Câu 2: Trang 194 - sgk Sinh học 12 Cho ví dụ về các bậc dinh dưỡng của 1 quần xã tự nhiên và 1 quần xã nhân tạo.
GV: Bùi Thị Thúy AnTrường THCS Trần Phúquan hệ nào là thườngxuyên và quan trọngnhất?a. Quan hệ giới tínhb. Quan hệ nơi ởc. Quan hệ dinh dưỡngd. Quan hệ cha mẹ, concái, bầy đàn.- GV: quan hệ dinh dưỡngđược thể hiện qua chuỗithức ăn và lưới thức ăn.Hoạt động 2: Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn (18-20’))Hoạt động của GVHoạt động của HSNội Dung- GV chiếu H 50.2 giới2: Chuỗi thức ăn vàthiệu trong hệ sinh thái, cáclưới thức ănlồi sinh vật có mối quanhệ dinh dưỡng qua chuỗithức ăn (chỉ 1 số chuỗi thức - Mỗi HS viết trả lời 1 câuăn).hỏi:- Yêu cầu 3 HS lên bảng Cây cỏ chuột rắnviết:Cây cỏ chuột cầy- Thức ăn của chuột là gì? Cây gỗ chuột rắnđộng vật nào ăn thịt chuột? Cây gỗ chuột rắn- Thức ăn của sâu là gì? Cây cỏ sâu bọĐộng vật nào ăn thịt sâu?ngựa- Thức ăn của cầy là gì? Cây cỏ sâu cầyĐộng vật nào ăn thịt cầy?Cây cỏ sâu chuột(Lưu ý mỗi 1 chuỗi chỉ viết1 động vật).- Cho HS nhận xét đây chỉlà một dãy thức ăn.- GV trong chuỗi thức ăn,mỗi loài sinh vật là 1 mắt + Mắt xích phía trước bịxích. Em có nhận xét gì về mắt xích phía sau tiêu thụ.mối quan hệ giữa một mắt + Điền từ: phía trước, phíaxích với 1 mắt xích đứng sau.trước và đứng sau trongchuỗi thức ăn?- Hãy điền tiếp vào các từphù hợp vào chỗ trống - HS trả lời.trong câu sau SGK.- Thế nào là 1 chuỗi thứcăn? Cho VD về chuỗi thức- HS nghe GV giảng.ăn?- GV nêu: 1 chuỗi thức ăncó nhiều thành phần sinhKết luận:GASH9Trang - 136 GV: Bùi Thị Thúy AnTrường THCS Trần Phúvật tiêu thụ.- HS thảo luận.2.1. Chuỗi thức ăn:- GV dựa vào chuỗi thức ăn- Chuỗi thức ăn là 1HS viết bảng để khai thácdãy gồm nhiều lồi sinh- Cho biết sâu ăn lá thamvật có quan hệ dinhgia vào chuỗi thức ăn nào? - HS trả lời các câu hỏi.dưỡng với nhau. Mỗi- Cho biết chuột tham gialoài sinh vật trong chuỗivào chuỗi thức ăn nào?thức ăn vừa là sinh vật- Cho biết cầy tham gia vàotiêu thụ mắt xích phíachuỗi thức ăn nào?trước, vừa bị mắt xích- GV: trong thiên nhiên 1phía sau tiêu thụ.lồi sinh vật khơng chỉ- Có 2 loại chuỗi thứctham gia vào 1 chuỗi thứcăn: chuỗi thức ăn mởăn mà còn tham gia vàođầu là cây xanh, chuỗinhững chuỗi thức ăn khácthức ăn mở đầu là sinhtạo nên mắt xích chung?vật phân huỷ.- GV chiếu các mắt xích - HS trả lời.chung.- Nhiều mắt xích chung tạothành lưới thức ăn.- Thế nào là lưới thức ăn?- Hãy sắp xếp các sinh vậttheo từng thành phần chủyếu của hệ sinh thái?2..2. Lưới thức ăn:- Thu tấm trong chiếu bảng,- Các chuỗi thức ăn cónhận xét.- Thả nhiều loại cá trong ao nhiều mắt xích chung- Một lưới thức ăn hồn hồ để tận dụng nguồn thức tạo thành 1 lưới thứcchỉnh gồm thành phần sinh ăn.ăn.vật nào?- Thực hiện mơ hình VAC. - Lưới thức ăn hoàn- Chiếu kết quả.chỉnh gồm 3 thànhChiếu sơ đồphần: SV sản xuất, Sv- Trong sản xuất nơngtiêu thụ, SV phân huỷ.nghiệp, người nơng dân cóbiện pháp gì để tận dụngnguồn thức ăn của sinhvật?4. Củng cố- Viết sơ đồ chuỗi thức ăn, lưới thức ăn trong hệ sinh thái ruộng nước.5. Hướng dẫn học bài ở nhà- Học bài và trả lời câu hỏi 1, 2 SGK.