Đề phát biểu cảm nghĩ của em về thân phận người phụ nữ qua bài thơ Bánh trôi nước

Thông qua hình ảnh bánh trôi nước, tác giả Hồ Xuân Hương đã gửi gắm niềm cảm thông đến thân phận bảy nổi ba chìm của người phụ nữ trong xã hội xưa. Em hãy cảm nghĩ về hình ảnh người phụ nữ trong bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương.

I. Dàn ý chi tiết

1.

Hướng dẫn

Mở bài

Giới thiệu tác giả Hồ Xuân Hương và bài thơ Bánh trôi nước: Trong đó bài thơ “Bánh trôi nước” là một bài thơ tiêu biểu cho hình ảnh người phụ nữ

2. Thân bài

  • Hình ảnh người phụ nữ với vẻ đẹp nhan sắc và tâm hồn: vẻ đẹp ấy giống với một người phụ nữ hiền lành, phúc hậu, “khuôn trăng đầy đặn”
  • Hình ảnh người phụ nữ trong xã hội phong kiến: sự bấp bênh, trôi nổi vô định của cuộc đời người phụ nữ
  • Phẩm chất của người phụ nữ trong hoàn cảnh áp bức, bất công: trong họ vẫn luôn ý thức và gìn giữ sự son sắt thủy chung của mình

3. Kết bài

Ý nghĩa hình ảnh người phụ nữ trong bài thơ Bánh trôi nước: Thấy được số phận của người phụ nữ trong xã hội ấy và những phẩm chất cao đẹp của họ.

II. Bài tham khảo

Bà chúa thơ Nôm – Hồ Xuân Hương, bà là một nữ thi sĩ có nhiều tác phẩm thơ Nôm được lưu truyền tới tận ngày nay. Bà viết rất nhiều những đề tài sâu sắc về người phụ nữ Việt Nam trong thời kì phong kiến. Trong đó bài thơ “Bánh trôi nước” là một bài thơ tiêu biểu cho hình ảnh người phụ nữ.

Hồ Xuân Hương đã rất tinh tế, khéo kéo thể hiện sự cá tính của mình khi chọn hình ảnh bánh trôi nước làm trung tâm và là biểu tượng cho người phụ nữ Việt Nam trong xã hội phong kiến:

“Thân em vừa trắng lại vừa tròn”

Đề phát biểu cảm nghĩ của em về thân phận người phụ nữ qua bài thơ Bánh trôi nước
Cảm nghĩ về hình ảnh người phụ nữ trong bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương

Câu thơ trên ta đã thấy rõ được hình ảnh của chiếc bánh trôi nước về cả hình dáng lẫn màu sắc. Đây là một loại bánh dân giã và quen thuộc đối với nhân dân ta. Từ “Thân em” vừa mang sự gần gũi lại chính là lời giới thiệu về bản thân, “vừa trắng lại vừa tròn”, vẻ đẹp ấy giống với một người phụ nữ hiền lành, phúc hậu, “khuôn trăng đầy đặn”, rất điềm đạm và đầy sức sống.

“Bảy nổi ba chìm với nước non”

Hai từ “nổi” và “chìm” vừa là hình ảnh của những chiếc bánh trôi khi được đun nấu, lại vừa thể hiện cho cuộc đời của người phụ nữ. Nó gợi nhắc lên hình ảnh về sự bấp bênh, trôi nổi vô định của cuộc đời người phụ nữ. Các số từ “ba”, “bảy” chính là số đếm cho những long đong, lận đận và sóng gió mà người phụ nữ phải trải qua trong cuộc đời. Trong xã hội phong kiến ấy, người phụ nữ không được tôn trọng, không có vị trí nào trong xã hội. Họ bị áp bức, bóc lột, nhưng chẳng dám kêu ai và cũng chẳn kêu được ai vì dù có than đi chăng nữa cũng chẳng ai thấu, ai hiểu cho nỗi lòng của họ. Chính vì vậy mà họ đành phó mặc số phận và cuộc đời cho xã hội đầy bất công ấy:

Xem thêm:  Phân tích Sự trường tồn của tác phẩm văn học – Văn lớp 12

“Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn”

Từ “mặc” ấy thể hiện một sự phó mặc đến não nề, bất cần, ta có thể nhận ra một chút chống cự nhưng rất yếu đuối ở chính từ “mặc” ấy. Chính Hồ Xuân Hương là một người phụ nữ kiên cường, không chịu khuất phục nên thơ của bà cũng mang phong cách như vậy. Và bà đã đã khẳng định rằng, dù cho có bị chà đạp, bóc lột nhưng tâm hồn của người phụ nữ Việt vẫn luôn son sắt, cao đẹp:

“Mà em vẫn giữ tấm lòng son”

Dù cho cuộc đời và số phận có bạc bẽo, nghiệt ngã và bất công với họ như thế nào thì trong họ vẫn luôn ý thức và gìn giữ sự son sắt thủy chung của mình. Hồ Xuân Hương đã ca ngợi những phẩm chất cao đẹp và đáng trân trọng của người phụ nữ Việt. Một vẻ đẹp không chỉ về nhan sắc mà còn về tâm hồn, tam hồn thuẩn khiết và tấm lòng son không thể bị phai mờ.

Tác giả Hồ Xuân Hương với tài năng và nỗi lòng của mình, thông qua lối nói ẩn dụ độc đáo đã mang tới cho người đọc cái nhìn về một xã hội phong kiến thối nát, bất công. Thấy được số phận của người phụ nữ trong xã hội ấy và những phẩm chất cao đẹp của họ. Dù cho có chịu sự đè nén áp bức và phũ phàng nhưng họ vẫn giữ được trái tim thủy chung son sắt – một vẻ đẹp trường tồn đáng được trân trọng và giữ giữ tới muôn đời sau.

Bài làm

Tác giả Hồ Xuân Hương được biết đến là một trong rất ít phụ nữ Việt Nam thời phong kiến có tác phẩm văn học lưu truyền cho đến ngày nay. Hồ Xuân Hương cũng được mệnh danh là Bà chúa thơ Nôm. Thế rồi chính với cuộc đời của bà vẫn còn là một vấn đề đang được nghiên cứu. Hồ Xuân Hương cũng thường thường mượn cảnh, bà mượn vật để nói lên thân phận người phụ nữ thời bấy giờ, bài thơ “Bánh trôi nước” là một trong số đó.

“Thân em vừa trắng lại vừa tròn

Bảy nổi ba chìm với nước non

Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn

Mà em vẫn giữ tấm lòng son”

Hình ảnh bánh trôi nước-một loại bánh dân dã, bình thường thấy quanh năm, được Hồ xuân Hương đã khéo léo miêu tả một cách sinh động về màu sắc, hình dáng như là chiếc bánh đang tự nói về chính mình:

“Thân em vừa trắng lại vừa tròn”

Thông qua đó, người phụ nữ Việt Nam cũng đã lại có thể hóa thân vào những chiếc bánh dân dã đáng yêu ấy. Chính bà cũng không dùng “khuôn mặt hình trái xoan”, hay “đôi mày hình lá liễu” để có thể mô tả vẻ đẹp quý phái của phụ nữ, trái lại bà dùng hình tượng như thật “tròn”, “trắng” để giúp cho ta có thể liên tưởng đến một vẻ đẹp mạnh mẽ, xinh xắn. Không chỉ vậy thì điệp từ “vừa” được Hồ Xuân Hương như sử dụng để làm tăng thêm vẻ ngoại hình của người phụ nữ Việt Nam. Người phụ nữ Việt Nam với những đức tính thật đẹp. Thế nhưng trong xã hội phong kiến xưa, số phận người phụ nữ lúc này đây cũng cứ lênh đênh chìm nổi như chiếc bánh trôi nước trong nồi vậy

Xem thêm:  Cảm nhận về bài thơ Nam quốc sơn hà của Lý Thường Kiệt

“Bảy nổi ba chìm với nước non”

Đề phát biểu cảm nghĩ của em về thân phận người phụ nữ qua bài thơ Bánh trôi nước

Thế rồi chính với cuộc đời long đong rồi có biết bao nhiêu gian truân đầy sóng gió dường như đã dành sẵn cho người phụ nữ Việt Nam chính trong xã hội phong kiến. Mỗi người chúng ta dường như nghe như một tiếng than thầm, cam chịu. Thế nhưng cũng phảng phất vẻ cao ngạo của họ. Họ cũng phải nổi, chìm, nhưng lại nổi chìm “với nước non”.

“Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn”

Đọc bài thơ người đọc nhận thấy được lời thơ có vẻ trở nên cam chịu, người phụ nữ xưa vốn không có một vai trò gì trong xã hội. Người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa chính họ dường như cũng không tự quyết định được số phận của mình, cuộc đời họ từ khi mới sinh ra cho đến lúc lìa đời là một cuộc sống hoàn toàn phụ thuộc. Chính từ khi còn nhỏ thì phụ thuộc vào cha mẹ, khi lấy chồng thì phụ thuộc vào chồng, khi mà chồng mất thì phụ thuộc vào con cái. Bản thân họ dường như cũng không có cuộc sống của riêng họ, cuộc sống của họ chỉ để tô điểm thêm cho cuộc sống của người khác. Qua đây người đọc có thể nhận thấy được lời thơ của Hồ xuân Hương lại phảng phất chút phớt lờ, bất cần biết bao nhiêu. Thế nhưng cũng lạihấp thoáng đâu đó trong thơ bà có chút phản kháng, chống cự lại những quan điểm bất công thời ấy. Thế nếu như trong ca dao, người phụ nữ được ví giống như tấm lụa đào, giống như củ ấu gai,…Trong thơ của Hồ Xuân Hương lại có thân phận lênh đênh, nổi chìm nhưng người phụ nữ lại mang được một vẻ đẹp tâm hồn, có tài có sắc.

Xem thêm:  Giải thích câu thành ngữ Nói trước bước không qua

“Mà em vẫn giữ tấm lòng son”

Khi cuộc đời có bạc bẽo, bất công, thế rồi cuộc sống có gian khổ, long đong như thế nào chăng nữa. Hình ảnh người phụ nữ lúc này đây cũng sẽ vẫn giữ được sự son sắt, thủy chung cùng những phẩm chất tốt đẹp của mình. Thực sự đó cũng là sự khẳng định của bà và đó cũng chính là phẩm chất cao quý của người phụ nữ Việt Nam.

Thông qua hình tượng cái bánh trôi nước, nữ sĩ Hồ xuân Hương đã nói lên được vẻ đẹp, phẩm chất trong trắng cũng vô cùng son sắt của người phụ nữ. Không chỉ vậy thì với bài thơ cũng đã thể hiện được một vấn đề xã hội rộng lớn đối với người phụ nữ, đó chính là sự bình đẳng giới.

Tuệ Tuệ

Có thể nói đề tài người phụ nữ là một trong những đề tài quen thuộc của văn học. Trong ca dao, người phụ nữ xuất hiện thường là với thân phận đau khổ nhưng vẫn ánh lên những phẩm chất cao đẹp. Kế thừa dòng mạch đó từ văn học dân gian, nữ sĩ Hồ Xuân Hương cũng lấy hình ảnh người phụ nữ để làm hình ảnh trọng tâm trong thơ mình. Những bài làm văn mẫu dưới đây sẽ giúp các bạn phát biểu cảm nghĩ về bài thơ “Bánh trôi nước”. Khi phân tích, các bạn cần lưu ý là phải bám vào nội dung văn bản, trán xuyên tạc nội dung. Các bạn cũng có thể mở rộng, so sánh, đan xen những cảm xúc, suy nghĩ của cá nhân để bài viết thêm sinh động, hấp dẫn. Các bạn có thể tham khảo những bài làm văn mẫu dưới đây để từ đó có thể định hình cách viết cho riêng mình. Chúc các bạn thành công!

BÀI 1 PHÁT BIỂU CẢM NGHĨ VỀ BÀI THƠ BÁNH TRÔI NƯỚC LỚP 7 HỒ XUÂN HƯƠNG

Được mệnh danh là bà chúa thơ Nôm, ắt hẳn Hồ Xuân Hương đã để lại cho thời đại mình và cho lịch sử văn học nước nhà những bài thơ tuyệt tác. Quả thực là vậy, thơ bà vừa sắc xảo mặn mà, vừa thấm đẫm những trái ngang, những ngậm ngùi mà xã hội dồn đẩy lên người phụ nữ mà bài thơ “Bánh Trôi Nước” là tiêu biểu. Bài thơ là lời ngợi ca về vẻ đẹp của người phụ nữ dù cho họ luôn bị dòng đời vùi dập, qua đó cũng thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của nữ sĩ Hồ Xuân Hương.

