Xóa mở cổ tử cung là gì

Những thông tin dưới đây sẽ giúp mẹ bầu hiểu rõ hơn về quá trình xóa tử cung này.

1. Dấu hiệu xóa cổ tử cung là gì?

Cổ tử cung của mẹ bình thường có chiều dài từ 3cm đến 5cm. Càng gần đến ngày sinh, cổ tử cung sẽ trở nên mỏng và ngắn hơn, đây là giai đoạn cổ tử cung chín hay còn được gọi là xóa tử cung.

Trong quá trình này, cổ tử cung của mẹ sẽ ngắn dần và dường như biến mất để trở thành một bộ phận bên dưới của tử cung.

Xóa tử cung là quá trình cổ tử cung thu ngắn lại để chuẩn bị cho việc chuyển dạ.

Sự di chuyển chúi đầu xuống của thai nhi hướng về cửa tử cung khiến cho tử cung co lại cùng với sự xóa cổ tử cung đang diễn ra có thể gây nên chuột rút ở mẹ bầu. Các cơn đau do hiện tượng chuột rút này cùng với các cơn thắt của tử cung có thể khiến mẹ bầu có cảm giác như mình đang chuyển dạ. Nhưng đây chỉ là cơn chuyển dạ giả. Chúng thường được biết đến với tên là những cơn co thắt Braxton Hicks. Những biểu hiện này có thể xuất hiện trước khi cổ tử cung bị xóa hoàn toàn khoảng vài tuần.

Nếu mẹ mang thai lần đầu tiên, cổ tử cung có thể bị xóa hoàn toàn trước khi tử cung giãn ra. Nhưng nếu mẹ mang thai những lần sau thì tử cung sẽ giãn ra trước khi cổ tử cung bị xóa mất.

Các y bác sĩ sẽ kiểm tra cổ tử cung và mức độ xóa của nó để xác định thời điểm chuyển dạ. Thường khi cổ tử cung xóa đến 100% thì quá trình chuyển dạ cũng bắt đầu.

2. Làm thế nào để biết cổ tử cung đã xóa?

Để xác định được độ xóa tử cung mẹ bầu cần có bác sĩ giúp đỡ. Mẹ bầu có thể kết hợp khám thai và khám độ xóa tử cung. Thông qua kết quả này bác sĩ sẽ dự đoán được thời điểm chuyển dạ cho mẹ bầu. Tuy nhiên, dự đoán cũng chỉ có tính tương đối, nên mẹ bầu đừng quá lo lắng nếu bé vẫn chưa chịu ra khi đã đến ngày dự sinh.

3. Làm thế nào để xóa cổ tử cung một cách tự nhiên?

Khi thai nhi di chuyển xuống vùng khung xương chậu của người mẹ thì sự xóa diễn ra hoàn toàn. Lúc này cổ tử cung dường như đã trở thành một phần của tử cung và bắt đầu đẩy bé ra ngoài thông qua các cơn co thắt. Đây là một quá trình tự nhiên. Song nếu quá trình này không diễn ra thuận lợi, y bác sĩ vẫn có thể can thiệp y học bằng các biện pháp dưới đây để thúc đẩy chúng:

- Dùng tinh dầu hoa anh thảo:

Đây được xem như một liệu pháp thảo dược. Tác động của tinh dầu hoa anh thảo giống như hormone prostaglandin thúc đẩy cho cổ tử cung chín. Mẹ bầu có thể uống tinh dầu hay bôi trực tiếp chúng vào cổ tử cung vào những tuần cuối cùng của thai kỳ. Tuy nhiên, nếu mẹ bầu bị nhiễm trùng âm đạo, nhau tiền đạo hay có các biến chứng thai kỳ bất thường thì không nên sử dụng phương pháp này.

Tinh dầu hoa anh thảo có thể tác động đẩy mạnh quá trình xóa tử cung.

- Quan hệ tình dục:

Đây cũng là một cách được sử dụng để thúc đẩy sự chuyển dạ ở mẹ bầu. Trong tinh trùng có chứa hormone prostaglandin, do đó nó cũng khiến cho cổ tử cung mỏng đi nhanh chóng. Nhưng phương pháp này kiêng kỵ cho mẹ bầu đã bị bong nút nhầy. Vì nếu không có nút nhầy bảo vệ thì quan hệ tình dục có thể gây ra nhiễm trùng thai nhi.