- Chuẩn bị kiểm tra 1 tiết: nội dung thực hành.IV. RÚT KINH NGHIỆM:GASH9Trang - 137 GV: Bùi Thị Thúy AnTrường THCS Trần PhúNS: 4/3NG: 10, 12/3: 9A2, 9A1Tiết 53KIỂM TRA MỘT TIẾTI. MỤC TIÊU.1. Kiến thức.- Nắm được các đặc điểm về sinh vật, môi trường và mỗi qua hệ giữa sinhvật và môi trường.- Nắm được khái niệm về hệ sinh thái và những đặc điểm cơ bản của hệ sinhthái2. Kĩ năng.Rèn kĩ năng nhận biết, giải thích, tư duy tổng hợp.3. Thái độ.Giáo dục cho HS biết vận dụng kiến thức vào làm bài và giải thích nhữnghiện tượng trong thực tế cuộc sống.II. THIẾT LẬP MA TRẬN HAI CHIỀU.Mức độ Nhận biếtThông hiểuVận dụngTổngChủ đềTNKQ TNTL TNKQ TNTL TNKQ TNTL1. Sinh vật và 3115môi trường.1,5236,52. Hệ sinh thái21140,5123,5Tổng :621944210III. THIẾT LẬP CÂU HỎI.A. Trắc nghiệm khách quan.Câu 1. Hãy khoanh tròn vào câu trả lời đúng nhất.1. Mơi trường sống của sinh vật có các loại :a. Môi trường nước và môi trường trong đất. b. Mơi trường trên mặt đất khơng khí.c. Mơi trường sinh vật.d. Cả a, b và c.2. Nhân tố sinh thái được chia làm mấy nhóm ?a. 2 nhóm.b. 3 nhóm.c. 4 nhóm.d. 5 nhóm.3. Quần thể có những đặc trưng cơ bản nào ?a. Giới tính.b. Các nhóm tuổi.c. Mật độ.d. Cảa, b và c.4. Mật độ quần thể là gì ?a. Là số lượng sinh vật có trong một đơn vị diện tích hay thể tích.b. Là số lượng sinh vật có trong một vùng nào đó.c. Là số lượng hợp lí các sinh vật có trong một đơn vị nào đó.d. Cả b và c.Câu 2 . Hãy nối nội dung ở cột A với nội dung ở cột B sao cho đúng về các mốiquan hệ giữa các sinh vật.GASH9Trang - 138 GV: Bùi Thị Thúy AnCác mối quanhệ khác lồi1. Cộng sinh.2. Hội sinh.3. Cạnh tranh.4. Kí sinh.5. Sinh vật ănsinh vật khác.Trường THCS Trần PhúKết quả1........2........3........4........5........Chức nănga. Giun đũa sống trong ruột người.b. Vi khuẩn sống trong nốt sần rễ cây họ đậu.c. Cây nắm ấm bắt côn trùng.d. Cá ép bám vào rùa biển để được đi xa.e. Trâu và bò cùng sống trên một đồng cỏ.Câu3. Tìm cụm từ phù hợp điền vào chỗ trống ... thay cho các con số 1, 2, 3 ... đểhồn thiện các câu sau :Để có sự phát triển ... ( 1 ) ...mỗi quốc gia cần phải phát triển ... ( 2 ) ... hợplí. Khơng để tăng dân số ... ( 3 ) ... dẫn tới thiếu nơi ở, nguồn thức ăn, nước uống, ônhiễm ... ( 4 ) .., tàn phá rừng và các ... ( 5 ) ... khác.B. Trắc nghiệm tự luận.Câu 1. Ánh sáng đã ảnh hưởng như thế nào lên đời sống động và thực vật? Lấy vídụ.Câu 2. Quần thể sinh vật và quần xã sinh vật giống và khác nhau ở điểm nào ?Câu 3. Liên hệ bản thân em phải làm gì để chuỗi thức ăn và lưới thức ăn trong tựnhiên được duy trì và phát triển?IV. Đáp án và biểu điểm.A. Trắc nghiệm khách quan. ( 3 điểm )Câu 1. ( 1 điểm ).1 - d ; 2 - a ; 3 - d ; 4 - a.Câu 2. ( 1 điểm ).1 - b ; 2 - d ; 3 - e ; 4 - a ; 5 - c.Câu 3. ( 1 điểm ).1 - Bền vững ; 2 - Dân số ; 3 - Tăng quá nhanh ; 4 - Môi trường ; 5 - Tài nguyên.b. Trắc nghiệm tự luận. ( 7 điểm )Câu 1. ( 2 điểm ).