Bánh Trôi Nước là một bài thơ đa nghĩa với các lớp hình ảnh ẩn dụ nối tiếp nhau. Thoạt đầu mới đọc, chúng ta chỉ nghĩ rằng đây là một bài thơ nói về bánh trôi nước bình thường. Nhưng đặt nó trong hoàn cảnh và giai đoạn mà Hồ Xuân Hương sống và sáng tác – một thời kì với xã hội phong kiến cổ hủ đi cùng tư tưởng trọng nam khinh nữ, một xã hội kim tiền bại hoại đã gây nên đau khổ cho biết bao người dân, đặc biệt là phụ nữ. Bánh Trôi Nước giờ đây không còn là một sáng tác chỉ đơn giản nói về công đoạn làm bánh trôi mà đó còn là những lời thơ vừa cay đắng, tha thiết, vừa tự hào, ca ngợi vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam trước những bất công mà dòng đời xô đẩy.

Câu thơ mở đầu tác phẩm đã gợi lên hình dáng của những chiếc bánh trôi trắng ngần và tròn trịa, đồng thời ẩn dụ cho nét đẹp của người phụ nữ: “Thân em vừa trắng lại vừa tròn.”  Cụm từ “…vừa…vừa…” làm tăng tiến hơn và nhấn mạnh hơn vào vẻ đẹp của người phụ nữ. Không phải thân hình mảnh khảnh như cành mai hay lông mày như lá liễu, không phải cách miêu tả quen thuộc mà các thi nhân trung đại vẫn dùng để sánh với vẻ đẹp người con gái, Hồ Xuân Hương chỉ dùng duy nhất hai từ “trắng” và “tròn” mà đã gợi lên thật cụ thể và rõ nét vẻ đẹp đầy đặn, nõn nà, mềm mại nhưng cũng đầy mặn mà, đằm thắm của người phụ nữ. Đó là những từ gợi lên vẻ đẹp ngoại hình của họ, nhưng cũng phần nào gợi lên cái thắm thiết của con người họ. Nhưng cuộc đời lại nhiều bất công, tuy họ đẹp đến thế nhưng sống dưới xã hội phong kiến trọng nam khinh nữ, người phụ nữ cũng chỉ  mang thân phận con tơ cái kiến, chỉ là những người thấp cổ bé họng bị dòng đời xô ngã, vùi dập: “Bảy nổi ba chìm với nước non” Lời thơ đâu còn đơn giản là những lời tường thuật lại giai đoạn luộc bánh trôi mà nó đã trở thành lời ngậm ngùi, cây đắng trước số kiếp bấp bênh của người phụ nữ. Họ không được làm chủ cuộc đời mình, họ phải chịu sự an  bài, sắp xếp của số kiếp. Câu thơ gợi ta nhớ đến những câu ca dao như:

  • “Thân em như trái bần trôi
  • Gió dập sóng vùi biết tấp vào đâu.”

Xem thêm:  Đề số 23: Vẻ đẹp tâm hồn của người bình dân qua những bài ca dao châm biếm – Văn mẫu lớp 7

Hay bài:

  • “Thân em như hạt mưa rào,
  • Hạt rơi xuống giếng, hạt vào vườn hoa.
  • Thân em như hạt mưa sa,
  • Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày.”

Quả thực, sống giữa xã hội phong kiến đầy bất công ấy, họ chỉ là những người thấp cổ bé họng, chỉ như một trái bần trôi dạt, chịu sự xô đẩy của dòng đời mà thôi. Câu thơ tiếp theo là sự nối tiếp của những cay đắng, ngậm ngùi trong cuộc đời cười phụ nữ: “ Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn.” Lời thơ như có phần cam chịu hơn, nhưng cũng có phần phớt lờ, mặc kệ. Dường như đối mặt những bất công ấy, họ đã quen rồi, họ đã chấp nhận nó vì họ không thể thay đổi hiện thực. Họ sống chỉ nhờ vào sự định đoạt của người khác: “Tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử.”(Ở nhà thì theo cha, xuất giá thì theo chồng, chồng mất thì nghe con).  Quả thật số phận của người phụ nữ cũng giống như hình ảnh tấm lụa đào trong lời thơ:

  • “Thân em như tấm lụa đào
  • Phất phơ ngoài chợ biết vào tay ai’

Tuy vậy, trong lời thơ cũng có chút ý tứ nào như sự phản kháng của họ, câu thơ có thể hiểu là sự chấp nhận nhưng cũng có thể hiểu là sự mặc kệ, phớt lờ, thái độ không quan tâm của nữ sĩ với những xô đẩy, bất công ấy. Câu thơ không còn là lời thuyết minh về cách nặn bánh mà đó còn là lời thơ về số phận của người phụ nữ xưa. Câu thơ cuối là một lời thơ Hồ Xuân Hương viết để khẳng định vẻ đẹp son sắt của người phụ nữ, khẳng định vẻ đẹp tâm hồn của họ: “Mà em vẫn giữ tấm lòng son.” Đúng vậy, dù rắn dù nát thì bên trong lớp vỏ trắng ngần của chiếc bánh trôi vẫn là lớp nhân đường đỏ son một màu, dù người phụ nữ có “bảy nổi ba chìm”, dù họ có bị “sóng dập gió vùi” thì bên trong con người họ vẫn là vẻ đẹp son sắt, là vẻ đẹp của thủy chung tình nghĩa, là vẻ đẹp của cái hồn nồng đượm, mặn mà, tha thiết.

Bài thơ ‘Bánh Trôi Nước’  là một bản đàn tuyệt tác để ca lên những âm hưởng về vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam. Dù cho cuộc đời có xô đẩy con người tới đâu thì bên trong họ vẫn luôn vẹn nguyên vẻ đẹp và lòng son sắt, đó cũng là lời gửi gắm của nữ sĩ Hồ Xuân Hương, đồng thời cũng là tiếng lòng của bà trước một xã hội đầy bất công, oan trái.

Đề phát biểu cảm nghĩ của em về thân phận người phụ nữ qua bài thơ Bánh trôi nước

BÀI VĂN MẪU SỐ 2 CẢM NGHĨ VỀ BÀI THƠ “BÁNH TRÔI NƯỚC ” HỒ XUÂN HƯƠNG

Hồ Xuân Hương là một hiện tượng văn học đặc biệt và là một trong những nhà thơ nổi tiếng của văn học trung đại nói tiêng, văn học dân tộc nói chung. Trong các sáng tác của bà, bài thơ em yêu thích nhất và ấn tượng nhất là bài thơ “Bánh trôi nước”.

Câu thơ đầu là hình ảnh của chiếc bánh trôi nước dưới con mắt của thi nhân.

  •         “Thân em vừa trắng lại vừa tròn”

Chiếc bánh trôi nước được miêu tả ưa hai nét ngắn gọn mà cụ thể “trắng, tròn”. Nó diễn tả được hình dáng đầy đặn và màu sắc đẹp đẽ của chuieecs bánh trôi. Cụm từ “thân em” mở đầu khiến bài thơ có mô típ giông như ca dao than thân của văn học dân gian. Từ đó mà gợi nhắc ta về lớp nghĩa sâu xa của cái thơ đầu. Nó phải chăng còn là hình ảnh ẩn dụ cho vẻ đẹp bên ngoài của người phụ nữ đương thời. Trong văn học trung đại xua thường tránh đề cập đến sắc nhưng tác giả đã không ngần ngại mà miêu TQR sắc đẹp tròn đầy, khỏe mạnh của người phụ nữ với một thái đôi trân trọng goiej ca hết mực. Đó là sự nhân đạo của Hồ Xuân Hương.

Xem thêm:  Tả cảnh biển vào buổi sáng sớm lớp 7

Nhưng sắc đẹp vẫn không thể thay đổi  vai trò, vị thế của người phụ nữ trong xã hội ấy. Họ sinh ra đã là người mang thân phận nhỏ bé, phụ thuộc.

