Ở thời đại này, mô hình kinh doanh dựa trên nền tảng đều có mặt khắp mọi nơi. Từ những công ty khởi nghiệp có giá trị nhất đang phá vỡ thị trường truyền thống cho đến những công ty lâu đời đã chuyển mô hình kinh doanh từ phương pháp tuyến tính truyền thống sang phương pháp dựa trên nền tảng. Show
Có phải cứ kinh doanh công nghệ trực tuyến thì gọi là nền tảng? Hay là cứ đem những thứ vốn tồn tại cả trăm năm nay (như chợ truyền thống) lên internet (Shopee, Tiki…) thì sẽ gọi là kinh doanh nền tảng? Platfrom là gì – Định nghĩa về Platform như thế nào là đúng? Platform nghĩa là gì trong kinh doanh? Mục lục
Platform là gì?
Platform là một nhóm công nghệ được sử dụng làm nền tảng để phát triển các ứng dụng, quy trình hoặc công nghệ khác, được coi là một hình thức kinh doanh dựa trên việc tạo ra những giao dịch có giá trị (value creating interactions) giữa nhà sản xuất (producer) và người tiêu dung (consumer). Giống như Facebook, Uber hoặc Alibaba, các doanh nghiệp này không trực tiếp tạo và kiểm soát hàng tồn kho thông qua chuỗi cung ứng như cách các doanh nghiệp tuyến tính làm. Các doanh nghiệp nền tảng không, để sử dụng một cụm từ phổ biến, sở hữu phương tiện sản xuất— thay vào đó, họ tạo ra phương tiện kết nối. Platform bao gồm 4 hoạt động
Platform có phải là sản phẩm của thời đại 4.0?Nó có phải là sản phẩm của thời đại công nghệ 4.0? Từ khóa “nền tảng” dạo gần đây nổi như cồn cùng với những cụm từ thời thượng như “4.0”, “big data”… nhưng thật ra hình thức kinh doanh này đã xưa như trái đất. Một mô hình platform xưa nhất mà ai trong chúng ta cũng quen thuộc chính là “Chợ truyền thống”, thử xem nền tảng chợ này có phù hợp với định nghĩa bên trên không nhé:
Ngoài chợ ra thì nếu nhìn quanh có thể dễ dàng nhận ra rất nhiều mô hình platform đồ cổ khác. Ví dụ như mô hình gốc của sàn giao dịch chứng khoán offline, báo giấy truyền thống, sự kiện speed dating… Vậy tại sao một mô hình lâu đời như vậy rồi gần đây lại trở nên rất hot?
Đối tượng tham gia vào sự vận hành của một nền tảng?Về cơ bản một nền tảng thường gồm 4 đối tượng chính: Owner: Người sở hữu nền tảng, sở hữu các công nghệ, cơ sở vật chất tạo nên nền tảng và các luật lệ của nền tảng (Vd: Google là chủ sở hữu nền tảng Android, nhà nước sở hữu chợ Bến Thành) Provider/Manager: Người quản lý giao diện/môi trường tương tác của nền tảng cung cấp nền tảng tới người tiêu dùng (Vd: Các công ty sản xuất điện thoại như Samsung, Xiaomi là provider của Android, ban quản lý chợ quận 1 lo quản lý chợ Bến Thành) Producer: Đối tượng tạo ra các sản phẩm được giao dịch trên nền tảng (Vd: Các công ty tạo nên các app điện thoại. các tiểu thương bán hàng trong chợ) Consumer: Người tiêu thụ/mua những sản phẩm được cung cấp trên nền tảng (Vd: người dùng điện thoại Android, người đi chợ) Tùy theo các platform khác nhau, các vai trò này có thể nhập lại: Ví du:
Rào cản trong kinh doanh truyền thốngSự phát triển của internet đã giúp mô hình nền tảng tiến hóa 1 bước dài, với việc các “nền tảng trực tuyến” được xóa bỏ rất nhiều những rào cản hạn chế truyền thống để tạo nên những bước phát triển nhanh chóng và đột phá, làm thay đổi toàn bộ bản chất của những ngành kinh doanh truyền thống:
Đối tượng tham gia vào sự vận hành của một nền tảng?Về cơ bản một nền tảng thường gồm 4 đối tượng chính: Owner: Người sở hữu nền tảng, sở hữu các công nghệ, cơ sở vật chất tạo nên nền tảng và các luật lệ của nền tảng (Vd: Google là chủ sở hữu nền tảng Android, nhà nước sở hữu chợ Bến Thành) Provider/Manager: Người quản lý giao diện/môi trường tương tác của nền tảng cung cấp nền tảng tới người tiêu dùng (Vd: Các công ty sản xuất điện thoại như Samsung, Xiaomi là provider của Android, ban quản lý chợ quận 1 lo quản lý chợ Bến Thành) Producer: Đối tượng tạo ra các sản phẩm được giao dịch trên nền tảng (Vd: Các công ty tạo nên các app điện thoại. các tiểu thương bán hàng trong chợ) Consumer: Người tiêu thụ/mua những sản phẩm được cung cấp trên nền tảng (Vd: người dùng điện thoại Android, người đi chợ) Tùy theo các platform khác nhau, các vai trò này có thể nhập lại: Ví du:
Các mô hình Platform nổi bật là gì?
