Bài giảng quản lý bảo vệ rừng tập 1

MfnNhan đềTác giảNhà xuất bảnNăm xuất bảnNơi xuất bảnStatusBookInQueue 23Quản lý doanh nghiệp Lâm nghiệpQuản lý doanh nghiệp Lâm nghiệp Phạm Khắc HồngTrường Đại học Lâm nghiệpBổ sung nhận chờ biên mục0 25Kinh tế Lâm nghiệpKinh tế Lâm nghiệp Lê Minh TưởngTrường Đại học Lâm nghiệpBổ sung nhận chờ biên mục0 773Quản lý bảo vệ rừng (Tập 1)Quản lý bảo vệ rừng (Tập 1) Trần Văn MãoTrường đại học Lâm nghiệpBổ sung nhận chờ biên mục0 935Lâm nghiệp xã hộiLâm nghiệp xã hội Nguyễn Bá NgãiNxb. Trường đại học lâm nghiệpBổ sung nhận chờ biên mục0 1041Khai thác vận chuyển lâm sảnKhai thác vận chuyển lâm sản Trịnh Hữu LậpTrường đại học lâm nghiệpBổ sung nhận chờ biên mục0 1052Sản lượng rừngSản lượng rừng Vũ Tiến HinhTrường đại học lâm nghiệpBổ sung nhận chờ biên mục0 1224Bài giảng Luật và hành chính Lâm nghiệpBài giảng Luật và hành chính Lâm nghiệp Nguyễn Văn HổĐHLNBổ sung nhận chờ biên mục0 1257BG. Lâm nghiệp xã hộiBG. Lâm nghiệp xã hội Nguyễn Bá NgãiTrường Đại học Lâm nghiệpBổ sung nhận chờ biên mục0 2360Công trình Lâm nghiệpCông trình Lâm nghiệp Nguyễn QuangTrường Đại học Lâm nghiệpBổ sung nhận chờ biên mục01

Nội dung Text: Bài giảng Bảo vệ rừng tổng hợp: Chương 1 - GS.TS. Nguyễn Thế Nhã

1. 25-Feb-14 BẢO VỆ RỪNG TỔNG HỢP BIỆN PHÁP TỔNG HỢP BVR 1. Khái niệm cơ bản của bảo vệ rừng tổng hợp. 2. Xác định vấn đề bảo vệ rừng; INTEGRATED FOREST PROTECTION 3. Lịch sử và các khái niệm cơ bản về quản lý dịch hại; INTEGRATED PROTECTION OF FOREST 4. Xây dựng chiến lược điều tra, giám sát, dự báo sâu bệnh hại. 5. Xác định thiệt hại do sâu bệnh gây ra; 6. Chiến lược quản lý thuốc bảo vệ thực vật; 7. Giải pháp nâng cao sức đề kháng sâu bệnh của cây trồng; GS. TS. Nguyễn Thế Nhã – 0912.202.305 8. Chiến lược quản lý sâu bệnh hại bằng các biện pháp [email protected] sinh học, kỹ thuật canh tác, vật lý, kiểm dịch; PGS. TS. Bế Minh Châu – 0988.653.592 9. Tổ chức quản lý lửa rừng [email protected] 10. Xây dựng phương án (chương trình) Bảo vệ rừng TH 11. Link Đề cương môn học BVRTH GiỚI THIỆU CHUNG Tài liệu tham khảo 1.1. Khái quát về cách tiếp cận trong bảo vệ rừng TH 1.2. Xác định vấn đề trong bảo vệ rừng 1.3. Lịch sử quản lý dịch hại và bảo vệ rừng tổng hợp Địa chỉ lấy thông tin liên quan: https://sites.google.com/site/bvtvrung/ 1
2. 25-Feb-14 • Bảo vệ rừng tổng hợp (Integrated Forest Protection) là một giải pháp hiện đại, không chỉ là phức hợp các Ít nhất cần có dạng mô hình cơ bản là: biện pháp khắc phục vấn đề dịch hại mà là phức hợp 1. Mô hình của các quyết định khung (quyết các biện pháp nhằm bảo vệ rừng chống lại sự phối định chung), còn gọi là mô hình sơ cấp hoặc hợp nguy hiểm của dịch hại với các tác nhân gây hại mô hình gốc/nguyên thủy khác. • Sự khác biệt về chất của BVRTH (IFP) với Quản lý 2. Mô hình phức hợp các biện pháp bảo vệ rừng dịch hại tổng hợp (Integrated Pest Management): Trong khi IPM định hướng áp dụng biện pháp tổng hợp đối với một loại dịch hại thì IFP định