Tiêu luận về Tiên học lễ, hậu học văn

Tổng hợp những bài làm văn giải thích và chứng minh câu tục ngữ “Có chí thì nêTiên học lễ, hậu học văn” hay nhất của các bạn học sinh giỏi văn đạt điểm cao. Mời các bạn đọc tham khảo và dựa vào đây viết cho mình một bài văn giải thích và chứng minh cho câu tục ngữ thật hay. Chúc các bạn luôn luôn học tập tốt.

Giải thích và chứng minh câu tục ngữ: Tiên học lễ, hậu học văn – Bài làm 1

Trong cuộc sống, trên hết của cải, tiền bạc, con người ta trân trọng nhất thái độ ứng xử giữa người với nhau. Chính vì lẽ đấy, dân gian ta có câu: “Tiên học lễ, hậu học văn”.

Trong câu nói đó, “tiên học lễ” nghĩa là con người trước hết phải co một phẩm chất đạo đức tốt, phải học được những thái độ ứng xử phù hợp với lề thói xã hội, sau đó, khi đã có được một nhân cách hoàn thiện thì mới bắt đầu học đến những bộ môn khoa học khác, đấy là “hậu học văn”. Tóm lại, câu nói của người xưa muốn truyền dạy cho thế hệt chúng ta rằng làm người trước tiên phải biết lễ nghĩa, đạo đức từ đó mới tạo nên một nền tảng tốt để học tập đỗ đạt được. Một con người nhận thức được những điều đó thì sẽ biết kính trên nhường dưới, biết “cảm ơn”, “xin lỗi” đúng lúc, biết phân biệt phải trái để có những hành động đúng mực đối với mọi người, hơn nữa, khi đã được dạy dỗ thì người đó sẽ biết suy nghĩ để làm việc, học tập nghiêm túc, chăm chỉ, không phụ lòng những người đã tin tưởng mình. Đấy là những thể hiện của một con người đã học được chữ “lễ” và chữ “nghĩa”.

Lễ nghĩa là một trong những truyền thống quan trọng trong xã hội Việt Nam. Điều đó sẽ giúp con người tạo mối quan hệ tốt với bạn bè, hàng xóm, đem lại một niềm tự hào cho gia đình, được mọi người yêu thương, quý mến, coi trọng. Ngoài ra, tạo được uy tín trong công việc, sự nghiệp thành đạt. Hơn thế nữa, khi có ý thức thì con người sẽ biết sắp xếp, tổ chức việc học, việc làm một cách khoa học, từ đó, công việc của họ luôn được hoàn thành, có hiệu quả, cuộc sống sẽ trở nên nề nếp và thanh thản hơn. Xin lấy ví dụ từ giáo sư Ngô Bảo Châu, sinh ra trong hoàn cảnh đất nước khó khăn, nhờ được giáo dục ý thức từ nhỏ, nên ông đã có thái độ nghiêm túc trong việc học, cùng với sự cố gắng, ông đã thành công ngoài mong đợi. Vậy là đối với một con người, một nền tảng nhân cách tốt sẽ giúp họ có một tiền đồ tươi sáng, thành đạt.

Thế nhưng, khi không cư xử lễ độ trong cuộc sống, chỉ “học văn” mà không “học lễ” thì học tập họ có thể làm tốt, nhưng họ không tạo được mối quan hệ tốt với bạn bè, không biết cư xử phải phép với mọi người thì họ sẽ không nhận được sự yêu mến, đồng cảm của những người xung quanh. Từ đó, cuộc sống của họ sẽ bị cô lập, xa lánh, không có niềm vui và chia sẻ. Chưa hết, khi không có sự hợp tác, giúp đỡ, tinh thần không được tỉnh táo, thoải mái thì công việc lại càng gặp nhiều khó khăn, dễ bị phân tâm, khó đạt được hiệu quả như mong muốn. Như Hồ Chủ tịch đã nói: “Người có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó, người có tài mà không có đức thì không dùng được”. Ngoài ra, cuộc sống vẫn còn những kẻ đạo đức giả, cố tỏ ra lễ phép, có tài nhưng sau lưng luôn phá ngầm, gây khó cho người khác, vừa không có đức mà lại không có tài, thật đáng lên án. Tóm lại, nhân cách không tốt thì chỉ kéo theo những hậu quả xấu, những điều không mong muốn.