- Thực hiện các tư thế có lợi:

Các tư thế mở rộng xương chậu và giúp cho di dời trọng lượng thai nhi về phía trước như đi bộ, bò bằng hai tay hai chân, ngồi dạng chân… có thể kích thích sự giãn nở cổ tử cung. Theo sự kích thích chung, xóa mờ tử cung cũng được đẩy mạnh theo để bé nhanh chóng được chào đời.

4. Điều gì sẽ xảy ra sau sự xóa?

Sau khi xóa tử cung kết thúc, quá trình chuyển dạ bắt đầu. Lúc này cổ tử cung dần dần mở rộng. Trung bình tốc độ mở của cổ tử cung là 1cm sau mỗi một giờ chuyển dạ. Tuy nhiên, đây không phải là tốc độ chung ở tất cả các mẹ bầu.

Giai đoạn chuyển dạ được chia làm ba mốc theo độ giãn nở của cổ tử cung. Từ 0-4cm là giai đoạn đầu, 4-7cm là giai đoạn chuyển dạ tích cực, 7-10 cm là giai đoạn rặn đẻ. Lúc này khi cổ tử cung đạt đến kích thước 10cm cũng là kích thước của đầu trẻ sơ sinh.

Yeutre.vn (Tổng hợp)

Chuyển dạ là một quá trình, trong đó có sự xuất hiện các cơn co tử cung chuyển dạ, gây nên hiện tượng xóa mở cổ tử cung nhằm tống xuất thai nhi ra ngoài qua ngã âm đạo.

Như vậy, chuyển dạ là một quá trình diễn tiến theo thời gian dưới động lực là cơn co tử cung, biểu hiện bằng sự thay đổi của cổ tử cung và ngôi thai, đưa đến thành quả cuối cùng là thai nhi và nhau được tống xuất ra ngoài.

Tử cung mang thai là một khối bao gồm hàng tỉ sợi cơ trơn hoàn toàn “trơ” với kích thích cho tới khi có chuyển dạ. Cổ tử cung được tạo thành từ sợi cơ trơn, chất nền và collagen khiến nó có mật độ chắc và đóng kín khi chưa chuyển dạ.

Hiện tượng chín muồi của cổ tử cung là sự chuẩn bị cần thiết cho chuyển dạ.

Trước chuyển dạ, cơ thể người mẹ có những thay đổi quan trọng như tăng tỉ số Estrogen:Progesteron, xuất hiện Prostaglandin E2 và men làm mềm cổ tử cung.

Những thay đổi này đưa đến hiện tượng chín muồi của cổ tử cung, đặc trưng bởi sự ly giải collagen và làm tăng giữ nước, khiến cổ tử cung trở nên mềm và co giãn được để các sản phẩm thụ thai có thể đi qua ở thời điểm thích hợp.

Khi vào chuyển dạ, sẽ xảy ra sự kiện quan trọng nhất là xuất hiện các cơn co tử cung.

Dưới tác động của Prostaglandin hoặc Oxytocin lên các thụ thể ở màng tế bào cơ trơn tử cung, Ca++ sẽ xâm nhập vào tế bào, tạo nên phức bộ actin-myosin gây co cơ.

Ngoài ra, nhờ các liên kết protein liên tế bào mà toàn bộ khối cơ tử cung co một cách có tổ chức và có định hướng.

Tuy nhiên, ngoài chuyển dạ, cơ tử cung cũng có những co thắt hay còn gọi là cơn co Braxton-Hicks.

Để phân biệt được giữa cơn co tử cung của chuyển dạ và cơn co Braxton-Hicks, cần dựa vào đặc điểm của cơn co và tính hiệu quả của nó. Cơn co tử cung chuyển dạ có tính tự động, đều đặn, gây đau, tăng dần về cường độ và tần số và phải có hiệu quả gây xóa mở cổ tử cung.

Cơn co tử cung là động lực chính của cuộc chuyển dạ.

Dấu hiệu chính để nhận biết chuyển dạ là xuất hiện cơn co tử cung của chuyển dạ gây xóa mở cổ tử cung.