hướng tới phức hợp các biện pháp nhằm loại bỏ hoặc tối thiểu hóa khả năng hoạt động kết hợp gây hại của các tác nhân gây hại. PHA TRƯỚC/GIAI ĐOẠN CHUẨN BỊ XÁC ĐỊNH CÁC TÁC NHÂN GÂY HẠI NGUY HIỂM NHẤT VÀ SỰ PHỐI HỢP GIỮA CÁC TÁC NHÂN NÀY Cấu trúc của mô hình BVRTH: LOÀI CÂY TÌNH TRẠNG (PHẠM VI VÀ MỨC HOẠT ĐỘNG) CỦA CÁC TÁC NHÂN GÂY HẠI 1. Pha trước/Giai đoạn chuẩn bị: Thu thập thông KHU VỰC RỪNG BỊ ĐE DỌA (NGUY HIỂM) tin đầu vào. CÁC HỆ SINH THÁI MẪN CẢM, DỄ TỔN THƯƠNG 2. Mô hình chính: Bao gồm các quyết định cơ BIỆN PHÁP PHÒNG BIỆN PHÁP TRỪ bản như biện pháp phòng, biện pháp trừ Quản lý rừng Sinh học Kỹ thuật lâm sinh Công nghệ sinh học 3. Mô hình phụ: tổ hợp các nhóm vấn đề, khung Bảo vệ rừng Vật lý cơ giới Biện pháp khác Hóa học giải pháp liên quan đến loài cây, giai đoạn phát triển, loài gây hại, các nhóm yếu tố liên MÔ HÌNH PHỤ 1 Mô hình con 1-1 Mô hình con 1-2 quan Mô hình con 1-3 4. Mô hình con: Giải quyết các vấn đề cụ thể. MÔ HÌNH PHỤ 2 Mô hình con 2-1 Mô hình con 2-2 Mô hình con 2-3 Hình 1: MÔ HÌNH cơ bản của Bảo vệ rừng tổng hợp = “MÔ HÌNH gốc/sơ cấp”. 2
3. 25-Feb-14 MÔ HÌNH QUYẾT ĐỊNH CHUNG MÔ HÌNH PHỨC HỆ CÁC BIỆN PHÁP MÔ HÌNH QUYẾT ĐỊNH CHUNG Xác định vấn đề liên quan đến MÔ HÌNH PHỨC HỆ CÁC BIỆN PHÁP Bảo vệ rừng Các khả năng /giải pháp (GP) dự kiến giải quyết vấn đề MÔ HÌNH NHIỀU YẾU TỐ MÔ HÌNH MỘT YẾU TỐ Nhóm A và Nhóm B GP dự kiến số 1 GP dự kiến số 2 GP dự kiến số x Nhóm A: Dựa theo số lượng yếu tố • Hai yếu tố/nhân tố So sánh các GP dự kiến • Nhiều yếu tố/Đa nhân tố Chọn giải pháp tối ưu Nhóm B: Dựa theo mối quan hệ của các yếu tố Kết cấu của giải pháp tối ưu trong Bảo vệ rừng tổng hợp Ảnh hưởng (hoạt động) song hành Ảnh hưởng (hoạt động) nối tiếp Các dạng bố trí/sắp xếp Các dạng bố trí/sắp xếp Hình 02: Sơ đồ khái quát các MÔ HÌNH của Bảo vệ rừng tổng hợp BIỆN PHÁP PHÒNG BIỆN PHÁP TRỪ Hình 3: MÔ HÌNH lý thuyết quy trình ra quyết định khung MÔ HÌNH PHỨC HỆ CÁC BIỆN PHÁP MÔ HÌNH MỘT YẾU TỐ Xác định vấn đề Xác định vấn đề Các yếu tố giới hạn Lâm phần/Loài cây Các tác nhân gây hại Lâm phần (loài cây) Các yếu tố giới hạn Các tác nhân gây hại Loại/kiểu rừng Cách quản lý Ảnh hưởng đơn lẻ Biện pháp phòng Biện pháp trừ Giai đoạn phát triển Các kiềm chế giới hạn Ảnh hưởng phối hợp BP Quản lý rừng Sinh học BP Kỹ thuật lâm sinh Công nghệ sinh học Các yếu tố giới hạn Ảnh hưởng Ảnh hưởng BP Bảo vệ rừng Vật lý cơ giới Biện pháp phòng song hành nối tiếp Biện pháp khác Hóa học Các yếu tố giới hạn Biện pháp trừ Mô hình phụ 1 Mô hình phụ 2 Mô hình phụ X Tình trạng giới hạn của BVR tổng hợp chống lại phức hệ các tác nhân gây hại Mô hình phụ 1.1 Mô hình phụ 2.1 Mô hình phụ X.1 Mô hình phụ 1.2 Mô hình phụ 2.2 Mô hình phụ X.2 MÔ HÌNH PHỤ MÔ HÌNH PHỤ BIỆN PHÁP PHÒNG Mô hình phụ 1.x Mô hình phụ 2.x Mô hình phụ X.x BIỆN PHÁP TRỪ Hình 04: Mô hình lý thuyết của biện pháp tổng hợp Hình 05: Mô hình một yếu tố/ mô hình đơn tố lý thuyết. 3