Vì những lẽ đó, trẻ em từ nhỏ nên được giáo dục từ gia đình và nhà trường, nên được rèn luyện một nếp sống, một nền tảng đạo đức bởi “cây non dễ uốn”. Còn những người trẻ, đã trưởng thành thì nên học tập những kỹ năng sống cần thiết như hoạt động nhóm, giao tiếp xã hội, nói trước đám đông. Quả thật, con người ta cần có một thái độ sống tích cực thì mới mong đạt được thành công trong mọi việc.

Xem thêm:  Tóm tắt Trong Lòng Mẹ

Người xưa thật đúng đắn khi cho rằng có “học lễ”, có đạo đức thì sau đó con người ta mới “học văn” mới có thể giúp ích cho xã hội được. Để thay lời kết, xin trích dẫn câu nói: “Học để làm người, học để làm việc”.

Như vậy câu tục ngữ “Tiên học lễ hậu học văn” có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với mỗi người chúng ta. Nó chính là thước đo đạo đức, nhân phẩm của một người. Như Bác Hồ nói “Có tài mà không có đức là người vô dụng. Có đức mà không có tài thì làm việc  gì cũng khó”.

Giải thích và chứng minh câu tục ngữ: Tiên học lễ, hậu học văn – Bài làm 2

Từ xưa cho đến nay nhân dân ta có truyền thống tôn sư trọng đạo và truyền thống cũng rất hiếu học. Ta như thấy được trong mỗi gia đình Việt Nam dù khó khăn đến mấy, thì ta như thấy được các bậc cha mẹ đều lo cho con cái được học hành nên người. Ngày nay ta như thấy được có biết bao câu tục ngữ, bài ca, lời hay ý đẹp nói về ngay cả việc học hành được truyền tụng trong dân gian. Cổ nhân xưa cũng đã có câu nói rất hay “Tiên học lễ, hậu học văn”.

Câu tục ngữ cũng chính là câu nói của “thánh hiền” mà các cụ đồ nho ngày trước thường dùng để răn dạy học trò. Câu tục ngữ cũng không phải là một câu tục ngữ nhưng được lưu truyền như một câu tục ngữ, nó dường như cũng đã hàm chứa một bài học đạo lí sâu sắc.

“Tiên” được hiểu là trước, “hậu” chính là sau. Việc chúng ta “Học lễ” nghĩa là học lễ nghĩa, đạo đức… “Học văn” cũng có nghĩa là học văn chương, văn hóa, chữ nghĩa, khoa học, kĩ thuật… “Tiên học lễ, hậu học văn” tóm lại cũng có ý nghĩa là: Trước tiên phải học lễ nghĩa đạo đức, học việc đạo lí làm người, sau mới học đến văn chương, hay việc học chữ nghĩa, học các kiến thức khẳng định việc giáo dục đạo đức cho học sinh quả thật cũng chính là việc vô cùng quan trọng để hình thành nhân cách văn hóa cho thanh thiếu nhi. Ta như thấy được câu “Tiên học lễ, hậu học văn”, đồng thời cũng chính là một châm ngôn đã được khắc sâu vào hồn người qua hàng nghìn năm lịch sử.

Chúng ta thấy được rằng chính mục đích học tập là gì? Học có thể chính là để làm người, con người có nhân cách và có văn hóa. Học đồng thời cũng chính để trở nên tài giỏi, người công dân tốt, hay cũng chính là người lao động giỏi, đem đức tài làm rạng rỡ cho gia đình. Học cũng chính là việc phục vụ đắc lực cho Tổ quốc vì mục tiêu “dân giàu nước mạnh”.