  •       “Bảy nổi ba chìm với nước non
  •        Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn”

Thành ngữ “bảy nổi ba chìm” cùng phép đăng đối hài hòa của hai câu thơ đã góp phần khắc họa nỗi vất vả, chìm noiir lênh đênh của số phận người con gái. Họ bị cuộc đời dày vò vùi dập, thậm chí ngay cả cuộc đời mình “rắn” hay “nát” thì vẫn phải dựa vào người khác. Chiếc bánh trôi kia cũng phải trải qua bao nhiêu đau đớn, chịu bao gian truân khổ ải thì cũng là cuộc đời của người phụ nữ. Họ luôn bị phụ thuộc, không có quyền gì đối với cuộc đời của mình. Qua đó, tác giả bày tỏ lòng cảm thương sâu sắc và lên tiếng tố cáo xã hội phong kiến bất nhân, tước quyền làm người của những người phụ nữ. Nhưng mặc dù bị vùi dập bị bẻ nát thì trong tâm hồn họ vẫn giữ đước vẻ đẹp truyền thống của người phu nữ đẹp.

  •       “Mà em vẫn giữ tấm lòng son”

Tấm lòng son ở đây là tấm lòng trong sáng và đẹp đẽ. Dù hoàn cảnh có khắc nghiệt,  tàn nhẫn đến mức nào đi chăng nữa tâm hồn người phụ nữ vẫn luôn được giữ gìn và làm phát triển hơn. Người phụ nữ đẹp cả về cốt cách lẫn bên ngoài, từ đó khẳng định phụ nữ là vẻ đẹp của tạo hóa và họ là những người vẫn đáng thương vừa đáng ngưỡng mộ, ngợi ca. Từ đó, Hồ Xuân Hương thể hiện niềm tự hào phái nữ và lên tiếng đòi quyền tự chủ cho những người phụ nữ.

Bài thơ ngắn gọn cô đọng hàm súc lời ít ý nhiều nhưng lại mở ra một bức tranh toàn vẹn về vẻ đẹp của người phụ nữ. Qua đó ta thêm hiểu hơn và trân trọng tài năng, tâm huyết của thi nhân dành cho người phụ nữ.

           Văn Hòa – Bailamvan.edu.vn

Đề phát biểu cảm nghĩ của em về thân phận người phụ nữ qua bài thơ Bánh trôi nước

Bánh trôi nước là món ăn yêu thích của nhiều người

BÀI LÀM VĂN MẪU SỐ 3 PHÁT BIỂU VỀ BÀI THƠ BÁNH TRÔI NƯỚC LỚP 7 HỒ XUÂN HƯƠNG

Hồ Xuân Hương là một người phụ nữ tài hoa, thông minh của nền văn học Trung đại Viêt Nam. Chính nhờ sự tài hoa đó bà được mệnh danh là Bà chúa thơ Nôm với một loạt các tác phẩm nổi tiếng nói về tiếng lòng, giá trị, nhân phẩm người phụ nữ trong xã hội xưa. Một trong những tác phẩm chữ Nôm đặc sắc của bà là Bánh trôi nước. Bài thơ phải ánh cuộc sống đâu khổ tột cùng của người phữ đồng thời ca ngợi tấm lòng son sắt và thủy chung của những người phụ nữ ấy.

  • Thân em vừa trắng lại vừa tròn
  • Bảy nổi ba chìm với nước non
  • Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
  • Mà em vẫn giữ tấm lòng son.

Với những người dân Việt, chắc hẳn không còn xa lạ với loại bánh trôi nước. Món bánh này xuất phát từ vùng đồng bằng Bắc Bộ với công thức đơn giản nhưng rất dễ ăn. Với màu trắng tinh khiết của bánh người xưa quan niệm đây là thứ bánh tinh khiết, được sử dụng dâng lên bàn thờ tổ tiên để thể hiện lòng thành kính. Xuất thân từ nữ giới, sống

vào cuối thế kỉ XVIII, đầu thế kỉ XIX khi chế độ phong kiến ở giai đoạn suy tàn, bộc lộ mặt trái đầy xấu xa, tiêu cực Hồ Xuân Hương đã cảm nhận rõ sự phức tạp của xã hội, số phận bất hạnh của con người, nhất là phụ với thân phận đau khổ, phụ thuộc:

  • Thân em vừa trắng lại vừa tròn,
  • Bảy nổi ba chìm với nước non.