* Ánh sáng ảnh hưởng đến đời sống sinh vật :Ánh sáng ảnh hưởng tới hoạt động sinh lí của thực vật như quang hợp, hơ hấp vàhút nước của cây.Ví dụ : Cây bàng sống ở nơi có nhiều ánh sáng khả năng quang hợp của cây tốthơn cây bàng ở nơi ít ánh sáng nên cây sinh trưởng phát triển tốt hơn.* Ánh sáng ảnh hưởng đến đời sống động vật :Ánh áng ảnh hưởng tới các hoạt động của động vật : Nhận biết, định hướng dichuyển trong không gian, sinh trưởng, sinh sản ...Ví dụ :Gà đẻ trứng vào ban ngày, vịt đẻ trứng vào ban đêm.Câu 2. ( 3 điểm ).* Điểm giống nhau :Đều là tập hợp nhiều cá thể sinh vật trong khoảng không gian xác định.* Điểm khác nhau :Quần thể sinh vậtQuần xã sinh vật- Là tập hợp nhiều cá thể sinh vật của - Là tập hợp nhiều quần thể sinh vật củaGASH9Trang - 139 GV: Bùi Thị Thúy AnTrường THCS Trần Phúcùng một loài.- Có cấu trúc nhỏ hơn.- Giữa các cá thể cùng loài giao phốihoặc giao phấn được với nhau.- Phạm vi phân bố hẹp hơn quần xã.Câu 3. ( 2 điểm ).* Liên hệ bản thân : HS liên hệ được cácthiên nhiên.Điểmnhiều lồi khác nhau.- Có cấu trúc lớn hơn.- Giữa các cá thể khác lồi khơng thểgiao phối hoặc giao phấn với nhau.- Phạm vi phấn bố rộng hơn quần thể.biện pháp bảo vệ môi trường và bảo vệKIỂM TRA 1 TIẾTMôn : Sinh học 9Lời phê của thầy côA. TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN. ( 3 ĐIỂM )Câu 1. Hãy khoanh tròn vào câu trả lời đúng nhất. ( 1 điểm )1. Mơi trường sống của sinh vật có các loại :a. Môi trường nước và môi trường trong đất.b. Mơi trường trên mặt đất khơng khí.c. Mơi trường sinh vật.d. Cả a, b và c.2. Nhân tố sinh thái được chia làm mấy nhóm ?a. 2 nhóm.b. 3 nhóm.c. 4 nhóm.d. 5 nhóm.3. Quần thể có những đặc trưng cơ bản nào ?a. Giới tính.b. Các nhóm tuổi.c. Mật độ.d. Cả a, bvà c.4. Mật độ quần thể là gì ?a. Là số lượng sinh vật có trong một đơn vị diện tích hay thể tích.b. Là số lượng sinh vật có trong một vùng nào đó.c. Là số lượng hợp lí các sinh vật có trong một đơn vị nào đó.d. Cả b và c.Câu 2 . Hãy nối nội dung ở cột A với nội dung ở cột B sao cho đúng về các mốiquan hệ giữa các sinh vật. ( 1 điểm )Các mối quan Kết quảChức nănghệ khác loài1. Cộng sinh. 1........a. Giun đũa sống trong ruột người.2. Hội sinh.2........b. Vi khuẩn sống trong nốt sần rễ cây họ đậu.3. Cạnh tranh. 3........c. Cây nắm ấm bắt cơn trùng.4. Kí sinh.4........d. Cá ép bám vào rùa biển để được đi xa.5. Sinh vật ăn 5........e. Trâu và bò cùng sống trên một đồng cỏ.sinh vật khác.Câu3. Tìm cụm từ phù hợp điền vào chỗ trống ... thay cho các con số 1, 2, 3 ... đểhoàn thiện các câu sau : ( 1 điểm )GASH9Trang - 140 GV: Bùi Thị Thúy AnTrường THCS Trần PhúĐể có sự phát triển ... ( 1 ) ...mỗi quốc gia cần phải phát triển ... ( 2 ) ... hợplí. Khơng để tăng dân số ... ( 3 ) ... dẫn tới thiếu nơi ở, nguồn thức ăn, nước uống, ônhiễm ... ( 4 ) .., tàn phá rừng và các ... ( 5 ) ... khác.B. TRẮC NGHIỆM TỰ LUẬN. ( 7 ĐIỂM )Câu 1. Ánh sáng đã ảnh hưởng như thế nào lên đời sống động và thực vật? Lấy vídụ.