Tóm tắt lịch sử Trung Quốc

Lịch sử Trung Quốc được cho là bắt đầu cách đây hơn 5.000 năm về trước, là một trong những nền văn minh lâu đời nhất trên thế giới và vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay.

Từ khi bắt đầu vào thời kỳ đồ đá mới, con người đã xuất hiện tại các lưu vực thuộc sông Hoàng Hà và Trường Giang. Trong giai đoạn xã hội nguyên thủy ở Trung Quốc kéo dài đến trước triều Hạ theo các ghi chép lịch sử có niên đại cổ nhất được tìm thấy tại Trung Quốc là từ đời nhà Thương.

Khoảng thời gian trước khi chưa có văn tự ghi chép nhưng vẫn được lưu truyền lại những thần thoại và truyền thuyết, có thể nói điển hình nhất là thần thoại về Bàn cổ tạo nên trời đất.

Vào năm 221 trước công nguyên đây được xem là cột mốc quan trọng có ý nghĩa trong lịch sử Trung Quốc, dưới sự lãnh đạo của Tần Thủy Hoàng - nước Tần chính thức thống nhất Trung Quốc và trở thành một đế quốc vô cùng hùng mạnh, điều đó đã góp phần đưa nền văn minh Trung Hoa phát triển rực rỡ sau này và tồn tại cho đến ngày nay.  

Các giai đoạn của lịch sử Trung Quốc

  • Thời cổ đại (~5.000 TCN - 221 TCN) 
  • Văn hóa Ngưỡng Thiều (~5.000 - 3.000 TCN) 
  • Văn hóa Long Sơn (~3.000 - 2.000 TCN) 
  • Tam Hoàng Ngũ Đế Hạ (~thế kỷ 21– ~thế kỷ 16 TCN) 
  • Thương (~thế kỷ 17 – ~thế kỷ 11 TCN) 
  • Chu (~thế kỷ 11 – 256 TCN) 
  • Tây Chu (~thế kỷ 11 – 770 TCN) 
  • Đông Chu (770 TCN - 256 TCN) 
  • Xuân Thu (770 – 476 TCN) 
  • Chiến Quốc (476 – 221 TCN) 
  • Thời đế quốc (221 TCN - 1912) 
  • Tần (221 TCN – 206 TCN) 
  • Hán (202 TCN – 220 CN) 
  • Tây Hán (202 TCN – 9) 
  • Tân (9 – 23) 
  • Đông Hán (25 – 220) 
  • Tam Quốc (220 – 280) 
  • Tào Ngụy (220 – 266) 
  • Thục Hán (221 – 263) 
  • Đông Ngô (229 – 280) 
  • Tấn (266 – 420) 
  • Tây Tấn (266 – 316) 
  • Đông Tấn (317 – 420) 
  • Thập lục quốc (304 - 439) 
  • Nam-Bắc triều (420 – 589) 
  • Tùy (581 – 619) 
  • Đường (618 – 907) 
  • Ngũ Đại Thập Quốc Tống Nguyên (1271 – 1368) 
  • Minh (1368 – 1644) 
  • Thanh (1636 – 1912) 
  • Thời hiện đại (1912 đến nay) 
  • Trung Hoa Dân Quốc (1912 – 1949) 
  • Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (1949 – nay) 

Trên đây là giới thiệu chung về lịch sử Trung Quốc cũng như các triều đại cai trị của quốc gia này do trung tâm tiếng Trung SOFL cung cấp, hy vọng những thông tin này sẽ hữu ích cho những ai đang tìm hiểu, khám phá về đất nước Trung Quốc.

Triều đại đầu tiên chắc chắn tồn tại là nhà Thương, định cư dọc theo lưu vực sông Hoàng Hà, vào khoảng thế kỷ 18 đến thế kỷ 12 TCN. Nhà Thương bị nhà Chu chiếm (thế kỷ 12 đến thế kỷ 5 TCN), đến lượt nhà Chu lại bị yếu dần do mất quyền cai quản các lãnh thổ nhỏ hơn cho các lãnh chúa; cuối cùng, vào thời Xuân Thu, nhiều quốc gia độc lập đã trỗi dậy và liên tiếp giao chiến, và chỉ coi nước Chu là trung tâm quyền lực trên danh nghĩa. Cuối cùng Tần Thủy Hoàng đã thâu tóm tất cả các quốc gia và tự xưng là hoàng đế vào năm 221 TCN, lập ra nhà Tần, quốc gia Trung Quốc thống nhất về thể chế chính trị, chữ viết và có một ngôn ngữ chính thống đầu tiên trong lịch sử Trung Quốc.

Tuy nhiên, triều đại này không tồn tại lâu do nó quá độc đoán và tàn bạo và đã tiến hành "đốt sách chôn nho" trên cả nước (đốt hết sách vở và giết những người theo nho giáo) nhằm ngăn chặn những ý đồ tranh giành quyền lực của hoàng đế từ trứng nước, để giữ độc quyền tư tưởng, và để thống nhất chữ viết cho dễ quản lý. Sau khi nhà Tần sụp đổ vào năm 207 TCN thì đến thời nhà Hán kéo dài đến năm 220 CN. Sau đó lại đến thời kỳ phân tranh khi các lãnh tụ địa phương nổi lên, tự xưng Thiên tử và tuyên bố Thiên mệnh đã thay đổi. Vào năm 580, Trung Quốc tái thống nhất dưới thời nhà Tùy.

Vào thời nhà Đường và nhà Tống, Trung Quốc đã đi vào thời hoàng kim của nó. Trong một thời gian dài, đặc biệt giữa thế kỷ thứ 7 và 14, Trung Quốc là một trong những nền văn minh tiên tiến nhất trên thế giới về kỹ thuật, văn chương, và nghệ thuật. Nhà Tống cuối cùng bị rơi vào quân xâm lược Mông Cổ năm 1279. Hốt Tất Liệt người Mông Cổ đã lập ra nhà Nguyên. Về sau một thủ lĩnh nông dân là Chu Nguyên Chương đã lật đổ người Mông Cổ năm 1368 và lập ra nhà Minh, kéo dài tới năm 1644.

Sau nhà Minh là đến nhà Thanh (của người Mãn Châu), kéo dài đến vị vua cuối cùng là Phổ Nghi thoái vị vào năm 1911. Năm 1912, sau một thời gian dài suy sụp, chế độ phong kiến Trung Quốc cuối cùng sụp đổ hẳn và Tôn Trung Sơn thuộc Quốc Dân Đảng thành lập Trung Hoa Dân Quốc (THDQ). Ba thập kỷ sau đó là giai đoạn không thống nhất - thời kỳ Quân phiệt cát cứ, Chiến tranh Trung-Nhật, và Nội chiến Trung Quốc. Nội chiến Trung Quốc chấm dứt vào năm 1949 và Đảng Cộng sản Trung Quốc lập ra Nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Vương quốc Anh và Bồ Đào Nha, đã lần lượt trao trả hai nhượng địa là Hồng Kông và Ma Cao ở bờ biển phía nam Trung Quốc về cho CHNDTH vào các năm 1997 và 1999.