“Lá và quả của cây có tác dụng chữa bệnh tiểu đường, tăng huyết áp thậm chí còn hỗ trợ điều trị ung thư. Riêng quả của cây có khả năng cải thiện vị giác, sau khi ăn trái này vào thì các vị khác dù chua cay mặn chát đến đâu cũng trở thành ngọt lịm... Vì công dụng quá tuyệt vời nên gọi là cây thần kỳ”. Đó là lời giới thiệu của chị Ngô Thị Nga, người bán cây thần kỳ dạo trên đường 3 Tháng 2 (Q.10, TP.HCM). Show Làm cảnh là chính Trên đường Cộng Hòa, đường Hoàng Văn Thụ (Q.Tân Bình), cây thần kỳ được bày bán khá nhiều. Tùy theo số tuổi của cây mà giá tiền dao động từ vài trăm thậm chí lên vài triệu đồng. Chị Nguyễn Tuyết Mai (Q.Tân Bình) đang hỏi mua hai cây thần kỳ đã có quả. Chị chia sẻ: “Mẹ chồng chị bị tiểu đường, phải kiêng ăn đủ thứ. Nghe cô bạn cùng cơ quan nói loại cây này có tác dụng hỗ trợ điều trị cho người mắc bệnh tiểu đường rất tốt. Nên muốn mua một vài cây về trồng tại nhà cho mẹ…”. Anh Nguyễn Thái (Q.3) - người đã mua loại cây thần kỳ này về trồng được vài tháng đang đến hỏi lại chủ vườn cây mình mua cách dùng trái của cây. Anh băn khoăn: “Đối với người ăn kiêng, người đường huyết cao thì mỗi ngày dùng quả như thế nào? Nếu cây hết quả rồi thì chỉ để làm cảnh thôi sao?”. Anh Đào Văn Hùng - chủ một vườn cảnh ở đây cho biết, cây thần kỳ vừa có thể dùng làm thuốc chữa bệnh lại vừa để chưng làm cảnh nên được rất nhiều người chuộng. Dù vườn cảnh của anh chỉ mới bán loại cây này có 2 tháng nay nhưng hôm nào cũng có người tới hỏi mua. Theo anh Hùng, cây thần kỳ phải trồng 3 năm mới cho quả, trồng trong chậu cảnh cũng được, không cần chăm sóc cầu kỳ, thỉnh thoảng tưới nước, tưới phân đạm là được. Quả của cây khi chín có màu đỏ mọng, ăn vào có vị ngọt lịm nhưng rất thanh. Đặc biệt, ăn quả xong, ăn tiếp chanh hay ớt vào đều có vị ngọt lịm. Vì thế với người có tiền sử bệnh tiểu đường, đường huyết cao, người muốn giảm cân thì mỗi ngày chỉ cần ăn vài quả thần kỳ vào sẽ không muốn ăn bất kỳ một loại chất ngọt nào khác nữa. Chỉ là thực phẩm chức năng Theo từ điển mở Bách khoa toàn thư Wikipedia thì: “Gọi là thần kỳ, vì quả của nó khi nếm sẽ làm cho các vị khác như chua, đắng đều bị biến đổi thành vị ngọt. Có giả thuyết rằng, chất miraculin phản ứng với axít trên bề mặt gai vị giác do đó vị chua sẽ thành vị ngọt. Tác dụng này chỉ có thể kéo dài khoảng hơn 1 giờ và sẽ biến mất nhanh chóng hơn nếu ta dùng các đồ uống nóng khác, thí dụ như nước trà”. Anh Minh Nguyễn - chủ trại giống Kỳ Diệu trên đường Nguyễn Thượng Hiền, Q.Bình Thạnh, người được coi là đã tiên phong đưa giống cây thần kỳ giới thiệu vào Việt Nam cách đây khoảng 10 năm. Anh cho biết đã bỏ rất nhiều công sức, sang cả Mỹ để tìm hiểu về loại cây này. Và thực ra, quả của cây chỉ mang tính thực phẩm chức năng chứ không phải là thuốc chữa bệnh. Anh Minh Nguyễn cũng chia sẻ, cây chủ yếu nghiêng về bonsai. Vì sau 3 năm mới cho trái. Vì thế, có những cây thần kỳ lâu năm lại có dáng, có thế thì giá có thể lên tới cả chục triệu đồng. Theo anh, hiện nay trên thế giới có một vài nước như Nhật Bản đã sử dụng rộng rãi quả của cây thần kỳ như một thứ quả hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường, ăn kiêng. Họ đã chế sinh tố, nước ép, cà phê sử dụng quả để tạo ngọt. Còn tại Việt Nam, cây thần kỳ mới chỉ được biết đến một vài năm trở lại đây, quả mới chỉ được dùng ăn ngay, và không phải người nào cũng biết cách sử dụng nó để hỗ trợ chữa bệnh. Vì vậy, với những ai muốn điều trị bệnh bằng quả thần kỳ, hãy tìm hiểu kỹ trước khi sử dụng quả và cũng đừng quá kỳ vọng vào tác dụng thần kỳ của nó. Bởi quả chỉ là thực phẩm chức năng. Còn cây, chủ yếu vẫn để chưng cảnh. Khả năng hô biến hương vị là điều tuyệt vời nhất mà nhiều người biết đến về trái thần kỳ. Tuy nhiên, nếu biết về những công dụng mà loại trái này mang lại cho sức khỏe thì chắc chắn bạn còn ngỡ ngàng hơn nhiều và muốn thưởng thức ngay thứ quả kỳ diệu ấy. 1. Trái thần kỳ là quả gì?1.1. Điều kì diệu từ cái tên thần kỳTrái thần kỳ (Synsepalum Dulcificum) là quả mọng thân gỗ, thân cây trưởng thành có thể cao tới 6m. Loại quả này có hình dáng thuôn dài khoảng 2cm, phần thịt có màu đỏ hồng và có 1 hạt màu nâu hình bầu dục có 1 lớp màng mỏng màu trắng đục bao quanh. Khi chín trái thần kỳ có màu đỏ tươi và căng bóng vỏ. Do vỏ mỏng nên loại quả này rất khó bảo quản, dễ bị dập nát. Bản thân trái thần kỳ không có vị ngọt, thậm chí có thể gọi là vô vị.  Cây thần kỳ cho quả màu đỏ tươi chứa nhiều chất dinh dưỡng Nghiên cứu của tạp chí The Atlantic cho biết trong trái thần kỳ chứa một dạng glycoprotein mang tên magiculin. Khi ăn, chất này bám vào gai lưỡi rồi phản ứng với axit để biến các vị khác thành vị ngọt. Đây cũng chính là điều kỳ diệu mà thức quả tự nhiên này sở hữu. Khả năng thần kỳ của quả bắt đầu có tác dụng sau khi ăn khoảng 30 phút nhưng cũng chỉ kéo dài được tối đa 1 giờ. Nếu dùng chung với các đồ uống nóng thì thời gian duy trì năng lực “hô biến” vị của trái thần kỳ có thể biến mất sớm hơn. 1.2. Thành phần dinh dưỡng có trong trái thần kỳPhân tích thành phần hóa học của loại trái cây này, các nhà khoa học thu được miraculin và đường. Tuy hàm lượng đường bên trong loại quả này không cao nhưng nó lại mang đến vị ngọt dịu dễ chịu nhờ khả năng “hô biến” như đã nhắc đến ở trên. Hiện tượng này đã có giả thuyết giải thích rằng sự tác động của các phân tử miraculin có trong quả đã làm sai lệch sự định hướng của các thụ thể cảm nhận có ở gai lưỡi và khiến lưỡi phải thích ứng nên chỉ còn duy nhất một vị là vị ngọt với một khoảng thời gian nhất định. 2. Trái thần kỳ - thần dược tự nhiên cho sức khỏe2.1. Những tác dụng dược lý có trong trái thần kỳ- Hỗ trợ điều trị tiểu đường Tiểu đường là tình trạng gia tăng quá mức lượng đường trong máu. Bệnh nhân tiểu đường nếu uống trà làm từ lá thần kỳ có thể giảm được lượng đường trong máu. Công dụng này đạt được không phải do đặc tính hạ đường huyết sẵn có của cây mà thực tế là do protein kỳ diệu có ở quả đã đánh lừa vị giác của người bệnh nên khiến cho các vị khác đều trở nên ngọt ngào. Cũng nhờ thế thế mà bệnh nhân tiểu đường chán ăn đồ ngọt. Đây cũng có thể xem là một phương án giúp cho bệnh nhân tiểu đường cai nghiện các loại thực phẩm giàu đường sucrose. Trái thần kỳ giúp kiểm soát bệnh tiểu đường - Giảm cân an toàn Chế độ dinh dưỡng có vai trò quan trọng nhất trong việc đạt được mục tiêu giảm cân. Trái thần kỳ với chất magiculin có thể được dùng để thêm vào thực phẩm với vai trò như chất làm ngọt nhân tạo nên người dùng không cần thêm đường vào sản phẩm mà vẫn cảm nhận được vị ngọt. Không những thế, loại quả này còn không chứa chất béo và ít calo nên rất lợi với những người béo phì nghiện đồ ngọt. Ăn trái thần kỳ có thể làm cho lượng calo nạp vào cơ thể giảm xuống. - Cải thiện vị giác cho người bị ung thư Bệnh nhân ung thư đang điều trị hóa - xạ trị có thể bị ảnh hưởng đến các thụ thể trong lưỡi nên dễ mất cảm giác về vị giác. Những trường hợp này thường cảm thấy trong miệng có vị kim loại hoặc vị đắng và mất khả năng nếm thức ăn. Hậu quả sinh ra từ đó là họ ăn không thấy ngon miệng, chán ăn gây giảm sút sức khỏe, ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả điều trị. Ăn quả thần kỳ với khả năng biến đổi mọi vị thành vị ngọt nên sẽ loại bỏ các vị khó chịu, giúp người bệnh ăn uống thấy ngon miệng hơn nhờ đó mà sức khỏe được cải thiện, bệnh trạng sớm hồi phục, quá trình điều trị bệnh ung thư đạt kết quả tốt hơn. 2.2. Cách dùng và liều dùng trái thần kỳỞ nước ta, trái thần kỳ chủ yếu dùng để ăn trực tiếp lúc quả còn tươi. Ở các quốc gia khác thì quả thần kỳ hay được trữ đông, chế biến thành dạng bột đông khô hoặc viên nén. Trái thần kỳ có thể ăn trực tiếp khi quả còn tươi Tùy thuộc vào hiện trạng sức khỏe, tuổi tác và một số yếu tố khác mà liều dùng trái thần kỳ ở mỗi người không giống nhau. Hiện vẫn chưa có thông tin khoa học chính thức nào chứng minh tác dụng chữa bệnh của loại quả này. Do đó, trước khi dùng trái thần kỳ để chữa trị bệnh thì nên tham khảo ý kiến của bác sĩ. 2.3. Một vài lưu ý khi sử dụngMiraculin trong trái thần kỳ không ổn định ở nhiệt độ cao, chỉ bị phân hủy đun nóng. Do đó, trái thần kỳ nấu chín sẽ không còn khả năng “hô biến” vị giác nữa, khả năng này chỉ được kích hoạt khi dùng quả tươi. Ngoài ra, chất magiculin cũng chỉ đánh lừa vị giác để tạo ra vị ngọt chứ không thể làm thay đổi cấu trúc hóa học của thực phẩm. Vì thế mà không nên ăn quá nhiều đồ chua và đồ uống kích thích vì bản chất của nó vẫn là axit và cồn, dễ gây tổn thương dạ dày và niêm mạc miệng. Nếu dùng trong một thời gian dài có thể gây ung thư gan, viêm loét miệng, ung thư vòm họng, viêm loét dạ dày. Trên phương diện dược liệu, ngoài khả năng đánh lừa vị giác người dùng thì đến nay vẫn chưa có chứng minh đáng tin cậy nào về những công dụng của trái thần kỳ. Tuy nhiên, đây vẫn là một thức quả lành, tương đối an toàn với sức khỏe khi được dùng với một lượng vừa phải và đúng cách. Nếu bạn chưa từng ăn loại quả này, hãy thử trải nghiệm vài lần để cảm nhận được sự đặc biệt của trái thần kỳ. Hơn ai hết, chính bạn sẽ cảm nhận được điều kỳ diệu ở khả năng biến đổi vị giác mà nó mang lại. Nếu bạn đã thử và thấy rất thú vị với khả năng ấy thì cũng hãy nhớ rằng đừng đam mê quá dẫn đến lạm dụng và nhớ tránh dùng rượu bia chung với quả thần kỳ để không tự đẩy mình vào tình huống bất lợi. |