Có thể thấy được rằng chính việc đức và tài là hai tố chất hợp thành nhân cách văn hóa. Học để phát triển đức, tài. Đạo đức được xem chính là cái gốc của con người. Tài năng thực sự chỉ có thể phát triển rực rỡ trên nền tảng đạo đức. Ngay cả những cái cây cối phải sâu rễ, gốc bền mới có nhiều hoa thơm trái ngọt. Con người chúng ta cũng vậy, ta như thấy được những đạo đức, tư cách là điều kiện làm nảy nở tài năng. Do đó, ta như thấy được rằng chính những người dạy cũng như người đọc phải biết được rằng chính là việc “Tiên học lễ, hậu học văn” một cách sâu sắc. Có thể thấy được một khi người học chưa được giáo dục đến nơi đến chốn thì đừng vội “học văn” vì chỉ khi có “học văn” cũng vô ích. Thực sự ta như thấy được những kẻ mà lại có tài mà kém đức là vô dụng, họ cũng như chỉ làm nên những chuyện bất lương. Khi chúng ta học giỏi văn, toán… được điểm cao, nhưng bất hiếu, vô lễ, càn quấy… thì có giá trị gì? Có lẽ rằng chính mỗi  chúng ta phải phấn đấu trở nên con ngoan, lễ phép, vâng lời, cũng như phải chăm học chăm làm… của cha mẹ. Có lẽ chính là người học sinh biết kính thầy, mến bạn đồng thời cũng đã giúp đỡ bạn bè và nỗ lực học giỏi.

Qủa thực ta như thấy được câu tục ngữ “Tiên học lễ, hậu học văn” là một định hướng. Đó cũng chính là một phương châm giáo dục giúp học trò trở thành những con người vừa có đức, vừa có tài.

Xem thêm:  Nêu cảm nghĩ của em về tình bạn

Chắc chắn rằng đó chính là câu nói của cổ nhân trên đây làm chứa một nội dung sâu sắc về việc dạy và việc học. Có lẽ chính việc nhân dân ta đề cao đạo lí, đạo đức, lễ nghĩa, ta như thấy được không phải tư tưởng phong kiến mà trong lời dạy “Tiên học lễ, hậu học văn” thực sự dường như cũng đã mang màu sắc và tính chất của đạo đức nhân dân. Ta như thấy được rằng tác giả Nguyễn Trãi, người anh hùng, nhà thơ lớn trong thế kỉ 15 đã từng viết trong tác phẩm “Quốc âm thi tập”: “Trồng cây đức để con ăn”. Và quả thật ta như thấy được khi muốn trồng được “cây đức” thì trước hết phải dạy con cái rằng “Tiên học lễ, hậu học văn”.

Khi ta thấy được nói “học lễ” trước, “học văn” sau không có nghĩa tách rời hai khâu trong một quá trình dạy và học. Học lễ để có thể đảm bảo cơ sở cho việc học văn. Thực sự ta như thấy được việc học văn để phát huy việc học lễ. Qủa thật ta như thấy được chính khâu học gắn bó với nhau, đồng thời cũng như cũng đã tác động nhau để hình thành nhân cách văn hóa cho thế hệ trẻ.

Con người ta như thấy được nói “học văn” sau không có nghĩa là coi nhẹ việc học tập văn hóa. Con người chúng ta mới phải là con người yêu nước, con người cũng có trình độ cao về văn hóa, khoa học kĩ thuật. Thực sự ta như thấy được những người có đức mà không có tài cũng chẳng làm nên trò trống gì cả. Có lẽ chính bởi vậy, đừng bao giờ nên học văn hóa một cách đơn thuần mà không coi trọng việc rèn luyện đạo đức. Hoặc ta cũng như chỉ coi trọng việc “học lễ” mà coi nhẹ “học văn” cũng là cách học bất cập.

