 Nghệ sĩ Minh Hiếu có vai diễn tròn trịa cho nhân vật Nguyễn Hữu Chỉnh - Ảnh: Đ.TRIẾT Không quá ôm đồm, vở kịch như một dòng ký ức điểm xuyết lại đôi ba dấu ấn chính trị. Ngắn gọn và hấp dẫn cả về âm nhạc lẫn bối cảnh cùng ngôn ngữ kịch vừa sang trọng vừa rất đời, song Thế sự vẫn là vở kịch luận đề kén khán giả. Chị Hương Giang (quận Ba Đình) chia sẻ: “Phải mất 15 phút đầu tôi chưa thể hiểu được câu chuyện. Dần dần tôi mới bắt nhịp và thêm hiểu về Nguyễn Hữu Chỉnh - một nhân vật lịch sử từng biết đến qua những bài học trong sách giáo khoa, nhưng ở đây có nhiều điểm nhìn thú vị”. Những dấu ấn chính trị ấy đã không chỉ đặc biệt quan trọng trong cuộc đời Nguyễn Hữu Chỉnh - viên tướng tài ba mưu lược mà còn làm xoay chuyển cuộc cờ thế sự của đất nước trong một giai đoạn lịch sử đầy biến động - giai đoạn Lê Trung Hưng. Đó là chuyện Nguyễn Hữu Chỉnh hiến kế để rồi cùng vua Quang Trung - Nguyễn Huệ kéo quân ra Bắc phò Lê diệt Trịnh. Và chính Nguyễn Hữu Chỉnh là "ông tơ" xe duyên cho mối tình chính trị ngọt ngào: Quang Trung - Ngọc Hân công chúa… Không sa vào kể lể, kịch đi vào những cật vấn về thế sự của anh hùng thời loạn, những cật vấn trong vua Quang Trung trước những dốc tâm vì đại sự của vị tướng Bắc Hà, hay dòng chảy nội tâm ăm ắp những canh cánh, âu lo, ngờ vực - cả khi thắng thế lẫn lúc gặp nguy biến - của Nguyễn Hữu Chỉnh. Nguyễn Hữu Chỉnh biết tìm minh chủ để phò tá, dốc sức. Thế nhưng, vì sao ông vẫn luôn phải sống trong nghi kỵ, lẻ loi, độc hành, giữa biết bao mối quan hệ với vua Quang Trung, với Vũ Văn Nhậm, với chị gái và cả với cô đào hát… Cuộc đời ông khép lại bằng cái kết bi thảm của kẻ sĩ mang nỗi đau đời khôn thấu! Vai diễn chứa chất nội tâm này được nghệ sĩ Minh Hiếu đảm nhận khá tròn trịa, diễn mà như không diễn để người xem như thấy hiển hiện trước mắt một Nguyễn Hữu Chỉnh vì không thỏa chí tang bồng mà trở nên cao ngạo, tìm cách vùi mình vào bao thú vui tầm thường nhưng sao vẫn đau đáu cùng nỗi cô đơn! Xem liền 5 suất diễn khi Thế sự vừa ra mắt công chúng Hà Nội, tác giả Lê Chí Trung bảo rằng ông thấy vở diễn thật vừa vặn khi thời lượng gọn ghẽ (chỉ khoảng 100 phút) mà vẫn đủ sức truyền tải những thông điệp êkip sáng tạo mong muốn gửi gắm đến khán giả. Còn với đạo diễn - NSND Anh Tú, đây là kịch bản "khó nhằn" và đầy mạo hiểm khi anh chọn cách dàn dựng làm bật tính luận đề qua chiều sâu tâm lý nhân vật. Mất đến gần nửa năm ngẫm ngợi rồi dàn dựng để có được bản diễn khá tâm đắc này, Anh Tú đã cố tình giao việc khó cho nghệ sĩ nhưng cũng là tạo đất diễn để họ tỏa sáng. Và anh lại khéo léo gieo vào đây âm hưởng bi hùng của những vũ điệu, bản nhạc đậm chất dân gian không chỉ của vùng đồng bằng Bắc Bộ mà cả của dải đất miền Trung. Tuy nhiên, có điều tiếc nho nhỏ là dường như cái kết của vở diễn quá tả thực về cái chết của Nguyễn Hữu Chỉnh với một hình nộm bị tứ mã phanh thây xem ra có phần lạc lõng trong mạch chảy luôn cuộn trào những luận bàn, trăn trở, ngẫm ngợi… Thế sự sẽ được Nhà hát Kịch Việt Nam tiếp tục công diễn vào đầu tháng 7 tại rạp số 1 Tràng Tiền.