Xóa cổ tử cung là kết quả của việc co của các thớ cơ dọc của thân tử cung làm cho các thành phần của kênh cổ tử cung bị kéo lên phía trên làm cổ tử cung mỏng đi. Phần dưới tử cung mỏng dần, hòa với các thành phần từ kênh tử cung gây xóa mở và lập đoạn dưới.

Khi có cơn co, khối cơ tại phần trên của tử cung co và nghỉ một cách chủ động, nhịp nhàng để tống xuất thai. Sự co rút của các thớ cơ làm cổ tử cung bị mở rộng ra, đồng thời, ngôi thai đi xuống cũng góp phần nong rộng cổ tử cung. Hiện tượng cổ tử cung mở rộng ra gọi là mở cổ tử cung.

Chỉ có cơn co tử cung là động lực duy nhất gây hiện tượng xóa cổ tử cung. Trong khi đó, để mở cổ tử cung, ngoài động lực chính là cơn co tử cung còn có sự tham gia của đầu ối và ngôi thai.

Khi các thớ cơ tử cung co rút, phần dưới của tử cung mỏng dần một cách thụ động và chuyển thành đoạn dưới tử cung. Ở chỗ nối giữa 2 phần này hình thành một vòng thắt sinh lý.

Nếu chuyển dạ tắc nghẽn, phần trên nỗ lực co thắt để tống xuất thai, đoạn dưới rất mỏng, vòng thắt trở nên quá đáng và trở thành vòng thắt Bandl bệnh lý. Tuy nhiên, để mở cổ tử cung, ngoài động lực chính là cơn co tử cung còn có sự tham gia của đầu ối và ngôi thai.

Đầu ối được thành lập chứng tỏ một cơn co tử cung chuyển dạ có hiệu quả.

Khi cổ tử cung mở, nút niêm dịch sẽ bong ra, vài mạch máu nhỏ bị vỡ đồng thời hình thành 1 điểm yếu là kênh cổ tử cung bị mở rộng khiến một phần túi ối bị đẩy qua đó tạo thành đầu ối.

Như vậy, ngoài những dấu hiệu chính, còn có những dấu hiệu gián tiếp để nhận biết chuyển dạ là sự thành lập đầu ối và tống xuất niêm dịch lẫn huyết hồng. Đầu ối được thành lập dưới tác động của cơn co tử cung. Khi có cơn co, áp lực thủy tĩnh của buồng ối gia tăng, cổ tử cung mở ra tạo thành một điểm yếu từ đó một phần buồng ối đi qua đó hình thành nên đầu ối. Đầu ối có tác dụng nong rộng cổ tử cung khi ngôi thai còn cao, từ đó thúc đẩy sự mở cổ tử cung.

Như vậy, chẩn đoán chuyển dạ được đặt ra khi có những tiêu chuẩn sau:

Có ≥ 2 cơn co dài ≥ 20 giây mỗi 10 phút, gây đau

Cổ tử cung xóa ≥ 30%

Thành lập đầu ối, ối căng phồng khi tử cung co

Quá trình chuyển dạ được chia làm 3 giai đoạn:

Xóa mở cổ tử cung

Sổ thai

Sổ nhau và cầm máu

Giai đoạn xóa mở cổ tử cung, thường được gọi là giai đoạn một của chuyển dạ, được tính từ khi bắt đầu chuyển dạ cho đến khi cổ tử cung xóa và mở hoàn toàn.

Giai đoạn sổ thai, thường được gọi là giai đoạn hai của chuyển dạ, được tính từ khi cổ tử cung đã xóa mở hoàn toàn đến khi thai được tống xuất ra ngoài.

Giai đoạn sổ nhau, thường được gọi là giai đoạn ba của chuyển dạ, được tính kể từ khi thai được tống xuất hoàn toàn.

Giai đoạn xóa mở cổ tử cung lại được phân ra thành 2 pha:

Pha tiềm thời

Pha hoạt động

Pha tiềm thời: là giai đoạn chuẩn bị cổ tử cung và ngôi thai. Thường kéo dài và bất định.

Trong pha này, cổ tử cung trở nên mềm, xóa và hướng trục, ngôi thai sẽ định hướng và bình chỉnh, cơn co tử cung thưa và ngắn. Pha tiềm thời được xác định khi có chuyển dạ và độ mở cổ tử cung < 3 cm.

