Hướng dẫn giải, soạn bài, làm bài tập, bài thực hành trong bài 1: Vị trí, hình dạng và kích thước của Trái Đất - trang 3 địa lí 6. Tất cả các kiến thức trong bài học này đều được giải đáp cẩn thận, chi tiết. Chúng ta tham khảo để học tốt địa lí 6 bài 1: Vị trí, hình dạng và kích thước của Trái Đất nhé. CHƯƠNG L TRÁI ĐÁT BÀI 1. VỊ TRÍ, HÌNH DẠNG VÀ KÍCH THƯỚC CỦA TRÁI ĐẤT HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI LÝ THUYỀT Quan sát hình I (SGK trang 6), hãy kể tên tám hành tinh trong hệ Mặt Trời và cho biết theo thứ tự xa dần Mặt Trời thì Trái Đất nằm ở vị tri thứ mấy trong các hành tinh? Trả lời Tám hành linh trong hệ Mật Trời: Sao Thuỷ, Sao Kim, Trái Đất. Sao Hoả, Sao Mộc, Sao Thổ, Thiên Vương, Hải Vương. Trái Đâì ở vị trí thứ 3 irong các hành linh, theo thứ lự xa dần Mặt Trời. Dựa vào hình 2 (SCK trang 7). em hãy cho biết độ dài bán kính và độ dài dưòng xích dạo của Trái Đất. Trả lời Độ dài bán kính của Trái Đât: 6.370 km. Độ dài đương xích đạo của Trái Đất: 40.076 km. Em hãy cho biết tên các dường nối liền hai điếm cực Bắc và cực Nam trên bề mặt quả Địa cầu và hãy cho biết những vòng tròn trên quà Địa cầu vuông góc với các kinh tuyến là những dường gì? Trả lời Các đương nôi liền hai điểm cực Bắc và cực Nam trên bề mặt quả Địa Cầu là những đương kinh luyến. Những vòng tròn Iren quả Địa cầu vuông góc với các kinh luyến là những đương vĩ tuyến. Hãy xác định dường kinh tuyến gốc và dường vĩ tuyến gốc trên quả Địa cầu. Trả lời Đương kinh luyến gốc: kinh luyến 0°, là đường đi qua đài thiên văn Grin-uýl ơ ngoại ô thành phố Luân Đôn (nươc Anh). Đương vĩ luyến gốc: vĩ luyến o", là đương xích đạo. Em hãy cho biết kinh tuyên dôi diện với kinh tuyến gốc là kinh tuyến bao nhiêu độ ? Trả lời Kinh luyến đối diện với kinh tuyến gốc là kinh tuyến 180". Hãy chí Vị trí cua nửa cầu Bắc, nửa cầu Nam, các vĩ tuyến Bắc và vĩ tuyên Nam trên qua Địa cầu hoặc trên hình 3 (SGK tran)’ 7). Trả lời Nửa cầu Bắc nằm phía trên đường xích đạo. Nửa cầu Nam nằm bên dưới đường xích đạo. Các vĩ tuyến Bắc là các vĩ tuyến nằm từ xích đạo đốn cực Bắc. Các vĩ tuyến Nam là các vĩ luyến nằm lừ xích đạo đốn cực Nam. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP Em hãy cho biết: trên quả Địa cầu, nếu cứ cách 10°, ta vẽ một kinh tuyến, thì có tất cả bao nhiêu kinh luyến? Nốu cứ cách 10", ta vẽ một vĩ tuyến, thì sẽ có bao nhiêu vĩ luyến Bắc và bao nhiêu vĩ luyến Nam? Trả lời Có 36 kinh tuyến (lấy 360°: 10). Có 9 vĩ tuyến Bắc (lấy 90°: 10) và 9 vĩ tuyến Nam (lấy 90": 10). BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM Khoanh tròn câu trả lời đúng nhất: Có bao nhiêu hành tinh trong Hệ Mặt Trời? A. 6. B. 7. c. 8. D. 9. Hệ Mặt Trời tuy rộng lớn, nhưng chỉ là một bộ phận nhỏ bé trong một hệ lớn hơn là hệ A. Ngân Hà. B. Thiên Thạch, c. Vệ Tinh. D. Sao Chổi. Trái Đất là hành linh thứ mấv tính từ Măt Trời ra? A. 3. B.4. Hành tinh gần Mặt Trời nhâì là A. sao Kim. B.saoThuỷ. Trái Đâì có dạng hình A. elip. B. bầu dục. Vĩ tuyến gốc chính là đường A. chí luyến. B. vòng cực. Kinh luyến nào đi qua đài thiên vã (nước Anh)? A. Kinh tuyến 0°. c. 5. D. 6. c. sao Hoả. D. sao Mộc. c. cầu. D. tròn. c. xích đạo. D. cực. Grin-uýt ở ngoại ô thành phố Luân Đôn B. Kinh tuyến 45°. c. Kinh