Mô hình kinh doanh platform khác gì với mô hình pipeline truyền thống?Trước hết nói nhanh về mô hình Pipeline. Cho đến trước thời đại internet, mô hình Pipeline là mô hình của đại đa số các công ty truyền thống. Để dễ hình dung, Pipeline có nghĩa là cái ống, và 1 cái ống thì gồm điểm đầu, điểm cuối và phần thân ống để dẫn vật chất đi qua. Trong mô hình Pipeline, doanh nghiệp tự kiểm soát một chuỗi các hoạt động sản xuất theo chiều dọc, với nhiều bước để biến input (ví du: nguyên liệu thô, hóa chất, chai lọ…) thành sản phẩm hoàn thiện giá trị cao hơn (ví dụ: bình nước giặt OMO) và bán cho người dùng để thu lời dựa trên chênh lệch giữa giá trị bán ra sản phẩm hoàn thiện và giá vốn mua nguyên liệu thô. Mô hình kinh doanh platform dựa trên việc tạo ra giá trị bằng cách kết nối các đối tượng tiềm năng và tạo ra giá trị bằng cách thúc đẩy tương tác giữa các đối tượng đó. Vd: Sàn thương mại điển tử Lazada kết nối người bán OMO vs người cần giặt đồ và thu lời dựa trên hoa hồng của giao dịch mua bán OMO Điểm mạnh của mô hình kinh doanh platformTrong thực tế một doanh nghiệp không nhất thiết chỉ áp dụng một mô hình kinh doanh Pipeline hay Platform mà có thể kết hợp cả hai, điển hình nhất chính là Apple, công ty đó dùng mô hình Pipeline trong việc sản xuất và bán Iphone, và mô hình Platform với nền tảng IOS. Vậy mô hình Platform trong thời đại internet có điểm mạnh gì mà có thể làm chao đảo những ngành kinh doanh vốn được thống trị bởi mô hình Pipeline thống: Scalability:Platform có thể scale up cực nhanh do có thể loại bỏ nhiều rào cản truyền thống như tài sản cố định. Ví dụ: Trong ngành du lịch, chuỗi khách sạn. Nếu mô hình pipepline như VinPearl muốn mở rộng sẽ cần có rất nhiều tiền mua đất, xây khách sạn, hoàn thành 1 khách sạn vài trăm phòng tốn vài năm. ==> Nhưng đối với AirBnb có thể thêm vài chục nghìn phòng trong thời gian ngắn bằng cách kết nối với vài nghìn chủ nhà để đưa phòng của họ lên hệ thống AirBnb. Data & community:Platform thường sở hữu lượng data cực kì lớn và có thể huy động sức mạnh cộng đồng để tối ưu hóa công việc kinh doanh. Ví dụ: 1 nhà bán lẻ sách như FAHASA có thể highlight độ 1 chục đầu sách một tháng với đánh giá từ các chuyên gia học thuật, và hi vọng là những cuốn sách đó sẽ bán chạy Nhưng platform như TIKI có thể dùng sức mạnh cộng đồng để rating&review cả nghìn cuốn sách một lúc từ đó tạo ra thuật toán để tối ưu hiển thị những cuốn sách dễ bán hơn Efficiency:Platform có thể tối ưu hóa, cá nhân hóa sản phẩm tốt hơn để phục vụ người tiêu dung. Ví dụ: Trong ngành giáo dục, để có cost effective và phục vụ được nhóm đối tượng mass. Các chương trình học đại học/cao học thường được bán theo cả 1 gói sản phẩm lớn với đủ các môn thập cẩm, sinh viên học kinh tế muốn chuyên tâm vào marketing vẫn phải học đủ các môn không liên quan như mác lê nin, thể dục nhịp điệu, kế toán …. Trong khi đó một Platform học trực tuyến như Coursera có thể cung cấp chuyên sâu bài giảng về 1 lĩnh vực nhất định vs chứng chỉ từ trường đại học danh tiếng, và người dùng có thể tự cá nhân hóa lộ trình học tập 1 cách không giới hạn để phù hợp với mục tiêu cá nhân. Xem thêm: Nền tảng phân tích dữ liệu tổng hợp các kênh quảng cáo Làm thế nào để chuyển từ mô hình Pipeline sang mô hình nền tảng?
Ở vị trí chủ doanh nghiệp hay cấp quản lý, anh/chị đang gặp các khó khăn như+ Nhìn vào quá nhiều file báo cáo đơn lẻ không cho bạn bất cứ insight nào về tổng quan và nhìn thấy được bức tranh toàn cảnh về marketing, bán hàng, tình hình kho vận Để giải quyết được những vấn đề trên 1 cách toàn diện và triệt để, doanh nghiệp cần 1 hệ thống báo cáo có khả năng cung cấp đủ các góc nhìn chuyên sâu về toàn bộ hoạt động doanh nghiệp, tổng hợp tất cả số liệu về một nơi và cập nhập số liệu liên tục để giúp bạn đánh giá được hoạt động kinh doanh và đưa ra quyết định kịp thời. Hơn hết, hệ thống báo cáo do đội ngũ chuyên gia A1 xây dựng sẽ giải đáp những bài toán doanh nghiệp mà bấy lâu nay anh/chị đang thắc mắc như: XÂY DỰNG HỆ THỐNG BÁO CÁO CHUYÊN SÂU DÀNH RIÊNG CHO TỪNG DOANH NGHIỆP Tư vấn miễn phí tìm hiểu thêm Kết kuậnVới một vài thông tin cơ bản như trên, hi vọng có thể giúp các bạn có sự hình dung tốt hơn về câu hỏi “Nền tảng (Platfom) là cái gì?”, để gặp mấy đứa làm nền tảng bán đồ ăn, nền tảng xe ôm, nền tảng chợ búa thì hiểu hơn nó làm cái gì. Và để những ai không trong ngành có thể đỡ bỡ ngỡ khi đọc báo hay coi những phóng sự hay ho của VTV , hoặc đơn giản là có thêm vốn chém gió. Bạn có thể quan tâm: Lợi ích của Data Analytics và Business Intelligence trong việc đọc hiểu số liệu để tăng doanh số bán hàng |