Pha hoạt động: là giai đoạn cổ tử cung mở nhanh, thành lập đoạn dưới và ngôi thai tiến triển.

Thường diễn ra nhanh, kéo dài tối đa 12 giờ. Trong pha này, cổ tử cung hoàn tất xóa và mở nhanh, ngôi thai sẽ đi xuống và biến dạng, cơn co tử cung nhiều, dài, có cường độ mạnh và biên độ lớn. Pha hoạt động được xác định khi độ mở cổ tử cung ≥ 3 cm

Để chuyển dạ diễn tiến bình thường cần có sự phối hợp hài hòa của 3 thành tố là (được gọi là 3P của chuyển dạ):

Cơn co tử cung (power)

Ngôi thai (passenger)

Khung chậu (passage)

Cơn co tử cung là động lực của chuyển dạ vì nó tạo ra sự xóa mở cổ tử cung và sự tiến triển của ngôi thai trong đường sanh. Trong giai đoạn sớm, dưới tác dụng của cơn co, kênh cổ tử cung ngắn dần, đoạn dưới tử cung được thành lập gây xóa cổ tử cung. Bên cạnh đó, cơn co tử cung cùng với sự đi xuống của ngôi thai và trương lực của đầu ối làm cổ tử cung mở và bị nong rộng. Cơn co tử cung hài hòa tạo nên vector hợp lực thúc đẩy ngôi thai tiến triển trong đường sanh ở những thời điểm thích hợp.

Ngôi thai tác động đến chuyển dạ bằng nhiều phương thức. Ngôi thai tiến triển trong đường sanh dưới ảnh hưởng của hệ tổng hợp lực phức tạp tạo bởi cơn co, phản lực và lực cản. Ngôi thai có thể là ngôi sanh dễ, sanh khó hay không có cơ chế sanh. Kích thước các đường kính của ngôi thai trình trước các eo của khung chậu là những số đo tuyệt đối, có liên quan tương ứng với các đường kính của đường sanh, số đo xảy ra sau biến hình để cố gắng vượt qua đường sanh.

Để ra ngoài, thai nhi phải trải qua hành trình khó khăn vượt qua khung xương cứng. Khung chậu là một con đường với lối vào bằng xương, đường tiến là một ống tròn có góc uốn cong 90, thành không đều và kích thước tương đối của nó có thể thay đổi. Khung chậu tạo ra phản lực, tham gia phức tạp vào hệ momen lực tạo bởi cơn co và các lực này, tác động lên ngôi thai.

Trong chuyển dạ, các thành tố có sự tương tác chặt chẽ với nhau: cơn co tử cung là động lực của cuộc chuyển dạ, trao đổi khí máu thai chịu ảnh hưởng của cơn co tử cung. Tình trạng nước ối phản ánh một phần sức khỏe thai. Ngôi thai tiến triển với động lực là cơn co, khi gặp khó khăn ngôi sẽ biến dạng. Cơn co tử cung và tiến triển của ngôi thai gây xóa mở cổ tử cung. Các thuốc dùng cho thai phụ có thể ảnh hưởng lên nhiều yếu tố của chuyển dạ. Sinh hiệu phản ánh tình trạng của mẹ trong chuyển dạ. Vì vậy, khi theo dõi chuyển dạ cần theo dõi mọi thành tố được kể trên.

Nội dung cụ thể của theo dõi chuyển dạ gồm:

Cơn co tử cung

Sự xóa mở của cổ tử cung

Sự tiến triển trong đường sanh và biến dạng của ngôi

thai

Nhịp tim thai và các biến động của nhịp tim thai theo cơn co tử cung

Màu sắc và tính chất của nước ối

Ghi nhận lại các thuốc dùng trong chuyển dạ

Sinh hiệu của mẹ.

Công cụ trực quan để ghi lại các diễn biến này là sản đồ.

Có rất nhiều model sản đồ khác nhau. Model sản đồ của WHO 1993 là một model có giá trị ghi chép cao, ngoài ra còn giúp tầm soát các chuyển dạ đã vượt ra ngoài giới hạn của một chuyển dạ bình thường.