luyến 90°. D. Kinh luyến 180". Nếu mồi kinh luyến cách nhau 1" và mỗi vĩ luyến cũng cách nhau 1", thì Irôn bề mặt quả Địa cầu có bao nhicu kinh tuyến và vĩ luyến? A. 306 kinh tuyến và 1X0 vĩ tuyến. B. 180 kinh luyến và 260 vỉ tuyến. c. 1X1 kinh luyến và 306 vĩ luyến. D. 360 kinh luyến và 181 vì tuyến. Kinh luyến đối diện với kinh luyến gô'c là A. kinh tuyến 45". B. kinh luyến 90°. c. kinh luyến 180°? D. kinh tuyến 270°. Đường kính Mặt Trời dài gííp bao nhiêu lần đường kính của Trái Đâì? A. 101 lần. B. 103 lần. c. 106 lần. D. 109 lần. Đáp án 1C 2A 3 A 4B 5C 6C 7A 8D 9C 10D Chương I TRÁI ĐẤT Trái Đất là một trong tám hành tinh cùa hệ Mặt Trời. Nó chuyên động không ngừng. Trái Đất chuyến động ra sao ? Cấu tạo của Trái Đất như thế nào và bé mặt cua nó đã được con người thé hiện như thế nào trên các bản đô ? ỄBàí ì : VỊ TRÍ, HÌNH DẠNG VÀ KÍCH THƯỚC CỦA TRÁI ĐÁT Trong vủ trụ bao la, Trái Đất của chúng ta rất nhỏ, nhưng nó lại là thiên thể duy nhất có sự sống trong hệ Mặt Trời. Từ xưa dến nay, con người luôn tìm cách khám phá những bí ẩn của Trái Đất (nhuvị trí, hình dạng, kích thước...). VỊ TRÍ CỦA TRÁI ĐẤT TRONG HỆ MẶT TRỜI Trái Đất là một trong tám hành tinh chuyến động xung quanh một ngói sao lớn, tụ phát ra ánh sáng, đó là Mặt Trời. Mặt Trời cùng các hành tinh chuyến động xung quanh nó gọi là hệ Mặt Trời. Hệ Mặt Trời tuy rộng lớn, nhung cũng chì là một bộ phận nhỏ bé trong một hệ lớn hơn là hệ Ngân Hà. - Quan sát hình 1, em hãy kể tên tám hành tinh trong hệ Mặt Trời và cho biết Trái Đất nằm ờ vị trí thứ mấy trong các hành tinh, theo thứ tự xa dần Mặt Trời ? Hình 1. Các hành tinh trong hệ Mặt Trời HÌNH DẠNG, KÍCH THlróC CỦA TRÁI ĐẤT VÀ HỆ THÕNG KINH, vĩ TUYẾN Trái Đất có dạng hình cầu và kích thuớc rất lớn. Quả Địa Cáu là mô hình thu nhỏ của Trái Đất. vĩ tuyến trên quả Địa Câu Dựa vào hình 2, hãy cho biết độ dài bán kính và đường Xích đạo cùa Trái Đất. Hãy cho biết các đường nối liền hai điềm cực Bắc và cực Nam trên bề mặt quà Địa Cẩu là những đường gì. Những vòng tròn trên quá Địa Cẩu vuông góc với các kinh tuyến là những đường gì ? Nếu mỗi kinh tuyến cách nhau 1° thì trên quả Địa Câu sẽ có tất cả 360 kinh tuyến. Nếu mỗi vì tuyến cũng cách nhau 1° thì trên bé mặt quả Địa Cáu, tù cực Bác đến cực Nam, có tất cả 181 vĩ tuyến. Đế đánh số các kinh tuyến và vĩ tuyến trên Trái Đất, người ta phải chọn một kinh tuyến và một vi tuyến làm gốc và ghi 0°. Hãy xấc định trên quả Địa Cầu đường kinh tuyến gốc và đường vỉ tuyến gốc. Theo quy ước quốc tê' thì kinh tũyến 0° là đường đi qua đài thiên văn Grin-uýt ờ ngoại ô thành phố Luân Đôn (nước Anh). Những kinh tuyến nàm bên phải kinh tuyến gốc là nhũng kinh tuyến Đông. Những kinh tuyến nàm bên trái kinh tuyến gốc là những kinh tuyến Tây. Kinh tuyển đối diện với kinh tuyến gốc là kinh tuyến bao nhiêu độ ? Đường Xích đạo là vĩ tuyến lớn nhất trên quả Địa Cáu. Nó chia quả Địa Câu ra nửa cầu Bắc và nửa cầu Nam. Những vĩ tuyến nàm từ Xích đạo đến cực Bác là nhũng vĩ tuyến Bác. Những vĩ tuyến nằm từ Xích đạo đến cực Nam là những vĩ tuyến Nam. Nhờ có hệ thống các kinh, vỉ tuyến, người ta có thể xác định được vị Crí của mọi điếm trên quả Địa Câu. - Hãy chi nửa cầu Bấc, nửa câu Nam, các vĩ tuyến Bắc và vĩ tuyến Nam