III. Tây Sơn lật đổ chính quyền họ Trịnh2. Nguyễn Hữu Chỉnh mưu phản Nguyễn Huệ thuphục Bắc HàNguyễn HuệPhú XuânNguyễnNhạcQuy NhơnNguyễnLữGia Định 2. Nguyễn Hữu Chỉnh mưu phản Nguyễn Huệthu phục Bắc Hà? Sau khi giúpvua Lê ổn địnhđược tình hìnhBắc Hà, thái độcủa NguyễnHữu Chỉnhnhư thế nào?- Nguyễn Hữu Chỉnh giúp vua Lêđánh tan tàn dư họ Trịnh nhưng lạilộng quyền, muốn xây dựng lực lượng riêng, chống Tây Sơn Quân Tây Sơn rút về, Bắc Hà rối loạn. Nạn đói hoànhhành, nhân dân cực khổ, vua Lê Chiêu Thống kế vị Lê HiểnTông bất lực chống chọi với các thế lực họ Trịnh, do TrịnhBồng đứng đầu, đang cố sức phục dựng cơ đồ cũ. Dựa vào sựgiúp đỡ của Nguyễn Hữu Chỉnh (sau khi quân Tây Sơn rút đãở lại Bắc Hà), Chiêu Thống đánh bại quân Trịnh, đốt phá phủchúa. Trong nhân dân tuyên truyền nhau câu đối:Thiên hạ mất chuông chùa, chuông chùa đã mất, đỉnh yênsao đượcHoàng Thượng đốt phủ chúa, phủ đốt rồi thì điện cũng trơNguyễn Hữu Chỉnh nhân cơ hội đó lộng quyền, chống lạiTây Sơn, cho người vào đòi lại Nghệ An.Đại Cương Lịch sử Việt Nam- Tập 1- Trang 420-421Trương Hữu Quýnh- Phan Đại Doãn- Nguyễn Cảnh Minh 2. Nguyễn Hữu Chỉnh mưu phản Nguyễn Huệthu phục Bắc Hà- Mưu đồ này được bộc lộ trong một câuthơ của Chỉnh: Đường trời mở rộng thênh thênh,Ta đây cũng một triều đình kém ai? Em có nhận xét gì về Nguyễn Hữu Chỉnh? 2. Nguyễn Hữu Chỉnh mưu phản Nguyễn Huệthu phục Bắc Hà? Trước tình hình đóNguyễn Huệ đã có biệnpháp gì?- Cử Vũ Văn Nhậm raBắc diệt Chỉnh- Giữa năm 1788,Nguyễn Huệ ra Bắclần thứ hai, Thuphục Bắc Hà. 2. Nguyễn Hữu Chỉnh mưu phản NguyễnHuệ thu phục Bắc Hà? Vì sao Nguyễn Huệthu phục được Bắc Hà?- Sự nghiệp của NguyễnHuệ là chính nghĩa, phùhợp với nguyện vọng củanhân dân.- Được nhân dân, nhiều sĩphu nổi tiếng giúp đỡ.- Lực lượng Tây Sơn hùngmạnh.- Chính quyền Lê-Trịnhquá yếu. 2. Nguyễn Hữu Chỉnh mưu phản Nguyễn Huệthu phục Bắc Hà? Việc lật đổ các tậpđoàn phong kiếnNguyễn ở ĐàngTrong, Lê-Trịnhở Đàng Ngoài cóý nghĩa gì?* ý nghĩa:- Việc lật đổ các tập đoàn phong kiếnNguyễn ở Đàng Trong, Lê-Trịnh ởĐàng Ngoài: Tây Sơn đã làm chủđất nước, tiến tới thống nhất lãnhthổ. - Như vây sau hơn 15 năm khởi nghĩa đánhNam, dẹp Bắc, quân Tây Sơn ngày càng lớnmạnh đã hoàn thành một sự nghiệp to lớn:Đánh đổ 3 tập đoàn phong kiến thống trịNguyễn, Trịnh, Lê làm chủ đất nước. ? Vai trò của Nguyễn Huệ trong phong trào TâySơn?Chân dung Nguyễn Huệ Tượng đài chiến thắng Rạch Gầm-Xoài Mút Bài tậpĐiền các sự kiện lịch sử vào các mốc thời gian sausao cho đúng với phong trào Tây SơnNiên đại1771Sự kiện lịch sửKhởi nghĩa nông dân Tây Sơn bùng nổ1777Nghĩa quân Tây Sơn lật đổ chính quyềnchúa Nguyễn ở Đàng Trong1785Nguyễn Huệ chỉ huy quân Tây Sơn tiêu diệtquân Xiêm ở Rạch Gầm Xoài MútNghĩa quân Tây Sơn lật đổ chính quyền họTrịnh ở Đàng Ngoài1786
Nguyễn Hữu Chỉnh mưu phản - Nguyễn Huệ thu phục Bắc Hà
Trên đường trở về Nam, Nguyễn Huệ cho Nguyễn Hữu Chỉnh ở lại Nghệ An giúp trấn thủ Nguyễn Văn Duệ. Sau khi Tây Sơn rút, tình hình Bắc Hà lại rối loạn. Lê Chiêu Thống không dẹp nổi những cuộc nổi loạn của con cháu họ Trịnh, phải mời Nguyễn Hữu Chỉnh ra giúp.Nguyễn Hữu Chỉnh giúp vua Lê đánh tan các tàn dư họ Trịnh. Nhưng Chỉnh lại lộng quyền, muốn xây dựng lực lượng riêng và ra mặt chống Tây Sơn.Mưu đồ này được bộc lộ trong một câu thơ của Chỉnh :Đường trời mở rộng thênh thênh,Ta đây cũng một triều đình kém ai.Nguyễn Huệ liền sai Vũ Văn Nhậm tiến quân ra Bắc trị tội Chỉnh. Diệt được Chỉnh, đến lượt Nhậm lại kiêu căng, có mưu đồ riêng. Giữa năm 1788, Nguyễn Huệ tiến quân ra Thăng Long diệt Nhậm. Bấy giờ, bè lũ Lê Chiêu Thông đã trốn sang Kinh Bắc. Nguyễn Huệ được các sĩ phu nổi tiếng như Ngô Thì Nhậm, Phan Huy ích, Nguyễn Thiếp... hết lòng giúp sức trong việc xây dựng chính quyền ở Bắc Hà. Từ cuối năm 1786 đến giữa năm 1788, Tây Sơn đã ba lần tiến quân ra Bắc. Các tập đoàn phong kiến Lê - Trịnh lần lượt bị Tây Sơn lật đổ. Như vậy, Tây Sơn đã tiêu diệt quân Nguyễn ở Đàng Trong và lật đổ chính quyền Lê - Trịnh ở Đàng Ngoài. Các bài cùng chủ đề
|