( 2 điểm ).Câu 2. Quần thể sinh vật và quần xã sinh vật giống và khác nhau ở điểm nào? ( 3điểm ).Câu 3. Thế nào là chuỗi thức ăn và lưới thức ăn ? Em hãy xây dựng một chuỗithức ăn và lưới thức ăn . Liên hệ bản thân em phải làm gì để chuỗi thức ăn và lướithức ăn trong tự nhiên được duy trì và phát triển? ( 2 điểm )4. Kiểm tra - đánh giá- GV nhận xét ý thức học tập của lớp trong tiết kiểm tra.5. Hướng dẫn học bài ở nhà, nhắc nhởIV. RÚT KINH NGHIỆM:NS:NG:Tiết 54 - 55/3THỰC HÀNHHỆ SINH THÁII. MỤC TIÊU.1. Kiến thức:- Học sinh nêu được các thành phần của hệ sinh thái và 1 chuỗi thức ăn.- Qua bài học, HS thêm yêu thiên nhiên và nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.2. Kĩ năng:- Rèn kĩ năng phân tích số liệu và kênh hình.- Tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh, nêu vấn đề và giải quyết vấn đề.- Thảo luận nhóm.- Vấn đáp, trực quan.- Làm việc với sách giáo khoa.3. Thái độ:- GD ý thức học tập, u thích bộ mơn.- u thiên nhiên, u khoa học.II. CHUẨN BỊ- Như SGK.III) PHƯƠNG PHÁP:- Làm việc với sách giáo khoa- Thực hành.- Nhóm tích cực và các hình thức nhóm.IV. HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC.1. GV cho HS xác định mục tiêu giờ thực hành.GASH9Trang - 141 GV: Bùi Thị Thúy AnTrường THCS Trần Phú2. Kiểm tra sự chuẩn bị của HS.3. Tiến hành- Có thể tiến hành theo 2 cách:Cách 1: Cho HS quan sát thiên nhiên, tiến hành như SGK.Cách 2: Cho HS xem băng hình rồi phân tích các hệ sinh thái như SGK.Hoạt động 1: Theo dõi băng hình về hệ sinh thái (14-16’)Hoạt động của GVHoạt động của HSNội Dung- GV cho HS xác định1: Theo dõi băng hình vềmục tiêu của bài thựchệ sinh tháihành:+ Điều tra các thành phầncủa hệ sinh thái.+ Xác định thành phần cácsinh vật trong khu vực - Tồn lớp trật tự theo dõiquan sát.băng hình theo thứ tự.- GV cho HS xem băng - Trước khi xem băng cáchình, tiến hành như sau:nhóm chuẩn bị sẵn nội+ HS xem lần thứ 1 toàn dung cần quan sát ở bảngbộ nội dung.51.1 đến 51.3.+ HS xem lần thứ 2 và thứ - Sau khi xem xong các3 để hồn thành bảng 51.1 nhóm tiến hành từng nội+ 51.2 + 51.3.dung bảng.- GV quan sát các nhóm, - HS lưu ý: có những thựcgiúp đỡ nhóm yếu.vật, động vật không biết- GV tiếp tục mở băng để tên có thể hỏi GV.HS có thể quan sát nếucần và đoạn nào các emcần xem kĩ, GV có thể mởlại.- GVcó thể kiểm tra sựquan sát của HS bằngcách chiếu 1 vài phimtrong của các nhóm.- Lưu ý: hoạt động 1 nàycó thể tiến hành trong 1tiết đầu của bài thực hànhđể HS có thể quan sát vàtìm hiểu kĩ về hệ sinh thái.Hoạt động 2: Xây dựng chuỗi thức ăn và lưới thức ăn (16-18’)Hoạt động của GVHoạt động của HSNội Dung- GV yêu cầu HS hoàn - Xây dựng chuỗi thức ăn2: Xây dựng chuỗi thứcthiện bảng 51.4 SGK.- Các nhóm trao đổi, nhớăn và lưới thức ănlại băng hình đã xem hoặcdựa vào bảng 51.1 để điền- Gọi đại diện lên viết tên sinh vật vào bảngGASH9Trang - 142 |