Xem thêm:  Soạn bài lớp 7: Dấu chấm lửng và dấu chấm phẩy

Bánh trôi nước có vỏ ngoài trắng, tròn, nhân bên trong đỏ son. Dùng nước để luộc chín bánh, khi bánh sống thì chìm sâu dưới đáy, khi chín thì nổi lên mặt nước. Với biện pháp tu từ so sánh “thân em” như bánh trôi nước để nói lên thân phận nhỏ bé, heo hắt của người phụ nữ trong xã hội xưa. “Thân em vừa trăng lại vừa tròn” làm nổi bật ý nghĩa: cũng giống như chiếc bánh trôi vừa trắng, vừa tròn, thật đẹp đẽ, đáng yêu, người phụ nữ trong xã hội xưa luôn là phái đẹp, là tinh hoa cả tạo hóa, trong trắng. Nhưng ẩn sau vẻ đẹp đó là sự “bảy nổi ba chìm với nước non”. Với biện pháp đảo ngữ “Bảy nổi ba chìm” đã khắc họa đậm nét hình ảnh chiếc bánh trôi lênh đênh, phiêu dạt với nước non. Từ đó, cho ta những suy nghĩ xót xa về số phận bảy nổi ba chìm trong xã hội trọng nam khinh nữ đầy bất công. Chính lễ giáo phong kiến của xã hội cũ đã tước đoạt quyền tự do của người phụ nữ, buộc họ phải sống lệ thuộc vào người khác. Không chỉ có Hồ Xuân Hương lên tiếng về thân phận người phụ nữa mà Nguyễn Du cũng có những đồng cảm với họ:

  • Đau đớn thay phận đàn bà
  • Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung!

Dường như bất lực với số phận, người phụ nữ trong xã hội xưa dường như buông xuôi, phó mặc cho số phận:

  • Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
  • Mà em vẫn giữ tấm lòng son

Vẫn là mượn hình ảnh bánh trôi nước để nói về thân phận phụ nữ. Khi không được quyết định số phận, làm chủ cuộc đời của mình, người phụ nữ khác chi chiếc bánh trôi ngon hay dở là do tay kẻ làm ra nó bởi người phụ nữa xưa đâu được tự lựa chọn chồng cho mình mà phải theo ý cha mẹ, không được wlwaj chọn công việc để làm mà phải theo ý chồng,…  Để rồi “Bảy nổi ba chìm” với nước non như thế, bánh trôi nước vẫn giữ được màu đỏ sẫm của đường thẻ. Khi bánh chín, lớp vở bằng bột nếp có màu trắng trong, nhìn thấy rõ màu của nhân. Khi tác giả so sánh nhân bánh như tấm lòng son thì cái ẩn ý mà tác giả muốn gửi gắm đã kín đáo bộc lộ rằng dù có bị chà đạp, vùi dập, bị lệ thuộc đến đâu chăng nữa thì người phụ nữ Việt Nam vẫn giữ nguyên vẹn phẩm giá cao quý của mình. Mặc dù thân phận nhỏ bé nhưng người phụ nữ có một ý chí kiên định biết chừng nào. Đồng thời đây như một lời thách thức ngấm ngầm mà quyết liệt với cả xã hội phong kiến bạo tàn. Để rồi, đến ngày nay, trải qua bao nhiêu năm của bề dày lịch sử, người phụ nữ Việt Nam vẫn luôn giữ gìn được cốt cách thanh cao, giá trị trong trắng của bản thân. Chính nhờ cốt cách này đã làm nên vẻ đẹp của phụ nữ Việt, giúp phụ nữ Việt tự tin khẳng định giá trị bản thân với phụ nữ khắp thế giới. Để từ đó, ngày nay xã hội đã công nhận giá trị và tôn vinh vẻ đẹp, cốt cách của người phụ nữ Việt

Dù ở chế độ, xã hội nào đi chăng nữa người phụ nữ Việt Nam luôn đẹp. Qua bài thơ đã thể hiện tư tưởng tiến bộ, đầy nhân văn của Hồ Xuân Hương với nghệ thuật thơ sắc sảo, điêu luyện. Điều đó khiến thơ của bà sống mãi trong lòng người đọc.