Hiện nay, nhu cầu sử dụng thực phẩm chức năng ngày càng cao. Tuy nhiên để nhận thức rõ thực phẩm chức năng là gì, chúng có tốt cho sức khỏe hay không? Cần lưu ý điều gì khi sử dụng thực phẩm chức năng thì không phải ai cũng nắm rõ. Trong phạm vi bài viết này, hãy cùng Bệnh viện hữu nghị Lạc Việt tìm hiểu về Thực phẩm chức năng và những lưu ý trong quá trình sẻ dụng. Show
1. Thực phẩm chức năng là gì?Bộ Y tế Việt Nam định nghĩa thực phẩm chức năng: là thực phẩm dùng để hỗ trợ chức năng của các bộ phận trong cơ thể người, có tác dụng dinh dưỡng, tạo cho cơ thể tình trạng thoải mái, tăng sức đề kháng và giảm bớt nguy cơ gây bệnh. Tuỳ theo công thức, hàm lượng vi chất và hướng dẫn sử dụng, thực phẩm chức năng còn có các tên gọi sau: thực phẩm bổ sung vi chất dinh dưỡng, thực phẩm bổ sung, thực phẩm bảo vệ sức khoẻ, sản phẩm dinh dưỡng y học. 2. Phân biệt thực phẩm chức năng❊Thực phẩm chức năng khác với thực phẩm
❊ Thực phẩm chức năng không phải là thuốc
3. Đối tượng nào cần bổ sung thực phẩm chức năng (TPCN)Dưới đây là những đối tượng sử dụng thực phẩm chức năng cần lưu ý:
– Bệnh nhân loãng xương cần nhiều Calci, vitamin D hơn so với lượng cung cấp từ bữa ăn hàng ngày. – Bệnh nhân bị hội chứng Crohn, không dung nạp gluten khiến việc hấp thụ chất dinh dưỡng gặp khó khăn. – Những người thiếu hụt vitamin B12 cần bổ sung thêm TPCN trong chế độ ăn hàng ngày. – Sự kết hợp giữa vitamin C, vitamin E, các carotenoids, đồng và kẽm có thể làm chậm tiến triển của bệnh thoái hóa điểm vàng ở người cao tuổi. – Tác dụng hỗ trợ của Omega-3 đối với một số bệnh nhân tim mạch… Để đảm bảo việc sử dụng thực phẩm chức năng là cần thiết và đem lại lợi ích cho sức khỏe cần tuân theo tư vấn, chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa. 4. Những hệ lụy khi sử dụng TPCN không đảm bảo chất lượng, lạm dụng TPCN❊ Sử dụng TPCN không đảm bảo chất lượngHiện tại trên thị trường Thực phẩm chức năng được bán rộng rãi, tuy nhiên không phải sản phẩm nào cũng đảm bảo chất lượng. Cần hết sức cẩn trọng với những Thực phẩm chức năng có các dấu hiệu:
❊ Khi sử dụng TPCN không đảm bảo chất lượng có thể dẫn tới:
❊ Lạm dụng thưc phẩm chức năngViệc lạm dụng hoặc uống nhiều thực phẩm chức năng cùng một lúc sẽ gây hại cho sức khỏe. Bởi vì, trong đa số các thực phẩm chức năng sẽ chứa nhiều các dưỡng chất như vitamin, khoáng chất, chất xơ… Dưới đây là những tác dụng phụ khi sử dụng, lạm dụng thực phẩm chức năng: ❊ Đối với nhóm vitamin tan trong dầu
❊ Đối với nhóm vitamin tan trong nước
❊ Những tương tác thường gặp giữa TPCN và thuốc
5. Những lưu ý khi lựa chọn và sử dụng TPCN❊ Không cần dùng TPCN khi cơ thể đang khỏe mạnhNếu phải dùng bất cứ loại thuốc nào, hãy tìm một lý do chính đáng. Nếu bạn hoàn toàn khỏe mạnh không cần phải uống bất cứ một loại thuốc nào. Bởi TPCN vẫn là một loại thuốc. Nó sẽ ít nhiều tác động đến cơ thể của bạn. Đặc biệt đối với những người có bệnh lý nền như tim mạch, béo phì hay đái tháo đường thì cần hết sức thận trọng vì có thể tác động đến tình trạng hiện tại của họ. ❊ Cân nhắc lợi ích và nguy cơ khi uống TPCNKhi muốn uống bất kỳ loại thuốc hay TPCN nào, bạn cần cân nhắc kỹ càng, giữa lợi ích và nguy cơ có thể mang đến cho cơ thể. Nhiều loại TPCN bổ sung hoạt chất không khác gì việc bổ sung chúng qua thực phẩm với chế độ ăn uống hợp lý, khoa học. ❊ Bắt đầu sử dụng với liều lượng thấpNên bắt đầu sử dụng TPCN với liều lượng thấp để cơ thể thích ứng dần. Khi đó TPCN có tác dụng chậm và từ từ. Ngoài ra, khi bắt đầu với liều lượng thấp giúp giảm nguy cơ mắc phải hội chứng ruột kích thích. ❊ Không sử dụng trong thời gian quá dàiNhằm đảm bảo người dùng không quá lạm dụng TPCN gây ảnh hưởng tới sức khỏe. Thay vào đó họ có thể tập trung vào việc thay đổi lối sống, chế độ ăn uống để đảm bảo cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Ngoài ra có một số loại TPCN được bác sĩ kê đơn để ngăn ngừa tái phát ung thư hoặc điều trị bệnh thì cần tuân thủ theo đúng liệu trình. ❊ Chất lượng chưa hẳn đã đồng nhất với giá thànhHầu hết các loại thuốc bổ, TPCN đều được bán ra với giá khá cao. Trong đó phần nhiều là được cấp bằng sáng chế. Nói cách khác, nếu bạn đang trả rất nhiều tiền cho một loại TPCN đắt đỏ, chưa chắc nó đã tốt hơn những loại thuốc bổ sung có hoạt chất tương tự nhưng rẻ hơn ❊ Cân nhắc TPCN trước khi muaTrước khi mua TPCN, cần xem xét kỹ nhãn bao bì và hướng dẫn sử dụng của thuốc. Bởi trong hướng dẫn sử dụng cung cấp thông tin về đối tượng, những khuyến cáo trong quá trình sử dụng. Bên cạnh đó, những loại thực phẩm chức năng phải đảm bảo không có chất phụ gia gây hại, sử dụng thuốc trừ sâu hay thuốc diệt cỏ, các thành phần gây dị ứng. ❊ Liên hệ với cơ sở y tế khi có những phản ứng bất thường với TPCNTrong nhiều trường hợp, việc sử dụng TPCN có nguy cơ gây những phản ứng bất thường với cơ thể như dị ứng, buồn nôn chóng mặt do cơ thể có phản ứng lại với thành phần của TPCN. Điều bạn cần làm khi có những dấu hiệu bất thường sau sử dụng TPCN là đến ngay cơ sở Y tế gần nhất để được thăm khám và điều trị kịp thời, tránh tự ý sử dụng thuốc điều trị giảm triệu chứng tại nhà. Thuốc là gì thực phẩm chức năng?Định nghĩa về thuốc và thực phẩm chức năngThuốc bao gồm có thuốc hóa dược, thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền, vắc-xin và sinh phẩm. Thực phẩm chức năng được dùng để hỗ trợ chức năng của các bộ phận trong cơ thể người, có tác dụng dinh dưỡng, giúp tăng sức đề kháng và giảm bớt nguy cơ bệnh. Thuốc và thực phẩm chức năng khác nhau như thế nào?“Thuốc là kết quả và sản phẩm của y học cần phải dựa trên bằng chứng không phải dựa trên sự suy luận. Còn công dụng của TPCN đều dựa trên giá trị tiềm năng từ sự suy luận. Một sản phẩm TPCN khi lưu hành được vô hạn giá trị độc quyền về thời gian và cũng không có thử nghiệm lâm sàng sau 10 năm sử dụng”, GS. Tại sao dùng thực phẩm chức năng?Thực phẩm chức năng thường bổ sung nhiều chất dinh dưỡng quan trọng, bao gồm vitamin, khoáng chất, chất béo lành mạnh và chất xơ. Chế độ ăn uống đa dạng thực phẩm kết với với việc bổ sung thực phẩm chức năng sẽ đảm bảo bạn nhận đủ các chất dinh dưỡng cần thiết và phòng tránh thiếu hụt chất dinh dưỡng. Thực phẩm chức năng dịch là gì?Là sản phẩm dùng để hỗ trợ (phục hồi, tăng cường và duy trì) các chức năng của các bộ phận trong cơ thể, có tác dụng dinh dưỡng, tạo cho cơ thể tình trạng thoải mái, tăng cường đề kháng và giảm bớt nguy cơ bệnh tật. |