rằng không nên dùng gấp đôi liều đã quy định. Tác dụng phụBạn có thể gặp tác dụng phụ nào khi dùng thuốc sorbitol?Một số tác dụng phụ được ghi nhận ở một số người dùng thuốc này gồm:
Hãy ngừng sử dụng và gọi ngay cho bác sĩ nếu có triệu chứng nghiêm trọng của tác dụng phụ như dị ứng thuốc (nổi phát ban, khó thở, sưng mặt, môi, lưỡi hoặc cổ họng); co thắt dạ dày nặng, nôn mửa, tiêu chảy nặng, phân đen có máu hoặc đen sệt, chảy máu trực tràng, mót đi ngoài thường xuyên, chóng mặt, suy nhược. Đây không phải là danh mục đầy đủ tất cả các tác dụng phụ và có thể xảy ra những tác dụng phụ khác. Nếu bạn gặp phải bất kỳ tác động không mong muốn nào khi dùng thuốc, hãy thông báo ngay cho bác sĩ.
Chống chỉ định dùng thuốc cho các trường hợp sau: Hãy nói với bác sĩ nếu bạn bị dị ứng bất kỳ thứ gì trước đây, buồn nôn, nôn, đau dạ dày và khi thói quen đi đại tiện đột ngột thay đổi trong 2 tuần gần đây. Đối với người bị bệnh kết tràng, tránh dùng lúc đói và cần giảm liều. Người bị phình đại tràng cần thận trọng khi dùng sorbitol vì nhu động đại tràng có thể bị thay đổi, gây u phân. Nếu có phản ứng kích ứng hoặc mẫn cảm, bạn cần ngưng dùng thuốc ngay và thông báo cho bác sĩ. Bạn lưu ý không nên sử dụng thuốc nhuận tràng lâu dài. Điều trị táo bón bằng thuốc chỉ để hỗ trợ trong điều trị bằng chế độ ăn uống. Những điều cần lưu ý nếu bạn đang mang thai hoặc cho con búVẫn chưa có đầy đủ các nghiên cứu để xác định rủi ro khi dùng thuốc này trong thời kỳ mang thai hoặc cho con bú. Trước khi dùng thuốc, hãy luôn hỏi ý kiến bác sĩ để cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ. Tương tác thuốcThuốc sorbitol có thể tương tác với thuốc nào?Khi dùng chung sorbitol với các thuốc nhuận tràng khác, thuốc làm mềm phân hoặc natri polystyrene sulfonate có thể tăng cường tác dụng nhuận tràng và/hoặc tăng nguy cơ rối loạn điện giải và nước. Hãy liệt kê danh sách tất cả thuốc, thực phẩm chức năng, vitamin mà bạn đang dùng để thầy thuốc xem xét. Có thể họ sẽ giảm liều, đổi thuốc hoặc có phương án phù hợp hơn. Nếu muốn sử dụng một thuốc mới cũng cần thông báo với bác sĩ. Tình trạng sức khỏe nào ảnh hưởng đến thuốc sorbitol?Tình trạng sức khỏe của bạn có thể ảnh hưởng đến việc sử dụng thuốc này. Bạn nên báo cho bác sĩ biết nếu mình có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào, đặc biệt là các trường hợp được đề cập ở trên phần Thận trọng/ Cảnh báo. Bảo quảnBạn nên bảo quản thuốc sorbitol như thế nào?Bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, nhiệt độ dưới 30ºC, tránh ánh sáng. Để thuốc tránh xa tầm tay trẻ em. Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. |