trên quà Địa Cầu hoặc trên hình 3. Trái Đất có dạng hình câu và ờ vị trí thứ ba trong số tám hành tinh theo thứ tự xa dán Mặt Trời. Quả Địa Cáu là mô hình thu nhô của Trái Đất. Trên quả Địa Cáu có vẽ hệ thống kinh, vĩ tuyến. Các kinh, vĩ tuyến gốc đéu được ghi số 0°. Kinh tuyến gốc đi qua đài thiên vãn Grin-uýt ờ ngoại ô thành phố Luân Đôn (nước Anh). Vĩ tuyến gốc chính là đường Xích đạo. CÂU HÒI VÀ BÀI TẬP Trên quá Địa Cầu, nếu cứ cách 10°, ta vẽ một kinh tuyến, thì có tất cả bao nhiêu kinh tuyến ? Nếu cứ cách 10°, ta vẽ một vi tuyến, thì sẽ có bao nhiêu vi tuyến Bác và bao nhiêu vi tuyến Nam ? Hãy vẽ một hình tròn tượng trưng cho Trái Đất và ghi trên đó : cực Bác, cực Nam, đường Xích đạo, nửa cáu Bác, nửa cầu Nam. BÀI ĐỌC THÊM Trái Đất là một khối câu vĩ đại, nhưng Mặt Trời còn lớn hon nhiéu. Đường kính Mặt Trời.dài gấp 109 lân đường kính của Trái Đất. Thế tích Mặt Trời cùng lớn gấp 1.300.000 lán thế tích của Trái Đất. Chúng ta thấy Mặt Trời rất nhò, vì Mặt Trời cách Trái Đất rất xa : 150 triệu kilômét. Nếu ta đi bộ với tốc độ 5km một giờ, thì phải đi liên tục suốt ngày, đêm ròng rà 3.400 năm mói tới Mặt Trời. Máy bay vói vận tốc 800km một giờ, cũng phái bay lién 23 năm mới tói. Mặt Trời là một quả câu lứa khóng lồ, cháy sáng rực. Theo các nhà khoa học, nhiệt độ ở bé mặt của Mặt Tròi ít nhất cũng phải trên 6.000°C. Mặt Trời toá nhiệt ra bốn phía. Trái Đất của chúng ta chi tiếp nhận đưọc một phán rất nhó lượng nhiệt và ánh sáng đó. Nêu không có ánh sáng và lượng nhiệt cùa Mặt Trời thi Trái Đất cùa chúng ta sẽ tối tăm và lạnh lẽo vô cùng, không một sinh vật nào có thế sống được.
- Hệ Mặt trời bao gồm: Mặt trời và 8 hành tinh : sao Thủy, sao Kim, Trái Đất, sao Hỏa, sao Mộc, sao Thổ, Sao Thiên Vương, sao Hải Vương. - Trái đất ở vị trí thứ 3 theo thứ tự xa dần Mặt Trời. Ý nghĩa : Vị trí thứ ba của trái đất là một trong những điều kiện rất quan trọng để góp phần làm cho Trái Đất là hành tinh duy nhất có sự sống trong Hệ mặt trời. 2. Hình dạng, kích thước của Trái Đất và hệ thống kinh, vĩ tuyến.A, Hình dạng, kích thước của Trái Đất a . Hình dạng Trái đất có dạng hình cầu. b.Kích thước - Bán kính : 6370km - Xích đạo : 40076 km - Diện tích : 510 triệu km2 => Kích thước rất lớn. B. Hệ thống kinh, vĩ tuyến a. Các khái niệm - Kinh tuyến : Là những đường nối liền 2 điểm cực Bắc và cực Nam có độ dài bằng nhau - Vĩ tuyến : Là những đường vuông góc với kinh tuyến có đặc điểm song song với nhau và độ dài nhỏ dần từ xích đạo về cực. - Kinh tuyến gốc : Là kinh tuyến 0o đi qua đài thiên văn Grinuyt nước Anh. -Vĩ tuyến gốc: là đường xích đạo, đánh số 0o. - Kinh tuyến đông: những kinh tuyến nằm bên phải đường kinh tuyến gốc. - Kinh tuyến Tây: những kinh tuyến nằm bên trái kinh tuyến gốc. - Vĩ tuyến Bắc : những vĩ tuyến nằm từ Xích Đạo lên cực bắc. - Vĩ tuyến Nam: những vĩ tuyến nằm từ Xích Đạo xuống cực Nam. - Nửa cầu đông: Nửa cầu nằm bên phải vòng kinh tuyến 200T và 600Đ - Nửa cầu tây: Nửa cầu nằm bên trái vòng kinh tuyến 200T và 600Đ - Nửa cầu bắc: Nửa bề mặt địa cầu tính từ xích đạo lên cực bắc. - Nửa cầu nam: Nửa bề mặt địa cầu tính từ xích đạo đến cực nam. b. Công dụng của các đường kinh tuyến, vĩ tuyến Dùng để xác định mọi địa điểm trên bề mặt trái đất. |