Thực sự ta như thấy được giáo dục là thước đo tầm vóc của một dân tộc. Trong bốn nghìn năm dựng nước, hay ngay cả dân tộc ta rất coi trọng mở mang việc học hành. Thế rồi ta như thấy được văn miếu với bia đá khắc tên hàng nghìn tiến sĩ. Chu Văn An, Nguyễn Bỉnh Khiêm… được xem chính là những ông thầy vĩ đại, đã đào tạo cho đất nước bao nhiêu nhân tài lỗi lạc. Có lẽ rằng, chính các cụ đã đề cao “Tiên học lễ, hậu học văn” nên mới làm rạng rỡ nền văn hiến Đại Việt ta.

Thế rồi ta như thấy được có cả năm điều dạy thiếu nhi của Bác Hồ: “Yêu Tổ quốc, yêu đồng bào. Học tập tốt, lao động tốt…. Chính việc ta như thấy được khiêm tốn, thật thà, dũng cảm…đã bao hàm ý nghĩa đó chính là “Tiên học lễ, hậu học văn” dưới ánh sáng đường lối giáo dục của Đảng của nước ta.

Hiện nay, mọi người như thấy được rằng đó đây còn có một số thanh thiếu nhi lười học, nói tục, chửi bậy, vô lễ với thầy cô giáo, hay thậm chí là việc thô bạo với bạn bè… Ta dường như thấy được hiện tượng ấy nói lên việc giáo dục đạo đức trong gia đình, và hơn nữa chính trong nhà trường chưa được coi trọng đúng mực.

Câu tục ngữ đặc sắc “Tiên học lễ, hậu học văn” nó dường như cũng có giá trị như một châm ngôn giúp học sinh chúng ta nâng cao nhân cách. Ta dường như cũng phải tự trau dồi đạo đức, có ý thức học tập tốt. Khi trải qua biết bao hàng nghìn năm tồn tại, thực sự ta như thấy được câu nói của cổ nhân, không hề bị phù mờ lớp bụi thời gian mà trái lại, cũng như chính chân lí ấy vẫn tỏa sáng. Nó dường như cũng vẫn có giá trị định hướng việc tu dưỡng và học tập cho thế hệ trẻ.

Giải thích và chứng minh câu tục ngữ: Tiên học lễ, hậu học văn – Bài làm 3

Lễ nghĩa luôn là vấn đề mà ở mỗi thời đại đều được mọi người quan tâm. Trong sự nghiệp giáo dục, thì vấn đề rèn luyện đạo đức cho học sinh luôn giữ vai trò quan trọng, ưu tiên hàng đầu. Thế nên tại các trường học luôn có câu nói: “Tiên học lễ, hậu học văn”. Vậy ta nên hiểu câu tục ngữ này như thế nào? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong bài viết này.

Trước hết câu tục ngữ này bao gồm hai vế nhỏ song song và bổ sung ý nghĩa cho nhau. “Tiên” là trước hết, là cái đầu tiên. Mà “lễ” chính là lễ phép, cách đối nhân xử thế sao cho phù hợp với những chuẩn mực đạo đức của xã hội. Như vậy cả vế thứ nhất mang ý nghĩa răn dạy về việc học tập thì trước tiên cần phải học lễ nghi, lễ phép cho đúng mực và không làm mất thuần phong mỹ tục. Bổ sung cho vế thứ nhất là vế thứ hai “hậu học văn”. “Hậu” nghĩ là sau, phía sau mà “văn” chính là các môn học văn hóa chứa đựng những tri thức của nhân loại. Qua sự giải thích trên có thể hiểu câu tục ngữ này muốn nói mỗi chúng ta cần rèn luyện, trau dồi đạo đức, lễ phép trước sau đó mới đến việc học tập những kiến thức sách vở. 