4. 25-Feb-14 Mô hình đa nhân tố MÔ HÌNH NHIỀU YẾU TỐ Ảnh hưởng nối tiếp nhau ẢNH HƯỞNG SONG HÀNH Xác định vấn đề Xác định vấn đề Các yếu tố giới hạn Các yếu tố giới hạn Lâm phần/Loài cây Phức hệ các tác nhân gây hại Lâm phần/Loài cây Phức hệ các tác nhân gây hại BIỆN PHÁP PHÒNG BIỆN PHÁP TRỪ BIỆN PHÁP PHÒNG BIỆN PHÁP TRỪ BP Quản lý rừng Sinh học Quản lý rừng Sinh học BP Kỹ thuật lâm sinh Công nghệ sinh học Kỹ thuật lâm sinh Công nghệ sinh học BP Bảo vệ rừng Vật lý cơ giới Bảo vệ rừng Vật lý cơ giới Technical Biện pháp khác Hóa học Biện pháp khác Hóa học Yếu tố gây hại 1 Yếu tố gây hại 1 Yếu tố gây hại 2 Yếu tố gây hại X Mô hình phụ F1-2 Mô hình phụ F1-y Mô hình phụ F1-1 Mô hình phụ F1-1 Mô hình phụ F2-1 Mô hình phụ Fx-1 Mô hình con F1-2.1 Mô hình con F1-y.1 Mô hình con F1-1.1 Mô hình con F1-1.1 Mô hình con F2-1.1 Mô hình con FX-1.1 Mô hình con F1-2.2 Mô hình con F1-y.2 Mô hình con F1-1.2 Mô hình con F1-1.2 Mô hình con F2-1.2 Mô hình con FX-1.2 … Mô hình con F1-1.x Mô hình con FX-1.x Mô hình con F1-1.x Mô hình con F2-1.x Mô hình con FX-1.x Yếu tố gây hại 2 … … … Mô hình phụ F2-1 Mô hình phụ F2-2 Mô hình phụ F2-y Mô hình con F2-1.1 Mô hình con F2-2.1 Mô hình con F2-y.1 Mô hình phụ F1-y Mô hình phụ F2-y Mô hình phụ Fx-y ….. ….. ….. 1.2. XÁC ĐỊNH CÁC VẤN ĐỀ TRONG BVR 1.2. XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ: LỊCH SỬ DỊCH HẠI Có nhiều phương pháp xác định vấn đề: Có nhiều phương pháp xác định vấn đề: 1. Sơ lược lịch sử dịch hại – historical profile 1. Tốt nhất thông qua hội thảo với nhiều thành 2. Lịch phát sinh – seasonal profile phần: nhà khoa học, chủ sở hữu, cán bộ 3. Ma trận tác hại – damage matrix khuyến nông/lâm, ….) 4. Ma trận tương tác (quan hệ qua lại giữa các 2. Biến động của các yếu tố chính ảnh hưởng tác nhân/ yếu tố liên quan đến bảo vệ rừng) – đến vấn đề BVR: được thể hiện trong biểu đồ Interaction matrix 5. Cây quyết định – Decision tree 4
5. 25-Feb-14 LỊCH SỬ DỊCH HẠI LỊCH PHÁT SINH Chủ sở hữu Diện tích bông (ha)/Chủ sở hữu Âu trùng qua đông Diện tích trồng Kê/Lúa miến Trưởng thành cái Đẻ trứng và Ấu trùng HĐ Diện tích trồng Lúa mì Đình dục Diện tích trồng Lạc 1950: Luân canh dẫn Thế hệ 3 đến sự gia tăng của Sâu Thế hệ 2 Diện tích trồng Cỏ Thế hệ 1 xanh và sử dụng thuốc Diện tích trồng Bông trừ sâu, hậu quả là sự Thế hệ trên lá gia tăng Bọ phấn Bệnh cháy lá (bạc lá) do vi khuẩn Thế hệ trên quả Thế hệ trên hoa Bệnh xoăn lá do virus Rầy xanh hại Bông (Empoasca facialis) Quả Cây Ôliu Hoa Sâu xanh (Helicoverpa armigera) Bọ phấn Lượng thuốc trừ sâu/năm Lịch phát sinh ba loài sâu hại trên Cây Ôliu Lịch sử dịch hại ở Sudan, theo Griffith, 1984 MA TRẬN TÁC HẠI MA TRẬN Ma trận dịch hại Táo TƯƠNG TÁC Sâu hại Sâu Ong Rệp Rệp ve Bộ phận cây hoa quả đo táo sáp bét Đỉnh sinh trưởng Lá Thân cành Quả non Hoa Quả con Quả 5
6. 25-Feb-14 CÂY QUYẾT ĐỊNH Phun định kỳ Gieo thẳng Giám sát Thuốc A Luân canh Gieo sớm Theo ngưỡng Làm đất Cây kháng Phòng trừ Hệ thống Canh tác Không Thuốc B Gieo muộn Giám sát Không Cây mẫn Luân canh cảm 6