Xem thêm:  Tình yêu quê hương là một tình cảm thiêng liêng đối với mỗi con người. Em hãy viết đoạn văn nghị luận về đề tài này

Quả thực như vậy, Bác Hồ đã từng nói: “Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó”. Câu nói của Bác kết hợp với câu tục ngữ “Tiên học lễ, hậu học văn” đã đưa ra cho chúng ta một cái nhìn tổng quan về mối quan hệ giữa “tài” và “đức”. Muốn thành người toàn diện thì ngoài việc có nhân cách tốt chúng ta cần có kiến thức, có trình độ chuyên môn. Chính vì thế ngay từ khi còn nhỏ, từ khi ngồi trên ghế nhà trường, chúng ta không chỉ quan tâm đến kiến thức sách vở mà trước hết cần phải rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, để hình thành nên một nhân cách tốt. Có như thế chúng ta mới không có cái nhìn lệch lạc, mới có thể tiếp thu đúng cách về các kiến thức trường lớp, biến những tri thức đó thành của mình để ứng dụng trong thực tế cuộc sống và công việc.

Như chúng ta đã biết, lễ nghĩa là một trong những truyền thống của dân tộc ta. Trong kho tàng ca dao, tục ngữ thì chiếm một phần không nhỏ chính là những bài xoay quanh cách ứng xử của con người với con người. Một người có lễ nghi, có phẩm chất đạo đức tốt sẽ tạo dựng được những mối quan hệ tốt đẹp không những trong gia đình mà cả ngoài xã hội. Nhờ đó được mọi người tôn trọng, quý mến và nhận được sự giúp đỡ của mọi người. Trong công việc cũng vậy, việc cư xử phải phép, đúng lễ nghi khiến chúng ta gây ấn tượng tốt với đối tác, đồng nghiệp, dễ dàng hòa nhập và nhận được sự yêu mến từ mọi người. Trước khi bắt đầu một việc gì đó thì cái người ta nhìn nhận đánh giá đầu tiên không phải là tài năng của bạn mà là cách ứng xử, giao tiếp. Qua cách ứng xử, giao tiếp, qua sự chuẩn bị cho vẻ bề ngoài người ta sẽ đánh giá lên con người bạn. Nếu bạn khi đi phỏng vấn cho một công việc yêu cầu cao về sự chỉn chu, khéo léo và tỉ mỉ nhưng bạn lại ăn mặc, nói năng cẩu thả, bộp chộp thì như vậy dù bạn có tài năng, có học vị, học thức cao thì chắc chắn sẽ không được chọn. 

Qua những điều trên có thể thấy vai trò quan trọng của “lễ” trong đời sống cũng như công việc. Là một học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường thì mỗi chúng ta cần học tập, rèn luyện lễ nghi, đạo đức ở mọi lúc, mọi nơi. Đó có lể là cử chỉ đẹp, những lời nói hay, những quy tắc ứng xử với những đối tượng trong những hoàn cảnh khác nhau… Là học sinh cần biết kính trọng với bề trên, hiếu nghĩa với cha mẹ, thân thiện, yêu mến với bạn bè đồng trang lứa và cư xử lễ phép, đúng mực với những người xung quanh. Sau đó là học tập tiếp thu tri thức, mở rộng vốn hiểu biết cho bản thân.

Tiên học lễ, hậu học văn” là lời răn dạy rất đúng đắn và có ý nghĩa sâu sắc của ông cha ta. Nếu mỗi người luôn có ý thức rèn luyện đạo đức, chăm chỉ học tập thì xã hội sẽ ngày càng tốt đẹp, văn minh hơn.

Cảm ơn các bạn các bạn vừa đọc xong top những bài làm văn giải thích và chứng minh câu tục ngữ “Tiên học lễ, hậu học văn” hay nhất. Chúc các viết cho mình một bài văn giải thích và chứng minh cho câu tục ngữ thật hay và đạt được kết quả cao.